حامد جیرودی
خبر‌نگار

دربی 102 هرگز آن مسابقه‌ای نشد که هواداران فوتبال انتظارش را داشتند. آنهایی که در هوای سرد و بارانی پنجشنبه پاییزی به ورزشگاه آزادی تهران رفته بودند و یا از پای گیرنده‌ها این مسابقه را دنبال می‌کردند، امیدوار بودند که یک بازی جذاب و زیبا را از پرسپولیس و استقلال ببینند. به‌خصوص اینکه برای نخستین بار، این دیدار با کمک داور ویدیویی برگزار می‌شد و هواداران خانم هم به استادیوم آمده بودند تا برای اولین بار این مسابقه را تماشا کنند. بااین‌حال، موضوعی که از ابتدای بازی جلب توجه می‌کرد، اعتراض بازیکنان به تصمیمات موعود بنیادی‌فر بود و در زمان‌های مختلف مسابقه، هرگاه صحنه مشکوکی رخ می‌داد، بازیکنان دو تیم به سمت داور هجوم می‌آوردند که داور را مجاب کنند که از VAR استفاده کند. این درحالی است که با حضور کمک‌داور ویدیویی این یکی از وظایف داور به‌شمار می‌رود که صحنه‌های مشکوک را با اتاق VAR چک کند اما حساسیت بازی و ولع بازیکنان و مربیان از اینکه تمام صحنه‌ها به سودشان سوت زده شود، به حدی زیاد بود که حوصله مخاطب فوتبالدوست را سر می‌برد و این ذهنیت را در مردم به‌وجود آورد که با اینکه از کمک‌داور ویدیویی برای اولین بار است که استفاده می‌شود ولی به نظر می‌رسد هنوز جنبه استفاده از این فناوری به وجود نیامده و اگر استفاده از VAR در فوتبال ایران قطعی و رسمی هم بشود، باز هم حاشیه‌های زیادی را در دیدارهای مختلف شاهد خواهیم بود. البته استفاده از کمک‌داور ویدیویی به خودی خود به کمتر شدن اشتباهات داوری کمک می‌کند اما در این مسابقه افتتاحیه VAR در فوتبال ایران، باز هم تیم داوری و کمک‌داوران ویدیویی اشتباهاتی داشتند که صدای دو تیم را درآورد. مثل صحنه‌های پنالتی که استقلالی‌ها اعتقاد دارند یکی از آنها گرفته نشد و اگر VAR نبود، دومی هم گرفته نمی‌شد. یا خطایی که امید حامدی‌فر روی شهاب زاهدی انجام داد و کارشناسان داوری معتقدند بازیکن استقلال در دقیقه 60 باید اخراج می‌شد ولی این اتفاق رخ نداد و یا صحنه مشکوکی که در نیمه اول روی مهاجم پرسپولیس پنالتی تشخیص داده نشد.
 اشتباهی که به ضرر فغانی تمام شد
اشتباهات داوری با وجود VAR در شرایطی با اعتراض سرخابی‌ها به‌خصوص پرسپولیسی‌ها که معتقدند برد از آنها گرفته شده همراه بوده که در چند سالی که از استفاده از این فناوری در فوتبال جهان می‌گذرد، باز هم در بازی‌های مختلفی شاهد رخ دادن اشتباه با وجود داوری VAR بوده‌ایم و این موضوع فقط مربوط به لیگ ایران نیست که برای اولین بار از آن در یک مسابقه داخلی استفاده شده است. در جام جهانی 2022 قطر، علیرضا فغانی به دلیل اشتباه در اعلام پنالتی به سود پرتغال در بازی با اروگوئه، شانس قضاوت در ادامه مسابقات را از دست داد و دوحه را ترک کرد. او درباره آن صحنه گفته بود: «تا حد زیادی مردد بودم و دقیقاً نمی‌دانستم باید چه تصمیمی اتخاذ کنم اما اطمینان دو همکار (کمک داوران ویدیویی) باعث شد تا آن اشتباه را مرتکب شوم. چرا که اگر حق با داوران اتاق VAR بود و من تشخیص آنها را نمی‌پذیرفتم، مرتکب اشتباه می‌شدم و برای همین به سود پرتغال اعلام پنالتی کردم.»
