کمرنگ شدن بیکاری با رونق مشارکت در استانها
کاهش نرخ بیکاری 18 استان پایینتر از متوسط کشوری
در اغلب استانهای کشور در تابستان امسال، نرخ بیکاری پایینتر و نرخ مشارکت بالاتر از میانگین کشوری بوده است
بررسیها نشان میدهد که نرخ مشارکت اقتصادی 16 استان کشور در تابستان امسال نسبت به سهماهه دوم سال 1402بیشتر از میانگین کشوری بوده است. در همین بازه زمانی 18 استان کشور با کاهش نرخ بیکاری پایینتر از میانگین کشوری روبهرو شدهاند.
بررسی دادههای مرکز آمار از بازار کار کشور نشان میدهد، در تابستان سال 1402 نسبت به تابستان سال 1401، نسبت اشتغال 14 استان بیشتر از میانگین کشوری بوده است. نسبت اشتغال کل کشور، 38.3 درصد بوده است. نتایج بررسی نرخ مشارکت اقتصادی یعنی جمعیت فعال 15 ساله و بیشتر در تابستان امسال نشان میدهد که 41.6 درصد از نظر اقتصادی فعال بودهاند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند. از این تعداد، 92.1 درصد از این جمعیت را شاغلان و 7.9 درصد را جمعیت بیکاران تشکیل میدهند. جمعیت شاغلان حدود 24 میلیون و 686 هزار نفر و جمعیت بیکاران 2 میلیون و 116 هزار نفر هستند.
ارتباط مستقیم بین نرخ مشارکت اقتصادی و آمار بیکاری و اشتغال وجود دارد. آمارها نشانگر افزایش یکدرصدی جمعیت شاغلان و کاهش نرخ بیکاری یکدرصدی در تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.
مشارکت اقتصادی جمعیت 15 ساله و بیشتر در تابستان امسال در کل کشور 26 میلیون و 801 هزار و 341 نفر بوده است که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته که 26 میلیون و 112 هزار و 171 نفر بوده، رشد 0.6 درصدی را نشان میدهد. یعنی در تابستان امسال 689 هزار و 170 نفر دیگر به جمع مشارکتکنندگان اقتصادی افزوده شدهاند.
روند افزایشی نرخ مشارکت در 20استان
نرخ مشارکت اقتصادی 20 استان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته روند افزایشی را طی کرده است. آذربایجان شرقی با 2.9 درصد، زنجان با 2.1 درصد و خراسان جنوبی با 1.8 درصد افزایش بیشترین نرخ مشارکت را نسبت به مدت مشابه تابستان سال گذشته به ثبت رساندهاند. ضمن اینکه استان زنجان با نرخ مشارکت 51.5 درصدی پرچمدار بیشترین نرخ فعالان اقتصادی است.
مهمتر از این موارد، 16 استان کشور در یک سال اخیر منتهی به پایان تابستان سال 1402، نرخ مشارکتشان بیشتر از میانگین کشوری بوده است. از این 16 استان، 12 استان شامل آذربایجان شرقی، اردبیل، اصفهان، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی، زنجان، قزوین، کردستان، کرمانشاه، مازندران و یزد با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی مواجه شدهاند و 4 استان دیگر هر چند که نرخ مشارکتشان بیشتر از میانگین کشوری بوده اما روند نزولی در این نرخ را تجربه کردهاند.
افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری در 21 استان
افزایش جمعیت فعال یا همان نرخ مشارکت اقتصادی نشاندهنده افزایش جمعیت شاغل و جمعیت در جستوجوی شغل است. به همین دلیل در بسیاری از موارد با افزایش نرخ مشارکت، به جمعیت شاغل کشور نیز اضافه میشود. بررسی وضعیت نرخ اشتغال نشان میدهد سهم اشتغال در تابستان امسال به 38.3 درصد رسید که نسبت به تابستان سال گذشته یکدرصد افزایش را نشان میدهد؛ ضمن اینکه سهم اشتغال زنان یکدرصد و سهم اشتغال مردان 0.9 درصد افزایش را نشان میدهد.
