حریم تئاترشهر، جدیدترین دستاویز مخالفان دولت برای تخریب
چرا موافقان دیروز، ناگهان مخالف شدند؟
محوطه پیرامونی مجموعه تئاترشهر در چند سال اخیر فضای آشفته‌ای به خود دیده است. از حجم بالای دستفروشان تا تردد و تجمع افراد متفرقه حول این مکان فرهنگی مهم، خدشه زیادی بر چهره تئاترشهر وارد کرده است. شرایط این روزهای این محیط فرهنگی به گونه‌ای است که دل و دماغِ نمایش دیدن را از هر کسی می‌گیرد. بحث کشیدن حریم برای تئاترشهر از چند سال گذشته همواره مطرح بوده است. حضور آدم‌های غیرمرتبط با فضای تئاتر و هنر، محیط تئاترشهر را ناامن کرده است. تا به حال چندین مورد درگیری خشن و خونین در این منطقه رخ داده و موجب شده مجموعه تئاترشهر بی‌دفاع‌تر از همیشه، تنها نظاره‌گر اتفاقات زشت و غیرفرهنگی پیرامونش باشد.
تیراندازی مقابل تئاترشهر
به گزارش «ایران آنلاین»، نگاهی موردی به اتفاقات پیش آمده در مجموعه تئاترشهر هر شهروند آگاهی را متوجه حجم نابسامانی‌ها و زشتی‌ها در این منطقه می‌کند. مثلاً در تابستان سال ۱۳۹۸ بود که درگیری دو دستفروش با همدیگر، کار را به تیراندازی مقابل تئاترشهر کشاند تا فضایی از رعب و وحشت برای تماشاگران تئاتر ایجاد شود. همان زمان سعید اسدی، مدیر وقت تئاترشهر نسبت به وضعیت امنیتی اطراف تئاترشهر ابراز نگرانی کرد و گفت: «وضعیت امنیتی اطراف تئاترشهر نگران‌کننده است چون با سلاح سرد و نزاع خیابانی و حضور افرادی روبه‌رو هستیم که شأنیتی با این مجموعه فرهنگی ندارند و به طور سازماندهی شده در اینجا اقامت دارند.»
قمه‌کشی اراذل و اوباش
با وجود چنین اتفاق وحشتناکی، اما کاری برای امنیت تئاترشهر انجام نشد تا دو سال بعد، اراذل و اوباش در اطراف تئاترشهر با قمه و چاقو به جان همدیگر بیفتند و موجب ترس شهروندان شوند. بروز چنین حوادث و اتفاقاتی، بیش از گذشته، تأمین امنیت تئاترشهر را به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی پایتخت در اولویت کاری مسئولان فرهنگی قرار می‌داد ولی در تمام این سال‌ها اتفاقی در این زمینه رخ نداد. در طول این سال‌ها رسانه‌های اصلاح‌طلب یکی از حامیان ایجاد حریم برای تئاترشهر بوده‌اند و همواره از فضای زشت و غیرفرهنگی اطراف تئاترشهر انتقاد کرده‌اند. سال ۱۳۹۹ یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب در گزارشی ایجاد حریم در محوطه پیرامونی «تئاترشهر» را مسأله‌ای ضروری عنوان کرد و نوشت، هنرمندان بزرگ دنیای تئاتر مثل علی نصیریان، اکبر زنجانپور، رضا بابک و احترام برومند، به حمایت از این طرح برخاسته‌اند.
درخواست هنرمندان تئاتر برای ایجاد حریم
در آن گزارش علی نصیریان به عنوان یکی از پیشکسوتان تئاتر کشور درباره موضوع حریم تئاترشهر این‌گونه سخن گفت: «من خدمت شهردار محترم تهران ارادت دارم و ایشان در موارد متعدد بویژه فوت همسرم به من محبت داشته است. به همین دلیل استدعا می‌کنم، دستور بدهند حریم تئاتر شهر مشخص و به حریمش رسیدگی شود تا این مجموعه محفوظ بماند». رضا بابک نیز در بخشی از این گزارش گفته بود: «اسم پارک مجاور تئاتر شهر، پارک دانشجو است ولی عملاً به پارک معتادان و دیگر اقشار مسأله‌دار تبدیل شده و این هیچ برازنده تئاتر شهر نیست که اطرافش چنین وضعیتی داشته باشد.» ابراز چنین گلایه و ناراحتی‌هایی فقط به این گزارش در آن روزنامه معطوف نشد. در این سال‌ها بیشتر بزرگان تئاتر کشور در گفت‌وگوهای مختلف نسبت به وضعیت تئاترشهر ابراز نگرانی کرده و چشم‌انتظار یاری و مساعدت مدیران فرهنگی در این زمینه بوده‌اند.
