سوسن صادقی
خبرنگار

حافظان نانویی محیط زیست
همان‌طور که اشاره شد 90 شرکت فعال در حوزه نانو در دو سالن ملل و خلیج فارس نمایشگاه بین‌المللی محصولات خود را (نفت و انرژی، بهداشت و سلامت، آب و محیط زیست، کشاورزی و بسته‌بندی، خودرو، رنگ و پوشش، ساختمان، منسوجات و مواد پیشرفته) که همه بر پایه نانو بود به نمایش گذاشته‌اند. هردو سالن مملو از بازدیدکنندگان است و مسئولان شرکت‌های حاضر در نمایشگاه با شور و شوق محصولات خود را برای آنها توضیح می‌دهند.
در چند غرفه محصولات حامی محیط زیست به نمایش گذاشته شده است. یکی از غرفه‌ها، فیلتری پارچه‌ای (غبارگیر با فناوری نانو) تولید کرده بود که ریزترین مواد حاصل از صنعتی مانند صنعت سیمان را که دارای ذرات 2 میکرونی است را هم جذب می‌کند تا محیط زیست را آلوده نکند. معمولاً این اندازه از ذرات از فیلترهای معمولی عبور می‌کنند ولی با فناوری نانو یکی از شرکت‌ها فیلترهای متناسب با ذرات تولید شده از آن صنعت تهیه می‌شود تا ریزترین ذرات را هم فیلترکند تا وارد محیط نشود. به گفته مژده مددی مدیر بازرگانی نانو فناوران خاور فیلترهای تولیدی نانویی دارای عمر بیشتر است و استهلاک دستگاه‌ها را در آن صنعت کاهش داده و افت فشار ایجاد نمی‌کند.
به گفته وی با اینکه قیمت تولیدات محصولات نانویی نسبت به محصولات معمولی 15 درصد بیشتر است اما به دلیل مزایایی که گفته شد، صاحبان صنایع ترجیح می‌دهند محصولات نانویی استفاده کنند.
مددی برگزاری نمایشگاه‌های این چنینی را راهی برای معرفی تولیدات نانویی به مردم و صاحبان صنایع عنوان کرد و گفت: یکی از دلایلی که مردم و صاحبان صنایع، صنعت نانو را می‌شناسند این است که می‌دانند نانو کیفیت را بالا برده است و مردم از نزدیک این افزایش کیفیت را لمس کرده‌اند و با وجود بالاتر بودن قیمت، این دسته از محصولات را خریداری می‌کنند، چون در
بلند مدت به نفع آنها بوده و مقرون به صرفه است.
یکی دیگر از دستگاه‌هایی که حافظ محیط زیست معرفی شده تولید دستگاه تهویه است که با کمک فناوری نانو اجازه نمی‌دهد ذرات و دودی وارد محیط شود و در کل گویی اصلاً دودی تولید نشده است.
حامد بنانی‌فر مدیر تحقیقات و توسعه یکی از شرکت‌های تولیدکننده دستگاه تهویه نانویی (پانتا پلاسما) گفت: در دستگاه‌های تهویه معمولی معمولاً ذرات به فیلترها می‌چسبند و افت فشار ایجاد می‌کنند اما دستگاه تهویه با فیلترهای نانویی قوی‌تر بوده و با باردار کردن ذرات، ذرات به فیلترها می‌چسبد و بیرون نمی‌رود چون با کمک فناوری نانو، ذراتی مانند دود کلاً حذف می‌شود.
به گفته وی این دستگاه‌های تهویه به سفارش رستوران‌ها، بیمارستان‌ها، کارخانجات و غیره تولید و تحویل آنها داده می‌شود و از آلودگی محیط جلوگیری می‌کند.
وی درباره این نمایشگاه هم گفت: این نمایشگاه توانسته ارتباط ما را با صنایعی که به چنین دستگاه‌های تهویه‌ای نیاز دارند، برقرار کند. حتی یکی از کارخانه‌های معروف تولید لوازم خانگی در کشور نیز از این دستگاه‌ها سفارش داده است، چرا که کارایی مشابه‌ نمونه خارجی آن را دارد و چه بسا کارایی بهتری هم داشته باشد و از سوی دیگر اینکه کارخانجات با پول حمل و نقل دستگاه وارداتی می‌توانند یک دستگاه داخلی با همان کیفیت را خریداری کرده و از خدمات پس از فروش آن هم استفاده کنند چون محصولات خارجی بعد از خراب شدن به دلیل پشتیبانی نشدن خدمات پس از فروش معمولاً از رده خارج می‌شوند و این موضوع ضرر زیادی را به شرکت‌ها، رستوران‌ها، بیمارستان‌ها و کارخانجاتی که از دستگاه‌های وارداتی استفاده می‌کنند، می‌زند.

