محمد‌صادق افراسیابی
دکترای سیاستگذاری فرهنگی و معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا

از زمان شکل‌گیری ساترا، جریانی که مخالف تنظیم‌گری فضای مجازی بود و منافع خود را در تولید و انتشار محتواهایی مبتنی بر بعضی غرایز نظیر شهوت و خشم به جای توجه به عواطف پاک انسانی و تولید و انتشار برخی محتواهای سفارشی بعضی از سفارتخانه‌های غربی به جای ترویج محتوای فرهنگ اسلامی- ایرانی می‌دید، تلاش می‌کرد با ایجاد یک فضای پر گردو‌غبار، عرصه‌ای پرآشوب را در حوزه نمایش خانگی رقم بزند.
اگر چه این تلاش با درایت و مدیریت تفکر اصیل انقلابی ناکام ماند، اما حمایت جریانی خاص درون دولت دوازدهم، همچنان بارقه‌های امیدی در دل جریان مخالف ساماندهی فضای مجازی ایجاد کرد که حتی کمی بعدتر پس از روی کار آمدن دولت مردمی و انقلابی سیزدهم، همچنان در سال اول دولت شاهد تلاش پرجنب‌وجوش جریان مخالف تشکیل زیست‌بوم امن صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی بودیم.
خوشبختانه در سال ۱۴۰۲ اتفاق مهمی رقم خورد که تا حدود زیادی باعث دلسردی و ناامیدی حامیان نابسامانی در شبکه نمایش خانگی شد. تدبیر جدید رئیس‌جمهور شهید به عنوان رئیس شورای‌عالی انقلاب فرهنگی برای پایان‌بخشی به اختلافات درون حاکمیتی از طریق تصویب ماده واحده تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر در جلسه ۸۸۳ این شورا، نوشدارویی بود که بموقع به فریاد شبکه نمایش خانگی کشور رسید.
این مصوبه در درجه اول با تثبیت جایگاه قانونی ساترا در امر تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی، به شبهات و گرد‌وغبارهای ایجاد شده در حوزه افکار عمومی از سوی جریان وابسته به تفکر لیبرالیسم پایان داد و از سوی دیگر با تقسیم کار منطقی و درست میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا‌وسیما، زمینه‌های همکاری و هم‌افزایی د‌‌و نهاد تنظیم‌گر مهم کشور را فراهم کرد.
حالا با گذشت نزدیک به یک سال از مصوبه مهم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، نقش این مصوبه در ایجاد فضایی آرام برای تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی بیشتر از گذشته آشکار شده است و همین امر باعث شد در یک سال گذشته شاهد تنظیم‌گری روان ساترا باشیم.
از همین‌رو به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ساترا در یک سال گذشته، ایجاد تحولی مهم و چشمگیر در نوع حکمرانی فرهنگی فضای مجازی خصوصاً شبکه نمایش خانگی با هدف تحقق فضای مجازی سالم، مفید و امن بود. ناگفته نماند  قطعاً نوع تعامل ساترا با سکوهای نمایش خانگی به اندازه مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مهم است و اگر تنظیم‌گری تعاملی ساترا نبود، چه بسا مصوبه مهم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در مقام اجرا به شکل مطلوب اجرا نمی‌شد.
نوع مدیریت و حکمرانی فرهنگی ساترا در این ایام ثابت کرد بدون عدول از اصول فرهنگ اسلامی-ایرانی و اتخاذ راهبرد تعامل حداکثری با بخش خصوصی می‌توان شاهد شکوفایی صنعت صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی به دور از حواشی و سر و صداهای تحمیلی بود.
البته همچنان ممکن است برخی دلسوزان انقلاب اسلامی انتقاداتی نسبت به فیلم‌های تحت تنظیم‌گری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سریال‌های تحت تنظیم‌گری ساترا در شبکه نمایش خانگی داشته باشند. به عنوان نمونه احتمال دارد به این موضوع اشاره کنند که چرا یک سکانس برای مدت کوتاهی از یک سکوی شبکه نمایش خانگی پخش شده که البته ظرف مدت کوتاهی همان سکانس با تذکر ساترا حذف شده است.
در پاسخ به این انتقادات باید گفت اولاً مروری بر گذشته نشان می‌دهد در دو سال گذشته شاهد یک ارتقای جدی و غیرقابل مقایسه با گذشته در حوزه سلامت محتوایی شبکه نمایش خانگی بودیم. ثانیاً تحقق کامل فضای مجازی سالم نیازمند همراهی و اهتمام ویژه قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی برای فراهم‌سازی امکان برخورد بازدارنده با تخلف‌هاست و در این امر شرایط برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ساترا یکسان است.
گاهی ممکن است مصداق تخلف، فیلمی سینمایی ذکر شود که آیین‌نامه‌های محتوایی سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را نادیده گرفته، گاهی هم ممکن است مصداق تخلف پخش سریالی خارجی نظیر حشاشین باشد که پایبند به آیین‌نامه‌های محتوایی ساترا نبوده و البته آن سریال هم در مدتی مشخص از تمام سکوهای داخلی حذف شده است. دلیل هر دو مورد آن است که به‌رغم اتحاد و انسجام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ساترا و تعامل سازنده این دو دستگاه در دولت سیزدهم، هنوز نیازمند تعیین برخی جرایم بازدارنده برای بعضی تخلف‌های محتوایی هستیم که امیدواریم در این دوره با تعامل مؤثر ساترا و مجلس دوازدهم و همچنین تشکیل دولتی دغدغه‌مند شاهد تداوم مسیر ارتقای سلامت محتوایی شبکه نمایش خانگی باشیم.