دیوان دادگستری بین‌المللی شکایت آفریقای جنوبی را بررسی می‌کند
اسرائیل در آستانه محاکمه تاریخی
امیر فرشباف
خبرنگار
دادگاه بین‌المللی رسیدگی به اتهامات رژیم صهیونیستی در جنگ غزه از امروز پنجشنبه 11 ژانویه شروع می‌شود و تا فردا ادامه دارد.
به گزارش شبکه الجزیره، این پرونده که با شکایت آفریقای جنوبی تنظیم شده است در دو جلسه علنی، اتهام نسل کشی رژیم صهیونیستی در غزه و نیز تعلیق اضطراری جنگ در این باریکه را بررسی می‌کند. پرتوریا در یک دادخواست ۸۴ صفحه‌ای که در تاریخ 29 دسامبر سال گذشته ثبت کرد، از اسرائیل به اتهام ارتکاب نسل کشی با هدف پاکسازی قومی شکایت کرده بود. دیوان بین‌المللی دادگستری در شهر لاهه متولی رسیدگی به این پرونده است.
وزارت دادگستری آفریقای جنوبی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: اولین جلسه رسیدگی به پرونده شکایت این کشور علیه رژیم صهیونیستی، 11 و 12 ژانویه (21 و 22 دی ماه) برگزار می‌شود. بر اساس این بیانیه «رونالد لامولا» وزیر دادگستری آفریقای جنوبی ریاست هیأت حقوقی این کشور را در دادگاه لاهه برعهده خواهد داشت.
چه کشورهایی حمایت کردند؟
همزمان با انتشار اخبار این رویداد، درخواست‌هایی توسط برخی کشورها برای پیوستن به شکایت آفریقای جنوبی مطرح و یا پیام‌هایی در حمایت از آن صادر شد. وزارت امور خارجه کشورمان در بیانیه‌ای در حمایت از اقدام آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی نوشت: «ایران اقدام دولت آفریقای جنوبی را اقدامی مسئولانه، شجاعانه و شرافتمندانه مبتنی بر حقوق بین‌الملل در دفاع از ملت فلسطین ارزیابی می‌کند. جمهوری اسلامی ایران یکبار دیگر با محکوم کردن شدید جنایات جنگی و نسل کشی رژیم آپارتاید صهیونیستی علیه ملت فلسطین، حمایت خود را از رویکرد مقاومت به عنوان اقدام رهایی بخش و حق مشروع و شناخته شده طبق حقوق بین‌الملل برای ملت فلسطین در مقابله با اشغالگری، اعلام می‌کند.»
سازمان همکاری‌های اسلامی متشکل از ۵۷ کشور جهان اسلام از این اقدام دولت آفریقای جنوبی تمجید و تأکید کرد که اقدامات رژیم صهیونیستی در هدف قرار دادن غیرنظامیان، کوچاندن اجباری شهروندان فلسطینی و محروم کردن آنها از نیازهای اولیه، جلوگیری از ورود کمک‌های بهداشتی و تخریب مراکز بهداشتی و آموزشی مصداق نسل‌کشی محسوب می‌شوند.
در همین ارتباط «پترا دی ساتر»، معاون نخست‌وزیر بلژیک نیز خبر داد، پیشنهاد پیوستن کشورش به شکایت آفریقای جنوبی علیه نسل‌کشی رژیم صهیونیستی را مطرح خواهد کرد. او طی پیامی در صفحه مجازی «ایکس» نوشت: «بلژیک نمی‌تواند ساکت بماند و رنج شدید بشری در غزه را تماشا کند. ما باید علیه تهدید نسل‌کشی اقدام کنیم.»
کشورهای ترکیه، اردن، بولیوی، لیبی، نامیبیا، مالدیو و برزیل هم به طور اختصاصی از این اقدام حمایت کرده‌اند.
