محدثه جعفری
خبرنگار

 رئیس بخش سکته‌های مغزی بیمارستان شهدای تجریش و دبیر اجرایی پانزدهمین کنگره بین‌المللی سکته‌های مغزی ایران، با اعلام اینکه سن بروز سکته در ایران 10 سال کاهش پیدا کرده است، نسبت به افزایش آمار سکته مغزی هشدار داد و گفت: سالانه بیش از 120 هزار نفر در کشور دچار سکته مغزی می‌شوند.
دکتر احسان شریفی‌پور با بیان اینکه سن سکته مغزی در کشور حدود 10 سال کاهش پیدا کرده است، اعلام کرد: بروز سکته مغزی در ایران یک‌ونیم برابر دنیاست؛ به طوری که اگر آمار سکته مغزی در دنیا طی یک سال کمتر از 100 نفر در صدهزار نفر باشد، این آمار در کشور ما حدود 150 نفر در صدهزار نفر است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه سالانه بیش از 120 هزار نفر در کشور دچار سکته مغزی می‌شوند، گفت: عامل اصلی بروز سکته مغزی، ریسک فاکتورها یا عوامل خطری است که بخوبی کنترل نمی‌شود، ازجمله فشار خون بالا، بی‌تحرکی، استرس، مشکلات شهرنشینی، مصرف غذای پرچرب و پرکالری، چاقی، مصرف دخانیات و دیابت. کنترل نکردن این عوامل سبب افزایش سکته‌های قلبی و مغزی در کشور می‌شود.

 زمان طلایی
این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب با بیان اینکه در درمان سکته‌های مغزی رعایت زمان طلایی بسیار اهمیت دارد، گفت: چهار ساعت و نیم فرصت طلایی داریم تا بیمار را با تزریق داروی حل‌کننده لخته خون از مرگ نجات دهیم. همچنین 6 تا 24 ساعت زمان طلایی داریم تا در مواقعی که لخته خون در یکی از عروق بزرگ گیر کرده است، با روش آنژیوگرافی و روش‌های داخل عروقی لخته را خارج کنیم و جان بیمار را نجات دهیم. به همین دلیل برنامه 724 را برای این دسته از بیماران قرار دادیم.
رئیس بخش سکته‌های مغزی بیمارستان شهدای تجریش درخصوص برنامه 724 توضیح داد: این برنامه، هفت روز هفته، 24 ساعته، حلقه‌های پیش‌بیمارستانی و داخل بیمارستانی را به هم مرتبط می‌کند تا بیماران سریع شناسایی شده و به مراکز مرتبط منتقل شوند و اقدامات درمانی برای آنها صورت گیرد.
وی افزود: تا قبل از سال 1395 این خدمات و برنامه به صورت منسجم نبود. بعد از اجرای آن توانستیم رتبه اول منطقه را در درمان سکته مغزی به دست آوریم. همچنین طبق آخرین رتبه‌بندی سازمان بهداشت جهانی و سازمان سکته مغزی جهانی، بر اساس بررسی‌های انجام شده، از میان 194 کشور، ایران جزو 10 کشور برتر در درمان فاز حاد سکته مغزی است و این افتخاری است که به واسطه تلاش همه متخصصان امر صورت گرفته است.

درمان نیاز به ابزار و تکنولوژی‌های به‌روز دارد
دبیر اجرایی پانزدهمین کنگره بین‌المللی سکته‌های مغزی ایران، گفت: در برنامه 724 فاز اول درمان را به خوبی انجام دادیم و مراکزی ویژه برای سکته مغزی در بیمارستان‌های منتخب سراسر کشور طراحی و راه‌اندازی کردیم، به طوری که برخی از مراکز تا 20 تخت هم برای این دسته از بیماران دارند. حال وقت آن رسیده از لحاظ تکنولوژی هم اقدامات مؤثری انجام دهیم و بتوانیم در حوزه درمان اندوواسکولار (یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای درمان برخی از بیماری‌های عروقی استفاده می‌شود) به بیماران خدمت کنیم.
دکتر شریفی‌پور توضیح داد: با این روش از هر دو نفر، یک نفر به صورت کامل نجات پیدا می‌کند. برای این هدف باید مراکزی را به صورت جامع با وسایل مورد نیاز در کشور تجهیز کنیم و افراد متخصص این حوزه که فلوشیپ‌های سکته مغزی هستند، تربیت کنیم.
به گفته این استاد دانشگاه در کنگره پانزدهم که در تاریخ ۲۲ تا ۲۴ آذرماه برگزار می‌شود، روی این روش بسیار بحث و تبادل‌نظر خواهد شد تا با استفاده از تجربه دیگر کشورها بتوانیم مدل مناسبی برای کشور پیاده‌سازی کنیم.
وی با اشاره به تأثیر توانبخشی در بهبود شرایط بیماران سکته مغزی گفت: گام سوم در سکته‌های مغزی توانبخشی است. جا دارد در این زمینه اقدامات مؤثری با حمایت مسئولان صورت گیرد تا ناتوانی فرد سکته‌کرده به حداقل برسد و هرچه زودتر به جامعه بازگردد.
 