باز شدن گره‌ای کور
ابراهیم گله‌دارزاده، رئیس مجموعه تئاترشهر در دی ماه ۱۳۹۹ به خبرگزاری ایسنا چنین گفته بود: «حدود دو دهه پیش بنا به تصمیم مدیران شهرداری آن دوران تصمیم بر این شد تا حصار فیزیکی تعیین‌کننده حریم این مجموعه با محیط مجاور برداشته شود. شرایطی که به دلیل تغییرات اجتماعی به وجود آمده ماجرا را به سمت دیگری سوق داد که موجب بروز آسیب‌های فراوانی در این ناحیه شد. به دلیل همین فقدان تعیین حریم امروزه شاهد تخریب و آسیب‌های متعدد فیزیکی به مجموعه هستیم. از این منظر لازم است با حمایت و همراهی وزارت میراث فرهنگی تعیین حریم تئاتر شهر محقق شود.» با وجود اتفاقات متعدد و پیگیری‌های متعدد هنرمندان، در طول این سال‌ها اتفاقی برای تئاترشهر نیفتاد تا سرانجام این گره کور به وسیله وزیر فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم باز شود. محمدمهدی اسماعیلی برخلاف مسئولان فرهنگی پیشین که کاسه چه کنم در دست می‌گرفتند و در نهایت کار خاصی انجام نمی‌دادند، خودش وارد میدان شد و کلنگ ایجاد حریم برای تئاترشهر را زد. اهالی تئاتر از اینکه این طرح سرانجام عملی شده، بسیار خوشحال شدند و ابراز امیدواری کردند تا محیط تئاترشهر بار دیگر فضایی امن و ایمن به خود ببیند. حمیدرضا نعیمی، بازیگر و کارگردان قدیمی تئاتر مثل دیگر هنرمندان این رشته از ایجاد حریم برای تئاترشهر ابراز خوشحالی کرد و چنین گفت: «نباید به حریم تئاترشهر با دید سیاسی نگاه کرد، باید نگاه کرد یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های این شهر را چگونه حفظ کرد تا آیندگان هم سهمی از آن داشته باشند. کاری که کشورهای پیشرفته درخصوص حوزه فرهنگ و هنر می‌کنند اما اینجا با دید سیاسی که جدا از گفتمان روزانه‌مان نیست به مسأله نگاه می‌کنیم.»
خوشحالی اهالی تئاتر
اما با وجود تأکید هنرمندان و علاقه‌مندان تئاتر بر ایجاد حریم برای مجموعه تئاترشهر و دوری از نگاه سیاسی به این موضوع، بلافاصله پس از کلنگ‌زنی وزیر ارشاد، موجی از انتقاد و نارضایتی ابتدا در فضای مجازی و سپس در رسانه‌های رسمی به راه افتاد. منتقدان که تا دیروز بر لزوم اجرای حریم برای تئاترشهر اصرار داشتند، امروز به مخالفت با این طرح پرداختند. آنها چنین استدلال می‌کردند که نباید تئاترشهر را از بافت شهری و اجتماعی‌اش جدا کرد و در عرصه عمومی فاصله انداخت. این ایرادگیری و بهانه‌گیری‌های بدون اساس، بیشتر به دلایل سیاسی و جناحی صورت می‌گیرد و دلیل منطقی دیگری ندارد. همان کسانی که تا دیروز مدافع حریم برای تئاترشهر بودند حالا چون این اتفاق توسط وزیر فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم در حال رخ دادن است، لب به گله و شکایت باز کرده‌اند. قطعاً اگر این طرح در دولت‌های گذشته عملیاتی می‌شد آنها مدافع طرح می‌شدند و از مزایا و حسنات ایجاد حریم برای تئاترشهر سخن می‌گفتند اما چون این دولت مسأله‌ای فرهنگی و مهم را پیگیری کرده و به سرانجام رسانده، ناراحت هستند. بخشی از گروه‌های سیاسی به دنبال ایجاد این ذهنیت هستند که دولت فعلی با هنر و هنرمندان مشکل و ضدیت دارد در حالی که در واقعیت دولت در کنار هنرمندان ایستاده است و اقدامات تأثیرگذاری برایشان انجام می‌دهد.
همان‌طوری که سخنگوی شورای شهر اعلام کرده است حفظ حریم تئاتر شهر جزو مطالبات هنرمندان بوده و پس از بهره‌برداری از این طرح، آنها با خیال راحتی می‌توانند به این منطقه رفت‌وآمد داشته باشند. همچنین به روی صحنه بردن تئاتر خیابانی که بسیاری از کارگردانان از انجامش در محوطه تئاترشهر ابا داشتند، می‌تواند دوباره با قدرت و بدون دغدغه و نگرانی انجام شود. در طرح تصویب شده فعلی، تمام جوانب به خوبی در نظر گرفته شده است. این طرح اختلالی در پارک دانشجو و محیط اطرافش ندارد و فقط امنیت محیط پیرامونی تئاترشهر را تأمین می‌کند. ضمن اینکه محمدجواد طاهری، مدیر مجموعه تئاترشهر هم تا حدود زیادی خیال شهروندان را از بابت حفظ هویت بصری و آسیب نرسیدن به ساختمان تئاترشهر راحت کرده است. طاهری در تازه‌ترین گفت‌وگویش در این باره چنین گفته است: «در جریان فرایند طرح تعیین حریم تئاترشهر، شاهد تعامل سازنده، مثبت و طولانی کارشناسان میراث فرهنگی با مجموعه تئاتر شهر بودیم، به طور قطع اجرای طرح تعیین حریم مجموعه تئاترشهر به نحوی پیش خواهد رفت که مانع بصری برای این عمارت ایجاد نشود.»