تربیت نویسنده از گذر کلاسهای تابستانی
علیالله سلیمی
نویسنده و منتقد ادبی
هر ساله با فرا رسیدن تابستان که با تعطیلات طولانیمدت دانشآموزان نیز همزمانی دارد، اغلب خانوادهها برای تقویت مهارتهای هنری و ادبی فرزندان خود، معمولاً به گزینههای متعددی فکر میکنند که یکی از آنها، ثبتنام بچهها در کلاسهای آموزشی و مهارتی است که در حوزههای مختلف از جمله فرهنگی و هنری در گوشه و کنار کشورمان برگزار میشود. در این میان، کلاسهای آموزش نویسندگی یا همان داستاننویسی از گزینههای دلخواه برای گروهی از خانوادههاست که دوست دارند فرزندشان با یادگیری این مهارت، در آینده صاحب آثاری در حوزه نویسندگی بویژه ادبیات داستانی شود و اگر پشتکار داشته باشد و همچنین شانس با او یاری کند، شاید به یکی از نویسندگان مطرح کشور و شاید هم جهان تبدیل شود. البته برای رسیدن به چنین هدف شعفانگیز و ایدهآل معمولاً راه درازی در پیش است که اغلب خانوادهها هم از آن خبر دارند و با این حال امید خود را از دست نمیدهند و برای برآورده کردن آن همواره تلاش میکنند.
اما از چه راهکارهایی میشود استفاده کرد تا مسیر رسیدن به این هدف رؤیایی هموارتر شود و بچهها با شوق و انگیزه بیشتری در کلاسهای آموزش داستاننویسی حاضر شوند و اگر استعدادهای نهان و نهفتهای در بطن وجود خود دارند بارور کنند و با خلاقیتهای فردی آن را عیان و عملیاتی کنند. حالا قبل از ارائه راهکارها در این زمینه، یادآوری چند نکته کلیدی و کاربردی خالی از لطف نیست. نخستین گام و مهمترین مسأله داشتن استعداد نویسندگی و علاقه در کودکان است که البته این استعداد با مطالعه و تمرین بارور میشود.
خانوادههایی که از این نکته مهم تا حدودی مطمئن شوند با خیال راحت میتوانند کودکان خود را به سمت و سوی نویسندگی سوق دهند. دومین گام، فراهم کردن زمینه لازم برای ورود کودکان به دنیای نویسندگی است که با نوشتن یادداشتهای کوتاه و روزانه توسط کودکان به همان قلم و زبان کودکانه قابل تحقق است. همچنین گام سوم، آشنا کردن کودکان با محیط اجتماع است که بتوانند تجربههای اولیه و نسبی از محیط اطراف خود کسب کنند که براساس آن ایدههای داستانی را پایهگذاری و نگارش کنند. با لحاظ کردن موارد سهگانه یادشده، میشود به سراغ مراحل بعدی رفت که در این بخش هم قدم اول، انتخاب کلاس آموزش داستاننویسی متناسب با دانش و علایق فرزند خانواده است، چرا که همه کلاسها برای همه فرزندان مناسب نیست؛ در برخی از این کلاسها که با فرض آشنایی اولیه هنرجوی کودک با مقدمات اصول داستاننویسی برگزار میشود، مدرس کلاس از برخی مبانی اولیه داستاننویسی به عمد میگذرد و این میتواند برای هنرجوی تازه کار مشکلساز شود، چون داستاننویسی هم مانند بسیاری از دروس آموزشی از پیوستگی متون درسی برخوردار است و اگر هنرجو درسهای پایه و اولیه را به طور کامل نخوانده و نگذرانده باشد در درسهای بعدی با مشکل جدی مواجه میشود. بنابراین، انتخاب کلاس با رویکرد آموزش از پایه برای کودکانی که برای بار اول قدم به این مراکز آموزشی میگذارند مهم و لازم است. پیدا کردن چنین کلاسهایی هم، چندان سخت نیست. کافی است خانوادهها به مراکز فرهنگی و هنری نزدیک محل سکونت خود مراجعه و از نحوه برگزاری کلاسهای آموزش داستاننویسی اطلاعات لازم را کسب کنند. در سالهای اخیر رایج شده که بسیاری از فرهنگسراها، خانههای فرهنگ، سراهای محله و همچنین برخی کتابخانههای عمومی از جمله کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در برخی فصول سال، کلاسهای آموزش داستاننویسی را برگزار میکنند و اغلب هم با دعوت از استادان خبره در این فن، کلاسهای آموزشی پرباری دارند. اگر کودکی از زمینه و استعداد نسبی در زمینه داستاننویسی برخوردار باشد با شرکت در این کلاسها میتواند تا حدود زیادی استعدادهای نویسندگی خود را بارور کند و با تلاش، ممارست و پشتکار پیوسته نام خود را در کنار داستاننویسان آینده به ثبت برساند. این نکته از آن جهت اهمیت مضاعف دارد که امروزه کلاسهای آموزش داستاننویسی با بهرهگیری از آخرین فنون، مهارت و آموزههای داستاننویسی و برپایی کلاسهای خلاق نویسندگی بیشترین سهم را در تربیت نویسندگان آینده دارند و کودکان علاقهمند هم میتوانند از امتیازات آن بهرهمند شوند.
بنابراین کودکان علاقهمند به نویسندگی میتوانند با توجه به استعدادهای خود وارد این حوزه شوند و با کسب مهارتهای لازم و البته با ممارست و پشتکار نویسندگی را از پایه شروع کنند و با رشد سنی و کسب تجربههای زیستی بیشتر در مراحل بعد، نام خود را در ردیف نویسندگانی که میتوانند آثاری برای مطالعه خوانندگان ادبیات داستانی خلق کنند، ثبت کرده و با تحقق رؤیای نویسندگی خود، آثار ادبی ماندگاری را هم از خود به یادگار بگذارند.