قانون درباره کودکان مرتکب قتل چه می گوید؟
قاضی رحیم دشتبان
بازپرس سابق دادسرای امور جنایی پایتخت
طبق ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری، چنانچه فرد زیر 15 سال مرتکب جنایت شود، شعبه‌ای از دادگاه کیفری که به صورت ویژه رسیدگی به این جرایم را به عهده دارد، به جرم شخص رسیدگی می‌کند. باتوجه به اینکه متهم این پرونده زیر 15 سال دارد به صورت مستقیم این شعبه از دادگاه رسیدگی و تحقیقات را به عهده می‌گیرد.
شخصی که مرتکب جرم قتل شده در مراحل اولیه تحقیقات به پزشکی قانونی منتقل می‌شود تا دو مورد در خصوص او ارزیابی شود. مورد نخست اینکه شخص از نظر روحی و روانی سالم است و جنون نداشته باشد. متخصصان پزشکی قانونی وضعیت روحی و سلامت روان را بررسی می‌کنند و طبق ماده ۱۴۹ قانون مجازات اسلامی، اگر فرد مجرم در حین ارتکاب جرم دچار اختلال روانی باشد به نحوی که نتواند خوب و بد را تشخیص دهد مجنون محسوب شده و مسئولیت کیفری ندارد و قرار موقوفی تعقیب صادر شده و عاقله متهم موظف به پرداخت دیه مقتول است. اگر از نظر متخصصان پزشکی قانونی جنون متهم خطرناک باشد در مراکز روانی بستری شده و پس از بهبود آزاد می‌شود.
دومین مورد که متخصصان پزشکی قانونی در خصوص این مجرمان بررسی می‌کنند، این است که طبق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی، اگر متهم ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکند و یا در رشد و کمال عقل متهم شبهه وجود داشته باشد، از اتهام قصاص رها شده و محکوم به پرداخت دیه و طبق ماده 88 مجازات کیفری به مصلحت دادگاه به مواردی نظیر فرستادن طفل یا نوجوان به یک مؤسسه آموزشی و فرهنگی به منظور تحصیل یا حرفه آموزی، اقدام لازم برای درمان یا ترک اعتیاد، جلوگیری از معاشرت و ارتباط مضر طفل یا نوجوان با اشخاص به تشخیص دادگاه، جلوگیری از رفت و آمد طفل یا نوجوان به محل‌های معین حسب مورد محکوم می‌شوند.