نتایج گزارش مرکز آمار از وضعیت نیروی کار در تابستان امسال، رشد اشتغال در 21 استان و ثابت ماندن این نرخ در 2 استان را نوید میدهد. بیشترین نرخ اشتغال در استان زنجان با 48.3 درصد به ثبت رسیده است. این استان دارای بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی و اشتغال نسبت به سایر استانهاست. همچنین دارای نرخ بیکاری تک رقمی 6.2 درصدی است. نرخ بیکاری از متغیرهای مهم حوزه جمعیت فعال است، این نرخ، شامل جمعیتی از مشارکتکنندگان اقتصادی است که تمایل به عرضه کار داشتهاند اما قادر به یافتن کار نبودهاند. از این رو نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری را روایت میکند.
بررسیها از دادههای آماری نشان میدهد که نرخ بیکاری 18 استان کشور در تابستان امسال پایینتر از نرخ بیکاری کل کشور بوده است. نرخ بیکاری کل کشور در تابستان امسال، 7.9 درصد بوده است.
طبق گزارش وضعیت نیروی کار در تابستان، نرخ بیکاری در 21 استان روند کاهشی داشت و در 2 استان از دو رقمی تبدیل به تکرقمی شد. در مجموع نرخ بیکاری در 25 استان کشور تکرقمی است.
آمارها حاکی از بیسابقه بودن نرخ بیکاری در 19 استان است، به گونهای که در این استانها نرخ بیکاری در کانال 7 درصد قرار گرفته است. همچنین در 2 استان آذربایجان غربی و خراسان شمالی با 5.1 درصد کمترین آمار بیکاران به ثبت رسیده است.
تنها در 6 استان نرخ بیکاری دو رقمی وجود دارد که بالاترین آن 12.5 درصد در استان هرمزگان است، درحالی که این آمار در تابستان سال گذشته 22.6 درصد بوده است که کاهش 10.1 درصدی را نشان میدهد.
افزایش نرخ مشارکت اقتصادی زنان و مردان
سهم مردان در مشارکت اقتصادی 22 میلیون و 92 هزار نفر یعنی معادل 68.6 درصد و سهم زنان چهار میلیون و 709 هزار و 332 نفر بوده است یعنی چیزی معادل 14.6 درصد.
سهم مردان و زنان در مشارکت اقتصادی امسال نسبت به تابستان سال گذشته به ترتیب با رشد 0.2 و 0.9 درصدی همراه بوده است. نرخ مشارکت در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است. این نرخ در نقاط شهری معادل 41 درصد یعنی جمعیت 20 میلیون نفری را شامل میشود و در نقاط روستایی، جمعیتی معادل 6 میلیون نفر با نرخ 43.6 درصدی در گروه مشارکتکنندگان اقتصادی قرار داشتهاند.
افزایش نرخ مشارکت در روستاها و شهرها
در مجموع نرخ مشارکت اقتصادی در نقاط شهری در تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته از 40.4 درصد به 41 درصد رسیده است، یعنی رشدی معادل 0.6 درصدی را به همراه داشته و این نرخ در نقاط روستایی نیز به 43.6 درصد و افزایش 0.5 درصدی رسیده است.
برش
پویایی اشتغال با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی
نرخ مشارکت اقتصادی یکی از شاخصهای رفاه اقتصادی و پویایی بازار کار محسوب میشود که بسیاری از شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه دارد. این نرخ از جمله شاخصهای کلیدی بازار کار در سطح جهانی است. برای تدوین سیاستهای اشتغال و برنامهریزی میتوان از نرخ مشارکت اقتصادی بهره گرفت. دولت سیزدهم نیز با سیاستهای حمایتی و تشویقی وضعیت بازار کار را بهبود بخشیده است و در 2 سال فعالیت این دولت شاهد آمار نرخ مشارکتکنندگان اقتصادی، افزایش آمار اشتغال و کاهش نرخ بیکاری هستیم.