حجت‌الاسلام و المسلمین سعید فخرزاده:
چیستی رژیم پهلوی را نتوانستیم روایت کنیم
نشست معرفی نامزدهای بخش روایت تاریخ و تاریخ‌شفاهی سومین دوره جایزه ادبی شهید سیدعلی اندرزگو ظهر روز دوشنبه ۲۴ مهرماه 1402 در سرای خانه کتاب و ادبیات و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سعید فخرزاده، داور این بخش برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سعید فخرزاده، داور گروه «روایت‌تاریخی و تاریخ‌شفاهی» سومین دوره جایزه ادبی شهید سیدعلی اندرزگو در نشست معرفی نامزدهای بخش روایت تاریخ و تاریخ‌شفاهی این دوره درباره وضعیت تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی گفت: وضعیت تاریخ‌نگاری انقلاب، یک دامنه بسیار وسیعی را شامل می‌شود. تقریباً می‌توان گفت از اوایل دهه 70، اولین مرکزی که فعالیت جدی را در حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب آغاز کرد، حوزه هنری بود و هنوز مراکزی همچون مرکز اسناد انقلاب اسلامی که در این حوزه فعالیت داشت، کار گسترده‌ای را شروع نکرده بود. سال‌ها بعد در سال ۱۳۷۶ با تغییر مدیریت، سیاست مرکز اسناد انقلاب تغییر پیدا می‌کند که موجب ایجاد یک جریان گسترده‌ای در حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب می‌شود. به مراتب مراکز و مؤسسه‌های خصوصی بسیاری شکل گرفت که موجب آغاز جدی جریان تاریخ‌نگاری شد که آثار خوبی را به دست انتشار سپردند.
این پژوهشگر حوزه تاریخ افزود: از نظر بنده باتوجه به سرمایه‌گذاری و امکاناتی که در این حوزه صورت گرفته، می‌توان گفت حجم فعالیت‌ها قابل قبول است. نزدیک به بیش از ۱۵ هزار عنوان کتاب درباره انقلاب اسلامی از ابتدا تا سال‌ها پس از پیروزی را شاهد هستیم. از این تعداد کتب چاپ شده اغلب‌شان روایت و خاطراتی از مبارزان انقلابی است که در انقلاب حضور داشتند و در مرحله بعد کتب اسنادی از پرونده‌های ساواک بوده که توسط وزارت اطلاعات و دیگر مراکز منتشر شده است. اگرچه این حجم از کتاب‌های منتشر شده، از نظر سرمایه‌گذاری و امکانات قابل توجه است اما به نظر می‌آید از نظر تأثیرگذاری نتوانسته‌ایم در جامعه آن‌طور که باید مؤثر باشیم، البته جریان‌هایی ایجاد شده و اتفاقاتی را رقم زده است اما دامن موضوعات محدودی را در زمینه انتشار داشته‌ایم. ما در جریان مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی خاطرات بسیاری را جمع‌آوری کرده‌ایم اما به طبقات مختلف دیگر همچون کارگران، کشاورزان، روستاییان و معلمان در جریان مبارزه، توجه ویژه‌ای نداشته‌ایم. یکی از قوی‌ترین و مؤثرترین جریان‌های مبارزه علیه رژیم پهلوی، مربوط به جریان دانشگاه‌هاست که متأسفانه به‌خوبی به این حوزه پرداخته نشده است. با وجود اینکه نقش بانوان در جریان انقلاب، روحانیون به عنوان یک نقش فعال، افرادی که اطلاع‌رسانی به مردم را برعهده داشتند و کارشان در آن دوران دیکتاتوری و خفقان‌آور رژیم پهلوی بسیار سخت بود و همچنین افرادی که سعی داشتند در عرصه هنر، آثاری را تولید کرده و جریانی را ایجاد کنند، دیده نشدند و این موضوعات نیز موردغفلت واقع شده و تاکنون به صورت تخصصی به موضوعات پرداخته نشده است.
دبیر انجمن مهتاب در ادامه خاطرنشان کرد: شیخ ابراهیم زکزاکی که از قهرمانان مبارزه علیه ظلم و بی‌عدالتی است، از شخصیت‌هایی است که در مقطعی در پاریس به دیدار با امام خمینی رفتند و از رهنمودهای امام استفاده کردند. این دیدارها بسیار مهم است. همه دیدارهای امام در فرانسه می‌تواند به عنوان یکی از موضوعات مهم و به عنوان تبیین دیدگاه‌های انقلاب ما باشد. به جریان و چگونگی مبارزه علیه پهلوی خوب پرداخته‌ایم اما به چیستی این رژیم که موجب خلأهای جدی شده توجه نکرده‌ایم و نسبت به آنها شناخت کافی نداریم و اطلاعات درستی را به دست نیاورده‌ایم. این خلأ موجب شد دشمن از این فرصت استفاده کند و دست به تطهیر بزند.
داور بخش «روایت تاریخی و تاریخ‌شفاهی» درخصوص نقش جشنواره‌ها و جوایز در جریان‌سازی تولید در حوزه کتاب اظهار داشت: از نظر من اگر جشنواره‌ها بتوانند تبلیغ و تأثیر لازم را در افکار عمومی ایجاد کنند، می‌توانند برای ایجاد انگیزه‌های فرهنگی مؤثر باشند. باید فضایی فراهم شود تا افرادی که دغدغه خوبی دارند در حین زمان جایزه، فرصت گفت‌و‌گو و نشست‌‌هایی درباره این موضوع را داشته باشند. برخی از مسئولین و شخصیت‌های فرهنگی باید به این مسأله که خطرات و خلأهایی که نپرداختن به این موضوع در جامعه وجود دارد، توجه داشته باشند. تقدیر و تشکر از مرارت و سختی‌های نویسنده‌ها که موجب دیده‌شدن آثار آنها می‌شود، بسیار خوب است. این گفت‌وگوها موجب تولید خبر شده و توجه مسئولین به این موضوع را جلب می‌کند.