داروهایی با جذب و سازگاری بالا
در این نمایشگاه داروهایی که بر پایه فناوری نانو تهیه و تولید شده بودند، زیاد بود که چندین مورد آن هم در این نمایشگاه برای نخستین بار رونمایی شد. اما نانو چه نقشی در تولید دارو دارد؟ که نداف نماینده یکی از شرکت‌های تولیدکننده داروهای نانویی (اکسیر نانو سینا) در این باره گفت: با فناوری نانو، جذب داروها افزایش می‌یابد و سازگاری آن با بدن بیمار هم بیشتر است و در زمان کمتری اثرپذیری ایجاد می‌کند. حتی داروهای شیمی درمانی که با فناوری نانو تولید می‌شوند در درمان سرطان مؤثرتر هستند و از آنجایی که در داخل تولید می‌شوند ارزان‌تر از داروهای خارجی وارداتی است.

کاهش هزینه در صنایع با مواد نانویی
محصول ریخته‌گری چدن در دمای بسیار بالا از دیگر محصولاتی بود که در این روز رونمایی شد. ایمان علی‌بخشی درباره این محصول تولیدشده در شرکت دانش بنیان نانو تک فام گیتی گفت: این محصول دمای 1500 درجه در ریخته‌گری را تحمل می‌کند تا نفوذ ذوب در قالب‌های ریخته‌گری اتفاق نیفتد که این کار بر پایه فناوری نانو صورت گرفته است. استفاده از این علم کاهش قیمت را در بر داشته است.
خدابخشی برگزاری چنین نمایشگاهی را راهی برای عرضه و معرفی محصولات نانویی عنوان کرد و به چالش‌ها اشاره کرد و افزود: یکی از چالش‌ها، مقاومت صنایع دربرابر محصولات جدید تولید شده بر پایه فناوری نانو است، این موضوع باید رفع و مقاومت‌ها کمتر شود چون به نفع صنایع است که از محصولاتی بر پایه نانو استفاده کنند بخصوص که مزایایی زیادی مانند دوام بالا، کاهش قیمت و ... دارد.
وی دیگر چالش را مقاومت در برابر ارائه مجوز به محصول تولید شده دانست و گفت: 7 سال پیش محصولی را تولید کردم ولی مجوز آن را به من ندادند و مجبور شدم آن را در کشور دیگری ثبت کرده و مجوز بگیرم و بعد هم همان محصول را با برند خارجی وارد ایران کنم، این در حالی است که می‌شد همان را در داخل تولید و با برند داخلی عرضه کنم. این دسته از مشکلات باید رفع شود. نباید برای استفاده از تکنولوژی‌های جدید در صنایع مقاومت نشان دهند علم نوین به دنبال بهبود است و نانو یکی از این فناوری‌های نوین دنیاست که ما نیز دانش آن را داریم.
محمدحسین اشرفی قائم‌مقام یکی از شرکت‌های (پلاس پلیمر)که در حوزه صنعت پلاستیک فعال است، گفت: شرکتی که در حوزه تولید وسایل فایبرگلاس بود از جمع‌شدگی در حین تولید و تزریق پلیمر گله‌مند بود و این مسأله باعث ضررو زیان به شرکت شده بود. از ما درخواست کمک کرد و ما با تحقیق و توسعه‌ای که انجام دادیم، توانستیم افزودنی نانو را در پلیمر بدست آوریم و مشکل را برطرف کنیم تا از جمع‌شدگی محصولات تولید شده فایبرگلاس تا 98 درصد جلوگیری شود. با اعتمادی که به ما شد توانستیم مواد نانویی پلاستیکی دیگری را  هم در صنایع ساختمان، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی تولید کنیم و محصولات را به مقاومت بالا و ... برسانیم.
وی چالش شرکت‌های دانش بنیان را سرمایه در گردش عنوان کرد و از دولت درخواست کرد در این زمینه به شرکت‌های دانش‌بنیان یاری برسانند.
 
