امین محمودی
خبرنگار

روز گذشته بود که در جلسه وزیر جهاد کشاورزی با معاون خود و رؤسای سازمان‌های تابعه این وزارتخانه از 10 اولویت اصلی برای تنظیم بازار و خودکفایی در 5 محصول اساسی کشاورزی رونمایی شد که در این گزارش به تشریح این برنامه‌ها خواهیم پرداخت.

اجرای کامل رفع تداخل و صدور سند اراضی کشاورزی
درسال گذشته زمینه رفع تداخلات و صدور اسناد حدود ۳ میلیون هکتار اراضی کشاورزی، واگذاری نزدیک به ۷ هزار و ۵۰۰ هکتار اراضی برای اجرای طرح‌های کشاورزی و جلوگیری از ۱۴۰۶ مورد ساخت و ساز غیرمجاز در اراضی کشاورزی فراهم شد. ولی با این حال وزارت جهاد کشاورزی دراین خصوص برنامه‌ریزی کرده که تا پایان سال‌جاری برای رفع تداخلات اقدام متنوعی انجام دهد و صدور سند اراضی کشاورزی نیز نهایتاً تا سال 1403 به اتمام برسد.

کاشت یک میلیارد درخت
کاشت یک میلیارد درخت طی 4 سال نیز یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در زیربخش آبخیزداری و آبخوانداری است که طی 4 سال قرار است سالی 250 هزار اصله نهال کاشته شود تا علاوه بر افزایش تولید آب سبز، توسعه پوشش گیاهی، بیابان‌زدایی و جلوگیری از فرسایش خاک شاهد جلوگیری از ریزگردها نیز باشیم. قراراست در طرح کاشت یک میلیارد درخت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری از ظرفیت وزارتخانه، بسیج، آموزش و پرورش، شهرداری‌ها و مشارکت مردمی استفاده شود تا این طرح بزرگ ملی مورد تأیید مقام معظم رهبری واقع شده و به سرانجام مطلوب برسد.

مولدسازی
مولد‌سازی دارایی‌های وزارت جهاد کشاورزی یکی دیگر از اولویت‌های این وزارتخانه است که دراین خصوص ۲۵ تا ۳۰ همت بودجه پیش‌بینی شده و مسئولیت اجرایی آن برعهده علیرضا پیمان‌پاک قائم‌مقام وزیر گذاشته شده است.

تداوم پایداری بازار مرغ و گوشت قرمز
افزایش تولید گوشت مرغ و قرمز یکی دیگر از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم بازاراین دو محصول است به طوری‌که در وضعیت فعلی حدود 2 میلیون و 500 هزار تن مرغ و 900 هزارتن گوشت قرمز تولید می‌شود ولی این میزان باید افزایش یابد.
به طوری‌که دراین‌خصوص محمدعلی نیکبخت، وزیر جهادکشاورزی با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های تولید مرغ در کشور باید بازسازی شده و تا پایان اسفند ماه تجهیز و در جوجه‌ریزی مرغ مادر و اجداد سرعت گیرد، گفت: شرایط پایدار تولید مرغ در کشور باید برای سال نو و ماه رمضان تداوم یابد. نیکبخت در بخش دیگری از صحبت‌هایش تداوم افزایش تولید و جوجه‌ریزی را عامل مدیریت عرضه و تقاضا عنوان کرد و گفت: روند موفقیت‌آمیز تنظیم بازار مرغ در ماه‌های پیش‌رو با توجه به حجم بالای مصرف این ماده غذایی در کشور، منوط به حفظ میزان مرغ پای کشتار با کمک همه عوامل دخیل از جمله بازرگانی و تأمین بموقع نهاده است.  
وی افزود: باید بازسازی ظرفیت‌های تولید انجام شود و تا پایان اسفند سال‌جاری تجهیز در جوجه‌ریزی مادر و اجداد سرعت گرفته و شرایط پایداری تولید مرغ کشور برای سال نو و ماه مبارک رمضان تداوم یابد.
وزیر جهادکشاورزی به تولید گوشت قرمز نیز اشاره کرد و گفت: با توجه به زمان‌بر بودن ایجاد چرخه صنعتی در تولید گوشت قرمز، شرکت پشتیبانی امور دام با رویکرد جدید در تولید قراردادی برای کوتاه شدن دست سوداگران و برچیدن واسطه‌ها از مسیر تولید تا سفره، بازار آن را به ثبات خواهد رساند که ورود به واحدهای صنعتی، پرواری‌بندی، عشایری و بنگاه‌های اقتصادی برای انعقاد قرارداد تولید گوشت و دام نرینه برای کشتار از جمله این راهکارها است.

