رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در گفت‌و‌گو با «ایران»، از اهمیت دیپلماسی فرهنگی می‌گوید
واقعیت قدرت فرهنگ
در ابتدا بفرمایید، از نظر شما دیپلماسی فرهنگی چگونه می‌تواند گره گشا و عامل رشد درکشورشود؟
یکی از کارکردهای دیپلماسی فرهنگی، کمک به ترویج ویژند مناسب از کشور است. مأموریت اصلی دیپلماسی فرهنگی، ارائه تصویر شایسته از کشور در برابر دیده جهانیان است. ارائه تصویر با ثبات و امن از یک کشور می‌تواند موجب جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه اقتصادی شود. ارائه تصویر پیشرفته و توسعه یافته، می‌تواند موجب جذب نخبگان شود و ارائه تصویر زیبا از ظرفیت‌های طبیعی و بکر کشورمی تواند موجب توسعه صنعت گردشگری شود. همان‌طورکه تبیین صحیح گفتمان انقلاب اسلامی موجب ازبین رفتن تحریف حقایق جهوری اسلامی ایران و در نتیجه مانع از ایران هراسی می شود و دریک کلام، دیپلماسی فرهنگی موفق ومؤثر باعث ورود سرمایه‌های انسانی واقتصادی به کشور وایجاد سدی دربرابرهراس ساختگی ازایران اسلامی می‌شود. ازدیگرسو، دیپلماسی فرهنگی مؤثر وحضوربموقع درمراکز تصمیم ساز و تصمیم‌گیرمنطقه‌ای وجهانی وایجاد شبکه‌ای ازشخصیت‌ها و مراکزهمسو، مانع ازهزینه سازی‌های ناصواب برای کشور می‌شود به عبارت دیگر سدی در برابر تهاجم فرهنگی به کشور خواهد بود. در افکار عمومی و حتی نگاه بسیاری از کارگزاران جنگ سخت، شناخته شده است. لذا هزینه کردن برای توانمندی و بازدارندگی کاملاً توجیه پذیر است. اما جنگ نرم و تبعات سخت آن، کمتر شناخته شده است. در حالی که آسیب‌های ناشی از آن بسیار مخرب‌تر است. در جنگ نرم، نقش دیپلماسی فرهنگی پویا و تأثیرگذار، امری اجتناب ناپذیر است.
در چنین شرایطی، مردم چه نقش و جایگاهی در دیپلماسی فرهنگی و رسیدن به اهداف آن دارند؟
حکمرانی هوشمند و درست امور فرهنگی بین‌المللی، مبتنی بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و مشارکت دادن فعالان غیردولتی در فعالیت هاست. اساساً جایگزینی واژه «حکمرانی» به جای «حکومت» ناشی از این باور است که حاکمان جدیدی در جوامع جهانی ایفای نقش می‌کنند که الزاماً وابسته به دولت‌ها نیستند. توسعه ارتباطات مردمی در فعالیت‌های فرهنگی ضامن توفیق این‌گونه فعالیت هاست. افزودن توان فرهنگی کنشگران مردمی به ظرفیت‌های محدود دولتی باعث توسعه دامنه فعالیت‌ها و اثر‌گذاری بیشتر آنها می‌شود. فعالیت‌های مردمی، قدرت اقناع‌سازی بیشتری نسبت به فعالیت‌های منسوب به دولت‌ها دارد.
به عقیده شما، ثمرات موفقیت در فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی چیست؟
همان‌طور که گفتم، فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در درجه اول موجب ایجاد شناخت بی‌واسطه و درست از واقعیت‌های کشور می‌شود. واقعیت‌هایی که می‌تواند پروپاگانداهای غربی - امریکایی را باطل کند. در حال حاضر رسانه‌های پرمخاطب، تلاش می‌کنند که تصویری غیرواقعی از کشورمان ارائه دهند و بهترین راه‌حل برای گذر از این تصویرسازی‌های ناصواب، مواجه کردن مخاطبان، با واقعیات ایران اسلامی از طریق فعالیت‌های فرهنگی است.
در شرایط حاضر فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی چگونه می‌تواند تأثیر مثبت در اقتصاد و توفیقات آن داشته باشد؟
درکنار جنگ اقتصادی، باید به تأثیرات جنگ فرهنگی بر«اقتصاد» هم توجه داشت. رهبر حکیم انقلاب اسلامی می‌فرمایند: تحریم‌ها بر مبنای تحریف حقایق جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است. اگر موفق شویم تحریف‌ها را از بین ببریم، تحریم‌ها هم شکسته می‌شود. راه مبارزه با تحریف‌ها، ارائه تصویر واقعی جمهوری اسلامی ایران از طریق فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی است و پر واضح است که رفع تحریم‌های ظالمانه مسیر توسعه اقتصادی را فراهم‌تر می‌سازد. علاوه بر اینکه معرف شایسته ظرفیت‌های کشور در حوزه‌های مختلف است، می تواند زمینه مناسبی برای جذب سرمایه به کشورمان شود.
روز ملی دیپلماسی فرهنگی و تعامل با جهان که برای نخستین بار در تقویم کشور ثبت شده، چه دستاوردهایی را به همراه خواهد داشت؟
سال گذشته، براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز تأسیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به‌عنوان روز دیپلماسی فرهنگی نامگذاری شد. انتظار می‌رفت که این اقدام، آغازی برای توجه بیشتر به مقوله دیپلماسی فرهنگی در کشور باشد. بی‌تردید دیپلماسی فرهنگی از وجوه قدرت نرم است و هر کشوری که از دیپلماسی فرهنگی مؤثرتری برخوردار است، قدرت اقناع‌سازی و همراه‌سازی بیشتری دارد. زمانی، دیپلماسی فرهنگی را ابزاری برای دیپلماسی سیاسی یا اقتصادی می‌دانستند اما امروز گفته می‌شود که دیپلماسی فرهنگی هدف سایر دیپلماسی هاست.
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که شما سکان آن را در دست دارید، در نقشه راه دستیابی به اهداف انقلاب، چه جایگاهی دارد و چه نقش ویژه‌ای را در این حوزه می‌تواند ایفا کند؟
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری (دام عزه)، حامل اقتدار فرهنگی نظام در خارج از کشور است. بدون تردید، اقتدار معنوی نظام، برگرفته از آموزه‌های مکتب اهل بیت(ع)، گفتمان انقلاب اسلامی، استقلال خواهی، عدالت ورزی و فاصله گرفتن از بیگانگان است و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که وظیفه حمل این اقتدار را بر عهده دارد، باید بر معرفی آموزه‌های مذکور اهتمام داشته باشد. در حال حاضر نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور علاوه بر معرفی دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران موظف به بسط گفت‌و‌گوهای فرهنگی و افق گشایی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی و نهایتاً توسعه روابط کشورمان با سایر کشورهای جهان هستند. هدف از شکل‌گیری سازمان فرهنگ و ارتباطات، بر طرف کردن یکی از معضلات موجود در فعالیت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، یعنی عدم انسجام در دستگاه‌های فرهنگی بین‌المللی بوده است. از همین رو، دال مرکزی برنامه تحول سازمان در دوره جدید، ایفای نقش قرارگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در امور فرهنگی بین‌المللی کشور است. این اقدام موجب تقویت حضور جمهوری اسلامی ایران در خارج از مرزها، خصوصاً در حوزه اولویت دار ما یعنی حوزه همسایگان، خواهد شد.