«زیاد دغیم» سفیر لیبی در هلند که از پیوستن کشورش به طرح شکایت آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی خبر داد، با انتشار بیانیه‌ای در صفحه سفارتخانه لیبی در هلند در«فیسبوک» اعلام کرد: «دولت‌ها با صدور بیانیه‌های سیاسی از شکایت آفریقای جنوبی حمایت کنند تا از صدور حکم دادگاه لاهه درخصوص توقف فوری نسل کشی در فلسطین و کوچ اجباری آنان اطمینان حاصل شود.»
مخالفان در اقلیت
در میان حمایت گسترده دولت‌ها، سازمان‌ها و فعالان بین‌المللی از طرح شکایت علیه رژیم صهیونیستی، فقط دولت‌های امریکا، انگلیس و خود رژیم صهیونیستی با این رویداد مخالفت کردند. عمده کشورهای اروپایی هم نسبت به این اتفاق بی‌سابقه سکوت کردند. پیش‌تر دولت ایالات متحده شکایت آفریقای جنوبی در دیوان لاهه را رد کرده و جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در این خصوص مدعی شده بود: «ما این شکایت را بی‌ارزش، معکوس و کاملاً فاقد مبنا می‌دانیم.»
واکنش صهیونیست‌ها
همزمان با این رویداد، دولت صهیونیستی با دستپاچگی به آن واکنش نشان داد؛ اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی این اقدام آفریقای جنوبی را «ریاکارانه، رذیلانه و مضحک» خواند و مدعی شد: «حماس، در منشور خود خواهان نابودی تنها دولت-ملت یهودیان است.»
طبق اخبار منتشر شده، دولت اشغالگر همچنین با دستور به سفارتخانه‌ها از سفرایش خواسته «همه تلاششان را برای جلوگیری از محکوم شدن این رژیم در دادگاه لاهه به کار بگیرند.»
در همین حال رسانه‌های صهیونیستی نیز همسو با دولت، اقدام پرتوریا را تحریف قوانین بین‌المللی خواندند. روزنامه «جروزالم پست» در مقاله‌ای ضمن تشکیک در روند قانونی این شکایت و طنزآمیز خواندن آن و بدون اشاره به کشتار 23 هزار فلسطینی در طول سه ماه توسط ارتش صهیونیستی، مدعی شد منشور جنبش‌های فتح و حماس درباره ضرورت مبارزه با اشغالگری مصداق نسل کشی است!
از سوی دیگر روزنامه عبری «تایمز اسرائیل» با حمله به نخست‌وزیر و وزرای راستگرای کابینه نتانیاهو نوشت: «اظهارات مسأله ساز و تحریک‌آمیز نخست‌وزیر و وزرای دولت نتانیاهو، به آفریقای جنوبی این امکان را داد که ادعا کند اسرائیل قصد نسل‌کشی دارد.» این روزنامه با این حال شکایت آفریقای جنوبی را اقدامی جدی و دارای «بیشترین آسیب» و «تبعات دیپلماتیک برای اسرائیل» دانست.
به هر تقدیر این اقدام آفریقای جنوبی شاید به لحاظ زمانی نتواند اثر فوری در سرنوشت جنگ داشته باشد اما از چند جهت حائز اهمیت است؛ نخست اینکه پرتوریا در این شکایت که با همراهی و حمایت ده‌ها کشور دیگر تنظیم شده، نه علیه شخص نتانیاهو بلکه علیه رژیم صهیونیستی دادخواهی کرده است؛ دوم اینکه صدور هر حکمی علیه رژیم صهیونیستی در یک دادگاه بین‌المللی با این اجماع، رویدادی بی‌سابقه است و در سطح بین‌المللی از رژیم اعتبارزدایی می‌کند؛ سوم اینکه همین طولانی شدن روند دادرسی می‌تواند دولت صهیونیستی را در معرض مجموعه‌ای از فشارهای فرسایشی و انزوای فزاینده قرار دهد و چهارم اینکه ابزار تصویرسازی و جنگ روانی اسرائیل برای بازتولید مشروعیت در افکار عمومی را از کار می‌اندازد.