نهاده‌های کشاورزی
برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، رشد تولید نهاده‌های کشاورزی شامل کود، سم و بذور مختلف از اهمیت وافری برخوردار بوده، با این حال در وضعیت فعلی ارز زیادی از کشورمان به واردات بذور اختصاص می‌یابد و در زمینه کود و سم نیز کشورمان مقداری وابستگی دارد. با این وجود وزارت جهاد کشاورزی معتقد است که تا سال 1404 با وجود ایجاد بیش از ۳۰ کارخانه برای تولید کود پتاس و فسفات در کشور و با توجه به فراوانی معادن پتاس می‌توانیم علاوه بر خودکفایی به فکر صادرات این محصول نیز باشیم.
 
خودکفایی در محصولات راهبردی و افزایش ضریب خودکفایی در تولید سایر محصولات
وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌ریزی کرده است که در آینده‌ای نزدیک به خودکفایی در تولید برخی کالاهای اساسی و اقلام کشاورزی خصوصاً گندم، برنج، جو، پنبه و شکر برسد و در تولید سایر کالاها خصوصاً روغن و نهاده‌های دامی وابستگی خود را کاهش دهد. در این خصوص نیکبخت با تأکید بر خودکفایی این 5 محصول می‌گوید: باید صنعت و بازرگانی در خدمت تولید داخل قرار گیرد و بازرگانان برای کسب مجوز واردات و ثبت سفارش تعهد خرید محصول داخلی ارائه دهند، این موضوع در مرکبات، دانه‌های روغنی، چای، برنج و دیگر کالاهای کشاورزی تولید داخل مورد توجه قرار گیرد و واردکنندگان روغن خام و دانه روغنی موظف به خرید دانه داخلی شوند.
 
احیای واحدهای تعطیل و نیمه‌تعطیل تولیدی
هم‌اکنون 5 هزار طرح صنعتی نیمه تمام در بخش کشاورزی وجود دارد که در صورت به بهره‌برداری رسیدن این صنایع تبدیلی بخش کشاورزی امکان فرآوری 30 میلیون تن محصول کشاورزی را در کشور فراهم آورده و از خام‌فروشی محصولات کشاورزی جلوگیری به عمل می آورد.
محمدعلی نیکبخت وزیر جهادکشاورزی ارزش این طرح‌های رها شده را حدود 300 هزار میلیارد تومان دانست. وی رها شدگی این طرح‌ها و کمبود صنایع تبدیلی در کشور را از موانع تولید برشمرد و گفت: این طرح‌ها برای بهره‌برداری نیازمند 180 همت است که در صورت اختصاص منابع می‌تواند با فرآوری 30 میلیون تن محصول کشاورزی از خام فروشی جلوگیری کرده و با ایجاد اشتغال و خلق ثروت، ارزآوری قابل توجهی از طریق صادرات فرآورده برای کشور فراهم کند. وزیر جهادکشاورزی اظهار داشت: کشاورزی مزیت مطلق نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی کشور، حتی بخش خدمات دارد و می‌توان با به‌کار‌گیری سرمایه مردمی و ترغیب دولت به اختصاص منابع برای احیای طرح‌های بزرگ معطل مانده با تعهد ایجاد اشتغال و ثروت در میان مدت، گام بزرگی در توسعه کشور برداشت.

توسعه کشت گلخانه‌ای
کشورمان با توجه به قرار گرفتن در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک با معضل آب روبه‌رو است، به همین دلیل کارشناسان معتقدند باید تولید محصولات کشاورزی خصوصاً محصولات آب‌بر شامل صیفی‌جات و جالیزی‌ها به گلخانه‌ها برده شود تا بتوانیم از حداقل آب برای تولید آنها استفاده کنیم. به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی برنامه توسعه کشت محصولات کشاورزی در گلخانه‌ها را در دستورکار خود قرار داده است.

آموزش و ترویج
در حال حاضر بسیاری از کشاورزان کشورمان در سن بالایی قرار دارند و بیشتر آنها نیز عمدتاً به کشاورزی سنتی روی می‌آورند؛ از این رو وزارت جهاد کشاورزی افزایش دوره‌های آموزشی برای کشاورزان را به کمک مروجان خود در دستورکار قرار داده است.

برش

مدیریت عرضه و تقاضای بازار محصولات کشاورزی
عرضه و تقاضای محصولات کشاورزی طی سالیان اخیر گاهاً با مشکلاتی مواجه بوده است به همین دلیل در برهه‌هایی میزان تولید کفاف مصرف داخلی را نمی‌داد و در برهه‌هایی دیگر با انبوهی از محصولات ازجمله سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز و هندوانه روبه‌رو بوده‌ایم. به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی به دنبال برآورد دقیق از سطح تولید و میزان مصرف مردم است تا بتواند بازار را به درستی تنظیم کند.