هشدار درباره آتش سوزی جنگل های کرمانشاه
بلوط‌سوزی رکورد زد
یاسمن صادق شیرازی
خبرنگار
آمار آتش‌سوزی در استان کرمانشاه رکورد زد. این خبری بود که فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور اعلام کرد و نسبت به آن هشدار داد. بنابر اعلام جمشید محبت‌خانی، کرمانشاه رکوددار و رتبه نخست آتش‌سوزی را در کشور دارد، اما چرا جنگل‌های استان کرمانشاه در کام آتش می‌سوزند؟ «اصغر آغاز» فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه در گفت‌و‌گو با «ایران» از 10 برابر شدن میزان این آتش‌سوزی‌ها به نسبت مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: منشأ بیش از90 درصد از این آتش‌سوزی‌ها انسانی است. بی‌توجهی کوهنوردان، اختلاف قومی و قبیله‌ای بر سر تصاحب زمین، تهیه زغال و فروش آن، آتش زدن کاه و کلش و... از جمله دلایل این افزایش عنوان می‌شود. به گفته آغاز، مهم‌ترین دلیلی که باعث گسترش حریق در جنگل‌های این استان می‌شود، وجود این جنگل ها در مناطق کوهستانی و صعب‌العبوراست. این عامل، کار را برای نیروهای امدادی سخت‌تر می‌کند. کوهستان اجازه نمی‌دهد امدادگران سریع به محل حادثه برسند و درختان بیشتری در آتش می‌سوزند.
بر اساس اعلام فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه، بیش از91 هکتار جنگل در سال‌جاری طعمه حریق شده است. هرچند، اکثر این آتش‌سوزی‌ها منشأ انسانی دارد اما عوامل طبیعی هم مزید بر علت شده تا درختان بیشتری طعمه حریق شوند. به گفته این مقام مسئول، افزایش بارندگی در منطقه و فراهم شدن پوشش مرتعی و انبوه باعث شده تا با یک جرقه، آتش به جان جنگل‌های این استان بیفتد که در نهایت، شدت وزش باد اجازه خاموش کردن آتش را به امدادگران نمی‌دهد.
نبود حمایت بیمه‌ای برای محلی‌ها
«ثریا قربانی» معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل کرمانشاه از ایجاد طرحی خبر می‌دهد که بر اساس آن نیروهای محلی مناطق مختلف این استان بتوانند به صورت خودجوش اقدام به خاموش کردن آتش کنند. او معتقد است این طرح در راستای صعب‌العبور بودن منطقه مطرح شده تا بتوان با آموزش نیروهای محلی پیش از گسترش آتش، آن را اطفا کرد.
قربانی هرچند معتقد است این طرح می‌تواند به کاهش آتش‌سوزی‌های منطقه کمک کند اما می‌گوید: نبود حمایت‌های بیمه‌ای اجازه انجام این کار را نمی‌دهد، زیرا بدون تجهیزات به دل آتش زدن سر نترس می‌خواهد، البته خیلی از محلی‌ها قبل از اجرا شدن این طرح، خودشان به صورت داوطلبانه برای خاموش کردن آتش دست به کار می‌شوند ولی چون تجهیزات ندارند و احتمال گسترش آتش‌سوزی زیاد است جان خود را از دست می‌دهند یا دچار خسارت‌های جبران‌ناپذیر جانی و مالی می‌شوند. بنابراین، برای اجرای این طرح لازم است تا در ابتدا، پوشش‌های بیمه‌ای لازم برای آنها فراهم شود.
سنگینی تجهیزات روند اطفای حریق را کند می‌کند
قربانی از خرید تجهیزات جدید در حوزه اطفای حریق خبر می‌دهد اما می‌گوید به علت سنگین بودن این تجهیزات و صعب‌العبور بودن مناطق استان، امکان استفاده درست و کافی از آنها وجود ندارد. اغلب این تجهیزات سنگین هستند و نیروهای سازمان حفاظت محیط زیست وقت کمی برای بردن آنها به کوهستان دارند برای همین وقتی می‌رسند که بخش زیادی از جنگل و درختان طعمه حریق شده است. نبود نیروهای آموزش‌دیده هم یکی دیگر از مشکلات آنهاست. محیطبان‌ها هرچند برای نجات جنگل به دل آتش می‌روند اما چون آموزش‌های کافی به آنها داده نشده زورشان به خاموش کردن آتش نمی‌رسد.
آتش بی‌توجهی به جان جنگل‌های کرمانشاه
آتش‌سوزی‌هایی که با منشأ انسانی اتفاق می‌افتند می‌توانند به صورت عمد یا غیرعمد ایجاد شوند. مثل کوهنوردانی که ناخواسته با یک سهل‌انگاری کوچک وانداختن یک ته سیگار باعث می‌شوند تا درختان و درختچه‌های این منطقه مدت‌ها در شعله‌های آتش بسوزند. آمار کوهنوردان در این مناطق و بی‌توجهی به نکات ایمنی بر افزایش آتش‌سوزی‌های این منطقه دامن زده است. بررسی‌های سازمان حفاظت محیط زیست نشان می‌دهد رها کردن آتش و شیشه در کوهستان‌ها از مهم‌ترین دلایل ایجاد حریق در این استان است.
آتش‌افروزها چه کسانی هستند؟
به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل کرمانشاه، علت بخشی از آتش‌سوزی‌های این استان به اختلافات قومی و قبیله‌ای برمی‌گردد؛ تاجایی که خیلی از روستایی‌ها برای تصاحب زمین‌های دیگران به صورت عمدی آنها را آتش می‌زنند یا مثلاً وقتی روستایی‌های دو قوم با هم دعوا می‌کنند برای انتقام‌جویی اقدام به آتش زدن زمین‌های یکدیگر می‌کنند.
از سوی دیگر، آتش‌سوزی «پس چر» یا به عبارتی آتش زدن بقایای گیاه بجا مانده در مزرعه نیز نقش مهمی در ایجاد آتش‌سوزی دارد. کشاورزان اغلب کشت خود را در نزدیکی مناطق حفاظت شده محیط زیست می‌سوزانند و باعث ایجاد آتش‌سوزی‌های گسترده در منطقه می‌شوند. قربانی مشکلات معیشتی را یکی دیگر از عوامل این حوادث می‌داند و می‌گوید: تعداد زیادی از روستاییان به خاطر مشکلات معیشتی مجبور هستند برای تأمین زغال آتش روشن کنند.
عامل گستردگی آتش در منطقه، نبود مرکز کنترل حریق است
با وجود آمار بالای آتش‌سوزی در کرمانـــــشاه، این منطقه همچنان فاقد مرکز پایش و کنترل حـــــریق اســت.
عاملی که به گفته این مقام مسئول محیط زیست، اطلاع‌رسانی زمان و مکان دقیق آتش‌سوزی می‌تواند آنها را یاری دهد و نبودش باعث می‌شود آنها دیرتر خود را به محل آتش‌سوزی برسانند.
به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل کرمانشاه، متولی اصلی ایجاد این مرکز سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی است و سازمان حفاظت محیط زیست قائم‌مقام منابع طبیعی محسوب می‌شود.
در همین راستا، ضروری است تا این سازمان نسبت به ایجاد مرکز پایش و کنترل حریق در منطقه اقدام کرده تا محیطبان‌ها بتوانند زودتر خود را به محل حریق برسانند و شاهد کاهش این آتش‌سوزی‌ها باشیم.
