دکور مناظرات فاقد ارزش تخصصی
الناز برکاتی
روزنامه‌نگار
فارغ از اینکه انتخابات زودتر از زمان مقرر برگزار شد و زمان برای برنامه‌ریزی و برگزاری برنامه‌ها و تبلیغات و... کم بود، انتخابات زودهنگام چالش‌هایی را هم به همراه داشت که قابل چشم‌پوشی نیست. زمانی که بنا شد تا رئیس‌جمهور دولت چهاردهم قبل از پایان کار دولت سیزدهم بر مسند ریاست جمهوری بنشیند گمانه‌زنی‌ها بر این بود که مانند ادوار پیشین شاهد مناظرات نخواهیم بود اما درست برخلاف تصورات، نه‌تنها مناظرات برپا شد، بلکه تعداد و ساعات برنامه هم از دوره‌های گذشته بیشتر شد.
گویی صداوسیما ریسکی به جان خرید تا نشان دهد رسانه ملی در هر موقعیت و شرایطی آمادگی برگزاری و پوشش مراسم‌های خاص را دارد. نخستین مناظره 28خردادماه با حضور 6نامزد برگزار شد. ساعت۱۸ به وقت تهران و شبکه یک سیما با فاصله دوساعت مانده به شروع اولین مناظره انتخاباتی چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری برنامه زنده خود را شروع کرد. تلاش‌ها برای برگزاری دقیق برنامه از تعداد بالای مجریان و تعداد دوربین‌ها در پوشش ورود کاندیداها به‌خوبی حس می‌شد.
بااین‌حال برنامه با اندکی تأخیر شروع شد، از تأخیر برای آغاز برنامه که بگذریم، دکور دقیقاً مانند دکور دوره گذشته رنگ غالبش آبی بود. سازنده این دکور مانند دوره‌های قبل مناظره‌ها، امیرحسین میرطالب است؛ طراح جوانی که از سال۸۸ وارد تلویزیون شد. از سال ۹۶ طراحی دکور مناظره‌ها به امیرحسین میرطالب سپرده شد.
دکور، نور، صحنه و دوربین در برنامه مناظره تأثیری مستقیم بر مخاطب دارد. درواقع مخاطب در اولین مواجهه خود با برنامه آنچه می‌بیند دکور است؛ همین برخورد اولیه به‌عنوان مهم‌ترین قلاب برنامه برای حفظ و همراهی مخاطب با خود است اما آنچه در نخستین مناظره از دکور برنامه مناظرات دیده شد واکنش‌های بسیاری داشت و همه را شگفت‌زده کرد.
شگفت‌زده نه به معنای قابل تحسین و تقدیر بودن بلکه از آن لحاظ که طراحان دکور با چه متر و معیاری چند عنصر کاملاً ناخوانا با یکدیگر را همزمان با هم در دکور به کار برده بودند که نتیجه‌ای جز سلب آرامش بصری مخاطب و گاهی عدم همراهی مخاطب با برنامه را در پی داشت. فضای اولین مناظره انتخاباتی نامزد‌های چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری فاقد امتیاز و ارزش‌های تخصصی و حرفه‌ای بود. دکوری که تلفیقی از طراحی سنتی و مدرن بود هیچ سمت‌وسوی درستی را طی نمی‌کرد. درحالی که از نظر فنی و حرفه‌ای دکور برنامه‌های مناظره انتخاباتی باید با طراحی دکور بسیار ساده، اما براساس اصول برنامه‌سازی و هماهنگ با قواعد قاب‌بندی تلویزیونی صورت گرفته باشد به‌طوری‌که نگاه قاعده‌مند به طراحی و ساخت دکور، ترکیب‌بندی خوبی را ارائه کند.
با رعایت این موارد است که علاوه بر جذابیت کلی، هریک از عناصر دکور به قاب‌بندی متعادل و متناسب می‌رسد. به‌نظر می‌رسد طراح دکور در هر دوره رنگ آبی را مدنظر قرار داده، رنگی که نشانه صداقت، راستی و اعتماد باشد. این‌بار طراح دکور مناظره، نمادهای اسلامی با جنس چوب را هم به دکور اضافه کرده که به‌نظر شاید در معنا المان مذهبی باشند، اما در چیدمان دکور برای فضای مناظره مناسب نیستند و باعث شلوغی صحنه مناظره شده‌اند.
این درحالی است که دکورهای مناظره‌های سیاسی همیشه ساده هستند. سعی شده بود طراحی دکور برنامه به‌دور از دکورهای رسمی و خشک برنامه‌های این‌چنینی باشد و با مناظره‌های قبلی هم متفاوت باشد اما چیدمان صندلی‌ها جذاب نبود و نشستن برای نامزدها سخت شده بود. هیچ میزی مقابل کاندیداها نبود تا وسایل نوشتاری خود را روی آن بگذارند و راحت‌تر به نوشته‌های خود نگاه یا مطلبی را یادداشت کنند. همچنین می‌شد میزها به نوعی پوششی برای نامزدها درمقابل دوربین باشند تا فیلمبردار مجبور به گرفتن فیلم با قاب بسته نباشد.
همه نواقص در دکور خلاصه نمی‌شود، شیوه نورپردازی متمرکز و چندجانبه در تمامی برنامه‌های مناظره استفاده می‌شود. بهره‌گیری از تجهیزات نورپردازی نقطه‌ای، سوژه‌ها را به‌خوبی و بدون سایه در چهره، روشن کرده و علاوه‌بر آن جلوه‌هایی از سایه‌روشن را به دیواره‌ها و کف صحنه می‌دهد. اما آنچه در برنامه مناظرات دیده شد انتخاب رنگ‌های مشکی برای کف و نور‌های تند و تیز روشن در کنار فضای سیاهی در پس‌زمینه بود که گاهی تصویری سوخته از چهره‌ها ارائه می‌داد.
از طرفی رنگ‌بندی کلی دکور در کنار این نورپردازی تند برای برنامه‌ای که بیش از چهار ساعت ادامه دارد نتیجه‌ای جز آزار دیدگان مخاطب و سلب تمرکز از سخنان کاندیداها ندارد.