مسعود نظر، آهنگساز، در گفت‌و‌گو با «ایران» از کتاب تازه‌اش و شرایط امروز موسیقی می‌گوید
تلاش برای آموزش اصولی موسیقی به کودکان
ندا سیجانی
خبرنگار
موسیقی کودک همچنان مهجور است و متأسفانه تا به امروز هیچ‌گونه توجه جدی در این زمینه صورت نگرفته است. این موسیقی نه به لحاظ اقتصادی در گردش مالی سالانه قرار دارد و نه بازار پررونقی دارد. براین اساس این مسائل موجب شده در نظر اساتید موسیقی هم کمرنگ و کمرنگ‌تر شود و همچنان در سردرگمی به سر ببرد.
انتشار یک کتاب مرجع برای کودکان و نوجوانان
مسعود نظر یکی از همین استادان موسیقی است که سال‌های بسیار در زمینه موسیقی بویژه موسیقی کودک فعالیت می‌کند و آثار بسیاری در قالب کتاب و آلبوم منتشر کرده است. این آهنگساز، این روزها مشغول چاپ کتاب‌های تازه‌اش است. به گفته او یک تعداد از این کارها آماده انتشار است مانند کتاب «بازی با نُت» و یک تعداد دیگر هم در مراحل آماده‌سازی است.
مسعود نظر«بازی با نُت» را کتاب مرجعی برای کودکان و نوجوانان معرفی می‌کند و می گوید: «این کتاب از گروه سنی پیش‌دبستانی تا ابتدایی قابل استفاده است. اثری است که کودکان و نوجوانان به خوبی با آن ارتباط برقرار می‌کنند و به آسانی به کمک آن با نُت‌های موسیقی آشنا می‌شوند. هدف من این است این گروه‌های سنی، از همان ابتدای کار با موسیقی ارتباط خوبی داشته باشند و با علاقه‌مندی آن را دنبال کنند.»
او درباره تفاوت این کتاب با دیگر کتاب‌های آموزشی بیان داشت: «کتاب‌هایی که درگذشته منتشر کردم، مربوط به شیوه آموزشی با سازهایی چون ویولنسل، بلز و فلوت ریکوردر بوده که درکلاس‌های اُرف به‌کار گرفته می‌شود. اما کتاب«بازی با نُت» آشنایی با الفبای نت است و حتی هنرجویانی که در کلاس‌های ارف شرکت نکرده‌اند هم می‌توانند از این کتاب بهره ببرند. به هر طریق کتاب «بازی با نُت» اثری بسیار کاربردی و تأثیرگذار درخصوص یادگیری نُت یا سُلفژ است.»
عناصری که کودکان را جذب کتاب کند
او درباره کاربرد این کتاب در مراکز آموزشی چون مدارس اظهار داشت: «با توجه به شناختی که از کودکان و خردسالان دارم، مطالب طولانی و زیاده‌گویی موجب خستگی آنها خواهد شد. حتی برای سنین بالاتر نیز کسل‌کننده است. براین اساس این مسأله باید مورد توجه قرار بگیرد. به‌طور مثال کتاب‌هایی با قطر کمتر و قطع کوچکتر قطعاً بیشتر مورد توجه این رنج سنی خواهد بود. از دیگر عناصر کتاب کودک و نوجوان، تصویر و رنگ‌آمیزی و نقاشی است که این موارد هم باید مورد تأمل خالقان این آثار قرار بگیرد.»
شرایط این روزهای مراکز آموزشی
او شرایط امروز آموزش موسیقی کودکان و نوجوانان را بسیار اسفناک عنوان کرد و گفت: «متأسفانه در برخی از مراکز آموزشی، مدرسان با سواد و مطلعی حضور ندارند. این دوستان اغلب به دنبال دریافت مدرک تحصیلی هستند تا کسب دانش. البته مدت زمانی است که براساس کارت صلاحیت این مراکز آموزشی هدایت و نظارت می‌شود اما با این تفاسیر همچنان کیفیت آموزشی افت کرده و در بخش آموزش کودک و نوجوان هم این مسأله به وفور دیده می‌شود. جای تأسف است که بگویم در حال حاضر هر فردی برای خود یک متد آموزشی تعریف می‌کند و یک منبع واحد و جامع و کاملی وجود ندارد؛ متدهای آموزشی که بعضاً ارزش‌گذاری هم نمی‌شوند.»
