ذهنیت کودکانمان را مادیگرا نکنیم
دکتر مصطفی فروتن
روانشناس و کارشناس حقوقی
وقتی صحبت از تبلور پرخاشگری است، دلایل مختلفی دست به دست هم میدهند. به زبان سادهتر، هیچوقت بروز یک رفتار فقط یک دلیل ندارد و ترکیب چند عامل در کنار هم باعث بروز یک فعل میشود. درخصوص پرخاشگری نیز همینطور است. وقتی یک دختر 10 ساله با این حجم از خشونت اقدام به چنین رفتاری میکند، باید ردپای چند موضوع را باهم در نظر گرفت. مهمترین عامل نابهنجاریهای رفتاری، ژنتیکی است که قطع به یقین باید در این کودک بررسی شود. پروندهای داشتم که کودک 8 ساله دو حیوان را زنده زنده کالبدشکافی کرده بود و احساس عذاب وجدان نداشت. ایشان از اختلال ژنتیکی و مباحث اختلالات رفتاری رنج میبرد.
دلیل دیگر میتواند خطرات یادگیری محیطی مبتنی بر حرف ها و رفتارهای والدین باشد. این افراد معمولاً خانواده پرخاشگر یا خانوادهای منفعل دارند یا اینکه تربیتها بر محور ظواهر و بحثهای مادی زندگی طراحی میشود. یکی از عوامل دیگر، تأثیر رسانههاست. نمایش تفاخر در رسانهها بسیار میتواند باعث ایجاد جذابیتهایی برای افراد شود و هرچقدر فرد دانش شناختی پایینتری داشته باشد، ظواهر مادی بیشتر میتواند او را متقاعد کند که ظواهر مادی بهتر است.ناکافی بودن و ناکارآمد بودن آموزشهای اجتماعی خانوادهها، مدارس، دانشگاهها...، در سطوح مختلف زندگی فرد میتواند دلیل دیگری باشد. مورد آخر، بحث اقتصادی و احترام اجتماعی است. اجتماع امروزه، به یک مفهوم جدید رسیده که هر کسی دارایی بیشتری دارد، پس احترام بیشتری دارد و میتواند از مواهب و اتفاقات خوب جامعه برخوردار باشد. این قضیه باعث ایجاد یک ذهنیت مادیگرا در افراد میشود. همه این عوامل را که جمع کنیم، مخرج مشترک دارد که امروز شاهدیم کودکی با این حجم از خشونت باعث چنین اتفاقات نامیمونی در جامعه شود.از سوی دیگر همراه داشتن چاقو از سوی یک دختر نشان میدهد خانواده بر رفتار فرزندانشان هیچ نظارتی نداشتند و یا خودشان مروج این رفتار هستند.در این میان باید گفت والدین و خانواده با پرهیز از فخرفروشی و صیانت و مراقبت از کلام و رفتارشان میتوانند از تشدید این وضعیت نابهنجار در ساختار اجتماعی پیشگیری کنند.