چرا ایرلندیها از فلسطین حمایت میکنند؟
دکتر سیدعلی موسوی
پژوهشگر
پس از پیوستن ایرلند به اتحادیه اروپا در سال ۱۹۷۳، این کشور نقشی پیشرو در میان اعضای اتحادیه اروپا در حمایت از آرمان فلسطین داشته است. در فوریه ۱۹۸۰، ایرلند اولین کشور در میان اعضای اتحادیه اروپا بود که خواستار تشکیل یک دولت فلسطینی شد. این کشور همچنین آخرین کشوری بود که در دسامبر ۱۹۹۳ به اسرائیل اجازه گشایش سفارت خارجه در این کشور را داد. از کنار آمدن سیاست خارجی اروپا با این موضوع تعجب میکنم، سکوت شما غیرمنصفانه است.
البته رژیم صهیونیستی به این نوع رفتار سرد ایرلند با نوعی خشم همراه با حیرت و سردرگمی واکنش نشان داده است. مناخیم بگین نخستوزیر اسرائیل در صحبتهای خود در سال ۱۹۸۰ سیاستهای دولت ایرلند را معادل پذیرش حق سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) در از بین بردن دولت یهودی دانست.
درگیری میان نیروهای حافظ صلح ایرلندی سازمان ملل متحد در لبنان و ارتش رژیم صهیونیستی و شبهنظامیان مسیحی وابسته به آن بین سالهای ۱۹۷۸ و ۲۰۰۰ روابط میان آنها را تیرهتر کرد؛ ۴۵ سرباز ایرلندی در دوران فعالیت خود در لبنان جان خود را از دست دادند و حکومت ایرلند نیز اسرائیل را برای مرگ ۱۵ نفر از سربازان خود مقصر قلمداد کرد.
ازجمله این موارد میتوان به گروگان گرفته شدن و قتل دو تبعه ایرلندی در آوریل ۱۹۸۰ از سوی ارتش جنوب لبنان -که یک گروه شبهنظامی مسیحی و متحد اسرائیل بود- اشاره کرد. یکی از سیاستمداران ایرلندی در آن سال با گفتن این جمله که از زمانی که اسرائیل از سربازان داوطلب ما به عنوان سیبل و سپر انسانی استفاده کرده است، من دیگر هیچ نوع احساس همدردی با آنها ندارم، موجب افزایش خشم عموم مردم ایرلند در قبال صهیونیستها شد. در زمان تصویب موافقتنامه سازش اسلو نیز دولت ایرلند به حمایت خود از آرمان فلسطینیها استمرار بخشید.
برتی آهرن نخستوزیر ایرلند در سخنان خود در انجمن سیاست خارجی در سپتامبر ۲۰۰۰ در نیویورک خاطرنشان کرد که «بعد اخلاقی امور بینالملل اولین و مهمترین دلیل مواضع دولت ایرلند است. علاقه اصلی مردم ایرلند در مناسبات خارجی اجرای حقوق بشر، حاکمیت حقوق بینالملل و تاریخ افتخارآمیز در تعامل مثبت با سازمان ملل است».
دلبستگی مردم ایرلند به فلسطینیها حتی پس از موافقتنامه اسلو نیز تداوم پیدا کرد. در ژوئن ۲۰۰۳، بریان کوهن وزیر خارجه وقت ایرلند در دوران اوج انتفاضه دوم با یاسر عرفات دیدار کرد. در آن دوران بسیاری از اسرائیلیهای دولت ایالات متحده و بخش عمدهای از فلسطینیها اعتماد خود را نسبت به توانمندی عرفات برای استقلال فلسطینیها از دست داده بودند اما کوهن، عرفات را نماد امیدواری مردم فلسطین برای کسب استقلال نامید و از ایستادگی و پایمردی وی ستایش کرد.
سازمانهای غیردولتی ایرلند نیز فعالیت بسیار زیادی در راستای تحقق آرمان فلسطینیها انجام میدهند. ایرلندیها هماکنون میتوانند این ادعا را داشته باشند که فعالیتهای منسجم سازمانهای غیردولتی این کشور نقشی مهم در حمایت از مردم فلسطین ایفا میکنند. در سال ۲۰۰۴ تعداد کثیری از مردم ایرلند به همراه ۵۲ عضو پارلمان این کشور، تعدادی از اعضای پارلمان اروپا، سناتورها و سیاستمداران مستقل با امضای دادخواستی خواستار تحریم اسرائیل شدند. از آن زمان تاکنون اقدامات زیادی برای منزوی کردن و مشروعیتزدایی از رژیم صهیونیستی صورت گرفته است. در این میان میتوان به تلاش سازمانهای غیردولتی ایرلند برای لغو پرواز به سمت بیتالمقدس اشاره کرد. همچنین در زمان حمله به ناوگان آزادی از سوی صهیونیستها تظاهراتی نیز در برابر سفارت این رژیم در دوبلین از سوی جنبش ضدجنگ ایرلند برپا شد.
با این حال دولت ایرلند که از یکسو متعهد به اجرای سیاستهای رسمی اتحادیه اروپا در قبال فلسطین است و از سوی دیگر برای گسترش روابط تجاری و پژوهشی با اسرائیل تلاش میکند، هیچگاه از تحریم کامل فرهنگی، علمی و اقتصادی اسرائیل حمایت نخواهد کرد. با این وصف تمام احزاب مهم و عمده ایرلند نسبت به اقدامات صهیونیستها انتقاد دارند. حتی انتصاب لرد دیوید تریمبل برنده جایزه صلح نوبل ۱۹۹۸ به عنوان یکی از ناظرین خارجی از سوی اسرائیل برای عضویت در گروه تحقیقات نیز نتوانست افکار عمومی ایرلند را در این زمینه تغییر دهد. نکته اصلی اینجاست که هنوز هم موضوع فلسطین تأثیر زیادی بر مردم و مقامات رسمی این کشور دارد.