دکتر زهرا قاسم‌زاده
روانشناس

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که ساعت‌های زیادی را جلوی آیینه می‌گذرانید و اجزای صورتتان را بررسی می‌کنید یا نظر دیگران درباره ظاهرتان برایتان اهمیت زیادی دارد یا به ظاهر و صورت یک دوست یا حتی یک سلبریتی حسادت می‌کنید و مدام به دنبال این هستید تا ظاهر خود را شبیه او کنید، بهتر است این نوشته را بخوانید.
مردم به زیبایی وتصویری که دیگران از آنها دارند، اهمیت می‌دهند.اما اغلب دیدگاه‌های ما درباره زیبایی را، جامعه، رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و فرهنگ عامه شکل می‌دهد. اما استانداردهای رایج همیشه مفید نیست. بمباران مداوم تصاویر رسانه‌ها می‌تواند باعث شود مردم نسبت به بدن خود احساس ناراحتی کنند. همچنین این موضوع می‌تواند بر کار، زندگی اجتماعی و سایر جنبه‌های زندگی افراد تأثیر بگذارد. گرایش به جراحی‌های زیبایی در سال‌های اخیر در کشور ما رشد قابل توجهی داشته است. همین چند روز پیش خبر مرگ چند زن در پی عمل جراحی لاغری خبرساز شد.
روانشناسان معتقدند که بسیاری از این جراحی‌ها غیرضروری است و در برخی مواقع، بخصوص درصورت گرایش اعتیادگونه به اعمال جراحی زیبایی، عامل اصلی درواقع یا اختلال روانی به نام «اختلال بدریختی» و یک «اختلال وسواس» است. اختلال بدریختی یکی از اختلالات سلامت روان محسوب می‌شود.این اختلال موجب می‌شود فرد همواره احساس نگرانی و اضطراب کند. فرد مبتلا به این اختلال تصور می‌کند بخش یا بخش‌هایی از بدنش بدشکل و از نظر فیزیکی و ظاهری دارای مشکل است.
در این بیماری، شایع‌ترین قسمت‌هایی که تحت این تفکر و تصور قرار می‌گیرند، ناحیه صورت به ویژه بینی، پهلوها و شکم است. اختلال بدریختی باعث می‌شود که حتی برخی افراد چندین بار به اعمال جراحی در قسمت‌های مختلف بدن با هزینه‌های سنگین اقدام کنند. هزینه‌هایی که گاه بنیان خانواده‌ها را نیز فرو می‌پاشد. این در حالی است که وقتی با این افراد صحبت می‌کنیم، می‌بینیم که او از یک ظاهر خوب و حتی بالاتر از خوب برخوردار است اما تصور می‌کند که ظاهرش مناسب نیست و به دلیل تفکراتی که ناشی از اختلال روانی بدریختی است خواهان انجام جراحی شده است. این افراد، دائم و بیمارگونه در ذهن خود تصور می‌کنند که ظاهرشان خوب نیست و برای رفع این تصور اشتباه خود، به اعمال جراحی متعدد روی می‌آورند.
 اما همه کسانی که به سراغ اقدامات زیبایی می‌روند دچار این اختلال نیستند. اختلال وسواس یکی دیگر از اختلال‌هایی است که موجب می‌شود افراد به سراغ اعمال جراحی و یا اقدامات مختلف زیبایی بروند.
 افرادی که به این اختلال دچارند به صورت وسواس گونه تصور می‌کنند که شکل ظاهر و بدنشان باید به گونه دیگری باشد تا جذاب‌تر و زیباتر شوند. بنابراین هر روز کاری را برای رسیدن به زیبایی مطلوب در ذهنشان دنبال می‌کنند.
به طور کلی بر اساس مطالعات روانشناسی، برخی از افرادی که به جراحی‌های زیبایی روی می‌آورند، دارای تفکرات و مشکلات روحی روانی مانند کاهش اعتماد به نفس و افسردگی به عنوان زیربنای اختلالات بدریختی، وسواس و... هستند. البته انسان‌ها از اینکه از آنها تعریف شود خوششان می‌آید و حاضرند برای این منظور حتی به اعمال جراحی سنگین زیبایی نیز تن دهند. فرد باید ابتدا دقت کند که چه کمبودی در تفکر و احساسش وجود دارد و ابتدا به دنبال رفع آن برود چرا که اگر اینگونه مشکلات رفع شود، دیگر احساس رضایتمندی را در اینگونه جراحی‌ها نخواهد یافت.
از آنجا که ریشه بیشتر موارد گفته شده در نداشتن اعتماد به نفس است بنابراین به نظر من بهتر است قبل از انجام هر اقدام مرتبط با زیبایی ابتدا به سراغ روانشناس برویم تا از درست بودن تصمیم خود مطمئن شویم. من کسانی را دیده‌ام که حتی متخصص جراحی زیبایی آنها را از جراحی بر حذر داشته و گفته هیچ نیازی به عمل جراحی ندارند ولی فرد اصرار به عمل داشته و بعد از عمل باز هم ناراضی بوده است.
از خانواده‌ها درخواست می‌کنم از کودکی توجه بیش از حد به ظاهر را در کودکشان نهادینه نکنند و به جای آن به تقویت مهارت‌های افزایش اعتماد به نفس و پذیرش خود مبادرت کنند تا وقتی کودک به نوجوانی و جوانی می‌رسد برای جلب رضایت دیگران دست به هر کاری نزند و خودش را همان طور که هست باور کند و بتواند زندگی اجتماعی مطلوبی داشته باشد.