 راه‌های پیشگیری از سکته مغزی
دکتر شریفی‌پور با اعلام اینکه در سال 1395 برنامه درمان سکته مغزی را با 50 مرکز منتخب شروع کردیم، اعلام کرد: اکنون بیش از 150 مرکز در تمام کشور در خصوص درمان سکته‌های مغزی داریم.
وی درباره راه‌های پیشگیری از سکته مغزی گفت: سکته مغزی قطعاً بیماری قابل پیشگیری است اما باید بدانیم دو دسته عامل خطر یعنی عوامل خطر غیرقابل اصلاح و عوامل قابل اصلاح داریم؛ سن و سابقه خانوادگی جزو عواملی است که نمی‌توان اصلاحش کرد اما عواملی همچون سیگار کشیدن، فشارخون، دیابت، کم‌تحرکی، غذای ناسالم، اختلالات خواب و... اصلاح‌پذیرند و با برنامه‌های جامع می‌توانیم با کمی رعایت و اهمیت دادن به سلامت، ریسک ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهیم.
وی افزود: در بسیاری از کشورها عامل ابتلا به سکته مغزی در رتبه دوم قرار داشت و با برنامه جامع کشوری و کاهش عوامل خطر، جایگاه‌شان را به هفت رساندند. حال که ما توانستیم در درمان رتبه خوبی را کسب کنیم، می‌توانیم با کاهش ریسک فاکتورها و اهمیت دادن به موضوع پیشگیری و فرهنگسازی به آن هم دست پیدا کنیم.
 
صفر تا صد درمان بیماری‌های نورولوژیک در کشور انجام می‌شود
وی با اشاره به دستاوردهای ایران در حوزه بیماری‌های مغز و اعصاب گفت: بیماری‌های مغز و اعصاب طیف وسیعی از اختلالات را دربر می‌گیرند و خوشبختانه در چندسال اخیر در رشته‌های مختلفی که مرتبط بوده است، همچون سکته‌های مغزی، تشنج و اپی‌لپسی، بیماری‌ ام‌اس و اختلالات التهابی مغز و نخاع، اختلالات عصبی عضلانی و بیماری پارکینسون، فلوشیپ‌های تخصصی در کشور راه‌اندازی شده است. ایران از کشورهای خودکفا و قابل اعتماد و مطرح در دنیا در خصوص سکته مغزی است. همچنین سهم مناسبی در تولید علم و درمان داریم و صفر تا صد بیماری‌های نورولوژیک را در کشور تحت درمان قرار داده‌ایم.

متوسط سن بروز سکته مغزی در جهان 70 سال، در ایران 60 سال
دکتر شریفی‌پور گفت: سکته مغزی دومین علت مرگ و میر در کشور شناخته می‌شود و یکی از علت‌های اصلی ناتوانی جسمی در افراد است و با توجه به مطالعات انجام شده طی 15 سال گذشته مشخص شده سن سکته مغزی در ایران نسبت به متوسط جهانی کاهش پیدا کرده است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: متوسط سن بروز سکته مغزی در جهان۷۰ سال به بعد است اما متأسفانه در کشور ما ۱۰سال پایین‌تر و در سنین ۶۰ سال به بعد اوج بروز این سکته‌ها اتفاق می‌افتد.

نشانه‌های سکته مغزی
این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب با اشاره به نشانه‌های سکته مغزی گفت: یکی از علائم مهم آن ضعف ناگهانی در نیمه صورت، دست، پا یا اختلال تکلم است. فردی که دچار این علامت‌ها می‌شود باید فوراً با اورژانس تماس گرفته و به بیمارستان منتخب منتقل شود. همراهان بیمار نباید چیزی را به فرد بخورانند یا زمان را تلف کنند، فقط باید با اورژانس تماس بگیرند چرا که هر دقیقه تأخیر، سبب تخریب دو میلیون سلول مغزی به صورت برگشت‌ناپذیر می‌شود و زمان طلایی برای نجات جان بیمار هدر می‌رود.
وی تأکید کرد: سکته مغزی، هم قابل پیشگیری است و هم درمان، اما نکته مهم این است که همه، یعنی مردم، رسانه‌ها و مسئولان برای پیشگیری باید پای کار باشند.