 

بــــرش

همکاری مشترک و انتقال فناوری
محور گفت‌وگوهای بین‌المللی

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در مراسم رونمایی، توسعه علم نانو در ایران را یکی از محورهای گفت‌وگو‌های بین‌المللی ایران با کشورهای دوست و مورد نظر دانست و یادآور شد: توسعه همکاری در صنعت نانو و انتقال فناوری نانو، محور این گفت‌وگوها به شمار می‌رود.
 روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در جمع خبرنگاران گفت: ستاد نانو به عنوان یکی از ستادهای پیشرو در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری حرکت می‌کند و توسعه ارتباطات بین‌المللی و تجاری‌سازی و اقتصادی کردن دستاوردهای علمی و تحقیقاتی مهمترین برنامه‌های این ستاد به شمار می‌رود.وی با اشاره به رونمایی از چندین محصول مبتنی بر نانو در حاشیه نمایشگاه نانو، اظهار کرد: این محصولات با تکنولوژی بالا که با استفاده از فناوری نانو ایجاد شده‌اند، به صنعت و مشتری تحویل داده شده است.دهقانی‌فیروزآبادی با اشاره به امضای چند قرارداد تجاری‌سازی محصولات نانویی، خاطر نشان کرد: صنعت نانو در کشور به عنوان یک صنعت جدی، در حال شکل‌گیری است؛ ضمن آنکه این حوزه به عنوان یکی از صنایع قدرت دهنده کشور در تعاملات بین‌المللی نقش بازی می‌کند.

انعقاد ۳ قرارداد تجاری‌سازی در نمایشگاه نانو
اولین قراردادی که در روز گذشته بین طرفین به امضا رسید، با هدف تولید ورق فومیزه پی‌وی‌سی حاوی نانوذرات برای تولید ورق‌های ضد آب نانویی بود که در صنعت ساختمان و دکوراسیون کاربرد دارد.
دومین قرارداد این مراسم با موضوع «فروش محصولات پوشان و اپوکسی نانویی برای ماهیچه‌های ریخته‌گری به روش کلدباکس قطعه‌سازی خودرو» منعقد شد.
سومین قرارداد برای احداث ۴۵۰ واحد مسکونی ایمن با استفاده از خانه‌های پیش‌ساخته نانویی میان یکی از شرکت‌های فناور فعال در حوزه نانو و اداره کل راه و شهرسازی استان البرز به امضا رسید. البته در این روز 11 محصول دانش‌بنیان دیگر هم رونمایی شده که شامل آنزیم بروملین نانو انکپسوله، رویال ژلی نانو انکپسوله، شربت بنیزوم، دپوستیوا، شربت ویتامین دی لیپوزومال، شربت هموزوم، شربت ایمونوزوم، کمپرسور فرایندی گاز، ساخت و پوشش غلتک‌های نورد گرم صنایع فولاد، تولید کاتالیست و ساخت و طراحی سامانه تصفیه است.

بــــرش

نانو چیست؟

نانو کلمه‌ای است در اصل یونانی و به معنی کوتوله و کوتاه قد و به اندازه‌ای برابر یک میلیاردم متر (80 هزار بار کوچک‌تر از قطر یک تار موی انسان) اطلاق می‌شود. به زبان ساده در نانو تکنولوژی مواد و عناصر را تا اندازه‌ای بین 1 تا 100 نانومتر ریز می‌کنند و در این حالت مواد از خود خواص و ویژگی‌های خارق‌العاده و منحصربه‌فردی نشان می‌دهند که مورد مصرف در شاخه‌های مختلف علوم قرار می‌گیرد.
نانو تکنولوژی به عنوان یک پتانسیل در زمینه افزایش کارایی مصرف انرژی، کمک به پاکسازی محیط زیست، حل مشکلات بهداشتی و حتی کمک به زندگی روزمره ما شناخته می‌شود.
گفته می‌شود که این تکنولوژی قادر است هزینه‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. طرفداران این فناوری ادعا دارند که محصولات نانو تکنولوژی، کوچک‌تر، ارزان‌تر، سبک‌تر و در عین حال کاربردی‌تر هستند و مهم‌تر اینکه در تولید آنها انرژی و مواد خام کمتری استفاده شده است.