محدثه جعفری
خبرنگار

شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» دهه 60 و 70 بالاخره کار دستمان داد و باعث شد سر و کله سونامی سالمندی و کاهش موالید آرام آرام پیدا شود. بر همین اساس برای بسته نشدن پنجره جمعیتی و از دست رفتن تمامی فرصت‌ها، در سال 1400 قانونی تحت عنوان حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نوشته و بسرعت اجرا شد. معاون بهداشت وزیر بهداشت درباره تکالیف خاص این وزارتخانه در زمینه قانون جوانی جمعیت گفت: «تکالیف ما در حوزه سلامت و آموزش مشخص است و تا امروز بیش از 95 درصد از وظایفمان را در قبال قانون جوانی جمعیت اجرایی کرده‌ایم و توانسته‌ایم جلوی شیب تند کاهش موالید را بگیریم.» وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در همین زمینه نشستی را با حضور دو نفر از معاونینش برگزار کرد. دکترحسین فرشیدی، معاون بهداشت در این باره توضیح داد: میزان موالید در مادران 20 تا 25 سال کشور با اجرای این قانون افزایش چشمگیری داشته و سبب شده مادران ما جوان‌تر شوند.
وی به افزایش میزان تولد در سنین طلایی یعنی 20 تا 29 سال اشاره کرد و افزود: میزان زایمان سوم مادران از 16 درصد در سال 98 به 18.98 درصد در سال 1402 رسیده و حتی زایمان چهارم نیز از 5 درصد به حدود 7 درصد افزایش یافته است.
معاون بهداشت با اشاره به اینکه در بحث جوانی جمعیت مهم‌ترین کار تقویت نقش فرهنگ ازدواج و زاد و ولد است عنوان کرد: در کنار موضوعات فرهنگی، تکریم مادران باردار، خوشایند‌سازی روند بارداری و زایمان آسان باید به بحث مهم اقتصادی هم توجه شود. این طور نیست که بگویم اگر وضع اقتصادی مردم خوب شود رشد جمعیت و زاد و ولد افزایش پیدا می‌کند، این غیرممکن است چرا که اگر فرهنگ تولد بچه و تعدد آن در جامعه جای نگیرد شرایط بهتر اقتصادی نمی‌تواند به تنهایی جوابگوی رشد جمعیت و جوانی آن باشد.
به گفته دکتر فرشیدی اگر این قانون نبود و اقداماتی که اکنون برای افزایش جمعیت و زاد و ولد انجام می‌شود رخ نمی‌داد، شاهد کاهش موالید با شیب بسیار تند بودیم به طوری که در سال 1401 نسبت به سال قبل آن 40 هزار تولد کمتر داشتیم و اگر کاری صورت نمی‌گرفت این عدد در سال 1402 به 70 هزار تولد کمتر هم می‌رسید. وی در این باره توضیح داد: خوشبختانه با اقداماتی که در دولت سیزدهم روی داد و تأکیدات وزیر بهداشت بر اجرای همه جانبه بندهای مرتبط به این وزارتخانه اکنون آمار احتمال کاهش 40 هزار تولد به کاهش 17 هزارتایی رسید و شیب تند کاهش موالیدی که در آن قرار داشتیم با حمایت‌های دولت گرفته شد.
خدمات مامایی تحت پوشش بیمه
در ادامه دکتر سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت در پاسخ به سؤال خبرنگار «ایران» مبنی بر عدم پوشش بیمه‌ای خدمات ماماها گفت: سال گذشته با تصویب شورای عالی بیمه خدمات ماماها تحت پوشش بیمه‌های پایه قرار گرفت اما از زمان صدور یک مصوبه در شورای عالی بیمه تا زمان اجرای آن، مدت زمانی سپری می‌شود. اگرچه وزیر بهداشت به عنوان رئیس شورای عالی بیمه انتخاب شده و ریاست این شورا را در دست دارد باز هم اجرای مصوبات کمی زمانبر است. وزارت بهداشت، حقوق جامعه خدوم مامایی را پیگیری می‌کند و خبر خوش اینکه از این پس خدمات مامایی تحت پوشش بیمه‌های پایه قرار دارد و بانوان می‌توانند از خدمات این افراد با پوشش بیمه بهره‌مند شوند.
وی با اشاره به اقدامات این معاونت در اجرای مفاد قانون جوانی جمعیت به تحت پوشش قرار دادن خدمات درمان ناباروری اشاره کرد و گفت: درمان ناباروری جزو مهم‌ترین وجوه قانون جوانی جمعیت است و برای نخستین بار در دولت سیزدهم خدمات ناباروری سطح دو را ایجاد کردیم به طوری که اکنون 87 مرکز درمان ناباروری سطح دو در کشور داریم. وی ادامه داد: پیش از دولت سیزدهم، هیچ مرکز درمان ناباروری سطح 2 در کشور وجود نداشت اما شرایط حال حاضر به گونه‌ای است که در تمام دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح دو وجود دارد.