مسعود نظر می‌گوید: «حدود 40 سال از عمر خود را وقف آموزش موسیقی کرده‌ام و در ارکسترهای متعدد همچون سمفونیک تهران و ملی ایران و همچنین ارکستر مجلسی و... به عنوان نوازنده ویولنسل شرکت داشته و خود نیز بنیانگذار و رهبر ارکستر و گروه کرارف بوده‌ام و سال‌ها در این زمینه تجربه و آگاهی دارم اما برخی از دوستان تخصص این کار را نداشته و ندارند و بیشتر مدعی هستند.» او در ادامه افزود: «هدف من از نوشتن این کتاب‌ها راهگشایی برای کودکان و نوجوانان و نسل آینده موسیقی است و هیچ چشمداشت مالی نخواهم داشت. تنها عشق و علاقه‌مندی به حرفه‌ام است که این کار را دنبال می‌کنم. سال‌ها کتاب‌هایم مورد استفاده بوده و برخی از آنها جزو پرفروش‌ترین‌ها هم بوده است. کمتر کتابی در این سرزمین مناسب و کارگشای این رنج سنی است.» او در ادامه افزود: «اصولاً هنرمند در هر حوزه هنری، علاقه‌مند است کارش دیده شود و مورد توجه قرار بگیرد اما وقتی فعالیت شما مورد توجه هنرمندان و به‌خصوص مردم قرار نمی‌گیرد و اقبالی ندارد، قطعاً انگیزه‌ها کمتر خواهد شد. این نگاه و بی‌توجهی، به سبب فقر مالی نیست بلکه فقر فرهنگی است. به همین سبب دلسردی به‌وجود می‌آید. اما اگر آثارم مورد اقبال قرار بگیرد و تشویق شوم، جلد‌های بعدی آن را هم با اشتیاق بیشتری منتشر خواهم کرد.»
هنرمندان یکدیگر را قبول ندارند
این آهنگساز موسیقی کودک و نوجوان گلایه‌مند از کم‌لطفی برخی از همکاران در این زمینه است و در این باره گفت: «همکاران ما نسبت به یکدیگر کم‌لطفی دارند. طی این سال‌ها کتاب‌های آموزشی بسیاری در زمینه موسیقی کودک و نوجوان نوشته و منتشر کرده‌ام، اما این دوستان حتی یکبار هم علاقه‌مندی نشان ندادند و از کتاب‌های همکاران خود استفاده نمی‌کنند. این دوستان حاضرند از کتاب‌های خارجی تدریس شود، اما کتاب‌های خودمان در بایگانی بماند. برخی از همین دوستان با حب و بغض روزگار می‌گذرانند و یکدیگر را قبول ندارند. حتی نگاهی به صفحات کتاب ندارند تا مورد نقد قرار بدهند. بنابراین باید بگویم ما از همکاران خود هم دلخور هستیم. همه نسبت به یکدیگر غرض‌ورزی دارند. متأسفانه در حال حاضر بعضی از خواننده‌های بدسلیقه و بدصدا که هیچ‌گونه تحصیلات آکادمیک حتی در رشته خود را هم ندارند، از مؤلفان و پژوهشگران و اساتید باتجربه و کاربلد که سال‌های سال در این زمینه تلاش کرده‌اند و هم به لحاظ مادی و هم به لحاظ شناخت و معروفیت در این سرزمین مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند.»
مسعود نظر کتاب دیگری در دست انتشار دارد که به آموزش مربیگری اختصاص دارد و به گفته خودش مورد استفاده مربیان کلاس‌های آموزشی است.
تعطیلی یک آموزشگاه پرسابقه موسیقی کودک و نوجوان
مسعود نظر در دوران کرونا و تعطیلی و توقف کلاس‌های آموزشی، آموزشگاه موسیقی‌اش را تعطیل و به انتشارات اُرف تبدیل کرد و ارائه‌کننده آثار موسیقایی در قالب کتاب و آلبوم‌های آموزشی است. او در ادامه صحبت‌هایش گفت: «تصمیم دارم برای همه سازها، روش آموزشی بنویسم، خصوصاً سازهایی که مهجور هستند و کودکان ارتباط کمتری با آن دارند، مانند ساز آبوا یا سازهای بادی. این کتاب‌ها را به سبب علاقه‌مندی‌ام نوشته‌ام، در غیر این صورت با توجه به شرایط امروز اقتصادی، قطعاً نباید منتظر بازگشت مالی آن باشیم چرا که صرفه اقتصادی ندارد. ما این سرمایه‌گذاری‌ها را انجام می‌دهیم تا نسل کودک و نوجوان از آموزش‌های اصولی بهره‌مند شود.»