هنر و هنرمند؛ مؤثرترین راهبرد جذب گردشگر در بام ایران
محبوبه کاظمی‌دولابی
فعال گردشگری
«گردشگری هنری»، در استان چهارمحالوبختیاری (بام ایران) می‌تواند به عنوان یک راهبرد مؤثر در جذب گردشگران عمل کند. یکی از جنبه‌های توسعه گردشگری هنری، دیدار با هنرمندانی است که در مقصد گردشگری فعال هستند. برای مثال در شهر کوچکی مانند ونیز هر دو سال یک‌بار رویداد هنرهای تجسمی تحت عنوان دوسالانه ونیز برگزار می‌شود. این مراسم عموماً طی 4 تا 6 ماه برگزار و به واسطه نمایشگاهی که برپا می‌شود بلیت‌فروشی اتفاق می‌افتد. در همان بازه زمانی کوتاه بیش از 4 میلیون گردشگر برای دیدن آثار دوسالانه ونیز به این شهر سفر می‌کنند. این گردشگران قصد دارند هنرمندان را از نزدیک ببینند، با آنها عکس بگیرند و به نظاره چیدمانی بنشینند که اجرا شده است.
حضور این تعداد گردشگر به واسطه یک رویداد هنری می‌تواند رونق مراکز اقامتی، افزایش فروش صنایع دستی، رشد فعالیت رستوران‌ها، مراکز خرید و... را به همراه داشته باشد. در همان بازه زمانی شیشه‌های رنگی و صنایع دستی معروف ونیز بیشترین فروش را دارد که می‌توان چنین پلنی را نیز برای چهارمحالوبختیاری اجرایی کرد.
در کشورهای خارجی یک هتل با برنامه‌ریزی یک کنسرت، تعداد زیادی گردشگر جذب می‌کند و حتی در زمان کم بودن مسافر اتاق‌های خود را مملو از مسافر می‌کند.
برای تحقق گردشگری هنری باید تأمین مالی اتفاق بیفتد و درصدد جذب سرمایه‌گذار برآییم. بازاریابی و تبلیغات از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از مهم‌ترین مسائلی که استان چهارمحالوبختیاری به آن نیاز دارد تعریف کارگروه رسانه است. هر اندازه برنامه‌ریزی‌هایمان دقیق باشد و ارکان را درست پیش ببریم اما اطلاع‌رسانی و تبلیغات درست نداشته باشیم، نمی‌توانیم در جذب مخاطب خوب عمل کنیم. این دو، بال‌های رسیدن به هدف هستند.
فعال‌سازی یک نشریه تخصصی برای استان و درج اطلاعات و تولید محتوا می‌تواند راهکاری برای تحقق این هدف باشد. همچنین استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و معرفی جاذبه‌ها، ایجاد رویدادها و معرفی آن در رسانه‌ها می‌تواند راه را برای تحقق اهداف هموار سازد.
با توجه به وجود تعداد زیادی روستای جذاب در این استان، می‌توان از این ظرفیت برای تبدیل این مقاصد به روستاهای جاذبه هنری بهره جست. یکی از مهم‌ترین نکات در توسعه گردشگری هنری، برندسازی در مقاصد است. اگر در یک روستا «نمد»، «حجاری»، «خاتم» و... از اهمیت بالایی برخوردار است می‌تواند تبدیل به نمادی برای تحقق گردشگری هنری در آن مقصد و حتی در المان‌های بزرگ در مبادی ورودی نصب شود. حضور هنرمندان خاص و مشهور علاقه‌مندان را به آن مقصد می‌کشاند. هنر، هنرمند و آثار هنری سه موضوعی هستند که می‌توان از آن برای توسعه گردشگری هنری استان استفاده کرد.
ایجاد اقامتگاه‌های هنری هم می‌تواند تبدیل به مقصد شود. اینکه صرفاً در یک مقصد هتل یا اقامتگاه بسازیم کافی نیست، بلکه باید اقامتگاهی بسازیم که معماری و نمادهای به کار گرفته شده در آن تبدیل به جاذبه شود. همچنین ایجاد امکان اقامت هنری به هنرمندان هم تأثیرگذار است، به این معنا که می‌توان با دعوت از هنرمندان بخش‌های متفاوت مثلاً نقاشان، درصدد ثبت و ضبط تصاویر طبیعت منطقه برآمد. خلق آثار هنری از طبیعت و جغرافیای یک منطقه و نمایش آن در رویدادهای مختلف در معرفی آن مقصد تأثیرگذار است.
سالن‌های هنری نیز می‌توانند فعال شوند و این در حالی است که یکی از کمبودهای استان چهارمحالوبختیاری، سالن‌های هنری است. احداث پارک‌های هنری، استفاده از هنرمندان مجسمه‌ساز برای ساخت المان‌های هنری و به‌کارگیری آن در سطح شهر و روستا و فضا‌سازی هنری می‌تواند یک راهکار دیگر باشد. خرده‌فرهنگ‌های منطقه نیز در جذب گردشگر مؤثر هستند.
همچنین اتاق‌های بازرگانی در استان‌ها و شهرستان‌ها می‌توانند در حوزه معرفی و ارائه بسته‌های سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری فعال باشند و تحقق آن را تسریع بخشند. برگزاری همایش‌های معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری را پیشنهاد می‌کنم که می‌تواند بسته‌های گردشگری هنری را معرفی کند. جامعه هنری یکی از جوامع پرمخاطب است و نسبت به سایر بخش‌های گردشگری هزینه بیشتری را در مقصد صرف می‌کنند و به قول معروف پر‌خرج‌تر هستند.