موفقیت 30 درصدی درمان‌های ناباروری
معاون درمان وزارت بهداشت در خصوص تعداد مراجعات به مراکز سطح دو گفت: طبق آمار 37هزار و 492 نفر برای درمان ناباروری به این مراکز مراجعه کرده‌اند که موفقیت 30 درصدی درمان حاصل شده است.وی درباره مراکز درمانی سطح 3 ناباروری بیان کرد: 126 مرکز درمان ناباروری سطح سه در تمام استان‌های کشور وجود دارد که از این تعداد 50 مرکز دولتی و مابقی خصوصی هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد یک میلیون و 112 هزار و 683 مورد برای دریافت خدمات تخصصی همچون IVF به مراکز درمانی سطح 3 مراجعه کرده‌اند به طوری که بیش از 36 هزار نفر از مجموع دریافت کنندگان خدمات IVF نتیجه مثبت دریافت کردند.
کریمی درباره پوشش بیمه خدمات درمان ناباروری گفت: حدود 90 درصد خدمات ناباروری چه در بخش سرپایی و چه بخش بستری تحت پوشش بیمه قرار دارد و ۳۳ خدمت مربوط به اقدامات جراحی در حوزه درمان ناباروری نیز تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.
333 هزار زایمان طبیعی در مراکز دولتی
وی با بیان اینکه زایمان در مراکز درمانی دولتی به صورت رایگان انجام می‌شود، افزود: 333 هزارو 810 مورد زایمان طی سال 1402 در مراکز دولتی انجام شد و تمام این موارد به صورت رایگان بود.
کریمی درباره دوره‌های آموزشی ویژه مادران باردار گفت: 270 هزار نفر کلاس ویژه برای مادران باردار با هدف تشویق آنها به زایمان طبیعی برگزار شده است تا با خوشایند‌سازی زایمان طبیعی تقاضا برای سزارین را کاهش دهیم به همین دلیل، مراکز زایمان طبیعی بی‌درد را توسعه داده‌ایم.
صابر جباری، رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این نشست به مراقبت‌ها و خدمات دوران بارداری هم اشاره کرد وگفت: وزارت بهداشت سال گذشته به عنوان برترین دستگاه در اجرای قانون جوانی جمعیت معرفی شد وبه غیر از یک مورد تمام تکالیفی که بر عهده این وزارتخانه بود ابلاغ واجرایی شده است در راستای اجرای مفاد این قانون اکنون32 هزار بهورز در مناطق شهری و روستایی، 22 هزار مراقب سلامت در مناطق شهری خدمات مرتبط با ازدواج، بارداری سالم، مشاوره فرزندآوری و ترویج زایمان طبیعی را انجام می‌دهند.
وی افزود: 13 هزار و 809 ماما در مراکز بهداشتی و درمانی داریم به طوری که 10 هزار و 200 ماما در بلوک‌های زایمان فعالیت می‌کنند در بخش دولتی دو هزارو 886 متخصص زنان و شش هزارو 889 متخصص زنان هم در بخش غیردولتی فعالیت می‌کنند که خدمات مرتبط به زنان و مادران باردار را ارائه می‌کنند.
جباری بیان کرد: در دو سال گذشته 8.7 درصد، کاهش ثبت ازدواج در کشور را داشتیم و خبر خوب در طلاق، کاهش آمار آن در سال 1402 نسبت به سال قبل آن بوده است.
فعالیت 462 مرکز آموزش حین ازدواج در کشور
وی با اشاره به فعالیت 462 مرکز آموزش حین ازدواج در کشور بیان کرد: این مراکز موضوعاتی چون سلامت جنسی، باروری و پیشگیری از عوارض بارداری را به زوج‌های جوان آموزش می‌دهند.
جباری تأکید کرد: 113 عنوان خدمت به صورت رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی به مادران باردار ارائه می‌شود و شاخص مراقبت‌های پیش از بارداری 50 درصد افزایش یافته تا سلامت مادر و جنین حفظ شود.
تدوین آیین‌نامه فریز تخمک برای دختران
جباری با بیان اینکه هیچ گونه افزایش ثبت نوزادان مبتلا به ناهنجاری‌ها نداشتیم، گفت: برای دختران مجرد زیر 30 سال که مبتلا به بیماری از جمله سرطان هستند، فریز تخمک انجام می‌شود و آیین‌نامه آن در حال تدوین است.
رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت به افزایش زایمان‌های فرزند سوم به بعد هم اشاره کرد و گفت: در زایمان سوم، بیش از 188 هزار تولد و در زایمان چهارم به بیش از 63 هزار تولد و زایمان پنجم نیز بیش از 20 هزار تولد در سال گذشته در کشور به ثبت رسیده است.