امکان شبیهسازی گونههای در معرض انقراض فراهم شد
نمونه یوزپلنگ، پلنگ و خرس قهوهای در بانک ژن
زیستبوم- امکان شبیهسازی گونههای منقرض شده یوزپلنگ، پلنگ و خرس قهوهای در ایران فراهم شد. سال گذشته بود که سازمان محیط زیست تصمیم گرفت برای حفاظت از گونههای در معرض خطر انقراض تفاهمنامهای را با مرکز ملی ذخایر ژنتیکی امضا کند.
براساس آمار سازمان حفاظت از محیط زیست 76 گونه از ردههای جانوری ایران در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد که این وضعیت به معنای خطر جدی انقراض آنهاست. در همین راستا بود که سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری مرکز ملی ذخایر ژنتیکی تصمیم گرفت تا نمونه زنده یوزپلنگ، پلنگ و خرس قهوهای را به صورت کشت سلولی در این مرکز نگهداری کند که این موضوع امکان شبیهسازی گونههای منقرض شده را فراهم خواهد کرد.
تأکید بر حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش
سازمان حفاظت محیط زیست کشور همواره بر حفظ ذخایر ژنتیکی در حوزههای مختلف بویژه حفاظت از تنوع زیستی، سلامت و بهداشت، امنیت اقتصادی و امنیت غذایی تأکید میکند. این سازمان معتقد است که با توجه به افزایش تنش و خطرات محیط زیستی مانند خشکسالی، افزایش دمای زمین و بیماریهای نوظهور، توجه به ظرفیتها و قابلیتهای ذخایر ژنتیکی ضروری است.
حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست بر اهمیت حفظ ذخایر ژنتیکی تأکید میکند و میگوید: این اقدام پیش از این در برخی کشورهای دنیا از چندین دهه قبل شروع شده است که آن زمان، تمرکز آنها بر حفظ گندم و برنج و ذخیرهسازی بذرها بوده است.
وی درباره جزئیات این تفاهمنامه میگوید: البته این مسأله از سالها پیش در کشور ما مطرح شده و تحقیقات گستردهای در این زمینه تاکنون صورت گرفته است. سازمان حفاظت محیط زیست در قالب این تفاهمنامه تاکنون توانسته از گونههای یوزپلنگ، پلنگ و خرس قهوهای نمونه زنده تهیه کند و کشت سلولی انجام دهد که نمونههای آنها فریز شده است.
به گفته اکبری تلاش گستردهای برای ذخیره ژن یوزپلنگ انجام شده است. طوری که چندین نمونه از یوزهای در اسارت و تلف شده تهیه شد که با استفاده از آنها تلاش میشود این نمونهها برای گونههای در معرض خطر حفظ شوند. معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره روش انجام این کار میگوید: یا حیوان باید زنده باشد و یا با توجه به استانداردهای خاصی که وجود دارد، نمونه برداشت شود یا اینکه به تازگی تلف شده باشد و طی چند ساعت اول امکان برداشت نمونه برای این کار وجود دارد. به گفته اکبری، متولی حفظ ذخایر گیاهی سازمان منابع طبیعی است؛ بنابراین سازمان حفاظت محیط زیست به شکل گسترده در این موضوع ورود نمیکند. اگرچه در طبیعت موضوع حفظ جنگلها و پوشش گیاهی به خصوص در مناطق حفاظت شده و احیای گونههای اندمیک مدنظر ما هم قرار دارد و پیگیر آن هستیم؛ اما به لحاظ ضوابط و قوانین جاری کشور حفاظت از ذخایر گیاهی در حوزه منابع طبیعی است.