 
جنجال‌های VAR در لیگ برتر انگلیس
هشتم مهر و در دیدار تاتنهام و لیورپول با دو تصمیم جنجالی داوری همراه بود که خشم لیورپولی‌ها را برانگیخت. در دقیقه ۳۴ عجیب‌ترین تصمیم داوری این بازی را شاهد بودیم؛ مردود شدن گل لوئیس دیاز. درحالی‌که در تصاویر مشخص بود که او با فاصله زیادی بیرون از آفساید بود اما پرچم کمک‌داور بالا رفت. تصاویر تلویزیونی نشان می‌دهد لوئیس دیاز در لحظه پاس محمد صلاح به‌هیچ‌وجه در آفساید نبوده و دست‌کم بیست سانتی‌متر با خط آفساید فاصله دارد. در روز 13 آبان و در بازی آرسنال برابر نیوکاسل هم درحالی که توپ، مشکوک به بیرون رفتن از زمین بازی بود و پس از آن هم می‌شد خطای بازیکن نیوکاسل روی بازیکن آرسنال اعلام شود، گل به ثمر رسید اما VAR روی این صحنه‌ها واکنشی نداشت که اعتراض‌های زیادی را در پی داشت. در این شرایط، طبق نظرسنجی‌ای که انجام شد، ۶۳ درصد از هواداران فوتبال انگلیس مخالف عملکرد VAR هستند.
 بیانیه و شکایت به جای فوتبال
در این شرایط، صدودومین مسابقه پرسپولیس و استقلال هم هیچ نشانی از فوتبال زیبا و پرهیجان نداشت و بیشتر جنگ اعصاب و کری‌خوانی بود. این در شرایطی است که هوادارانی که همچنان به فوتبال علاقه‌مند هستند، ظرفیت ورزشگاه در دست تعمیر آزادی را تقریباً تکمیل کرده بودند. آنها با وجود گران بودن بلیت‌ها که در بازار سیاه قیمتش میلیونی عرضه می‌شد، خود را به ورزشگاه ‌رساندند تا تیم محبوب‌شان را تشویق کنند اما صد افسوس که دو باشگاه پرطرفدار فوتبال ایران که ادعای بهترین بودن دارند، معمولاً مقابل هم بی‌کیفیت‌ترین فوتبال‌ها را به نمایش می‌گذارند که یکی از آنها را در این بازی شاهد بودیم. دو باشگاهی که به‌خصوص از ابتدای فصل در حال کری خواندن برای هم هستند. سرمربیان و بازیکنان هر دو تیم در میدان عمل نشان دادند تمرکزشان همچنان روی حاشیه‌هاست تا فوتبال! بعد از مسابقه جواد نکونام به پرسپولیس متلک گفت که با کمک‌داور ویدیویی دیگر سر تیم ما بریده نخواهد شد و صداوسیما و کارشناسان داوری را هم نوازش کرد. سرمربی استقلال درباره شادی پس از گل عجیش این واکنش را داشت که هرجور دوست دارد شادی می‌کند و یحیی گل‌محمدی هم گفت اگر VAR این است، نباشد بهتر است و بعد هم با این حرف کنایه زد که علی خطیر مدیرعامل استقلال و مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال رفقای قدیمی هستند! با پایان این دربی هم دو تیم به بیانیه‌نویسی و شکایت از هم مشغول شدند تا تنها حاشیه و جنگ اعصاب نصیب هواداران فوتبال شود.
 کری در بیرون، ناکام در زمین
واقعیت این است که فوتبال ایران مدت‌هاست سیر نزولی بدی را آغاز کرده و درحال سقوط است. استقلال برای دومین فصل پیاپی نتوانست جواز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را به دست آورد و پرسپولیس هم که در این رقابت‌ها حاضر بود، نتوانست از مرحله گروهی صعود کند. نساجی که حتی زمین استانداردی ندارد، در آزادی میزبان حریفانش بود و تنها سپاهان به زحمت راهی مرحله بعد شد. این درحالی است که همه تیم‌های عربستانی راهی مرحله بعد شدند و سهم تیم‌های ایرانی از تقابل با آنها تنها یک تساوی بود! در این شرایط، باید از سرخابی‌ها پرسید تا کی می‌خواهید به این وضعیت مضحک کری خواندن و من از تو بهترم در بیرون از زمین ادامه دهید و در داخل زمین حرفی برای گفتن نداشته باشید. جمع کنید این بساط پر از عداوت را. فوتبال جایی برای پیدا شدن یک حال خوب است نه آن چیزی که شما دنبالش هستید!
نکته اینجاست که هر کدام از دو تیم پرسپولیس و استقلال از پنج مسابقه آخر لیگی‌شان، فقط یک بازی را برده‌اند اما مدام بیانیه می‌دهند تا از هم عقب نیفتند!