سوران؛ یک اثر مقاومتی و اقتباسی موفق
جبارآذین
منقد و مدرس سینما و تلویزیون
گام دوم موفق مرکز سریال سوره، بعد از تولید سریال اقتباسی خوب«کاتب اعظم» در مسیر پیوند ادبیات و سینما و تلویزیون و تأثیرگذاری در تثبیت و ارتقای آثار اقتباسی در سیما و سینما و تئاتر، تولید مجموعه تماشایی انقلابی و تاریخی«سوران»است که بینندگان تلویزیون، شاهد تماشای آن در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه از شبکه یک رسانه ملی بودند. سوران، یک مجموعه وفادار تاریخی 18 قسمتی به کارگردانی سروش محمدزاده و تهیهکنندگی مجتبی فرآورده است. محمدزاده که پیشتر سریالهای« ایکس ری»، «همبازی» و «نوار زرد» را برای تلویزیون و فیلم «چهارشنبه» را در سینما ساخته و تواناییهای خود در عرصه کارگردانی را به نمایش گذاشته در کارگردانی «سوران» هم، موفق ظاهرشده و توانسته اثری خوش ساخت و بامحتوا را به کارنامه هنری خود بیفزاید. فیلمنامه سریال را عباس ریاحی با اقتباسی آزاد ازکتاب پر فروش«عصرهای کریسکان» نوشته کیانوش گلزار راغب، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی که اثری شیوا و روان است، نوشته و متنی مناسب را در اختیار سروش محمدزاده گذاشته تا او با هنرآفرینیهای خود در اجرا و تصویرسازی و شخصیپردازی نمایشی آن را به یک سریال دیدنی و مانا تبدیل کند. سریال «سوران» روایت داستان عشق و مبارزه و میهندوستی مردم کردستان در هنگامه رخدادهای اوایل انقلاب اسلامی و فعالیتهای گروههای تجزیه طلب در منطقه کردستان است.
سازندگان سوران، مضمون و محتوای سریال را در قالب یک درام تاریخی خانوادگی و اجتماعی با محوریت زندگی شخصیت اصلی قصه؛ سوران بازگوکردهاند و کوشیدهاند به دور ازشعارزدگی حرفهای خود را هنرمندانه در لابلای ماجراها و برخوردهای مختلف نیروهای خیر و شر داستان سوران، به نمایش درآورند. آنها اثبات کردند که میتوان با توانمندی از ترکیب هنر و زندگی، آینهای شفاف برای تماشای خود و زندگی ساخت و تاریخ را ورق زد و با انسانهایی از جنس خود در مسیر سازندگی و بالندگی، همراه شد. تاکنون در سینما وتلویزیون، آثار زیادی با اقتباس از ادبیات داستانی و نمایشی، ساخته شدهاند، ولی تعداد موارد موفقیتآمیز آن زیاد نیست و در تلویزیون، هنوز هم قصههای مجید، در صدر است، اما امتیازهای ادبی، هنری و تصویری سوران این سریال را نیز در لیست موفقها قرار میدهد. گر چه چهرههای شناخته شده بازیگری و عوامل حرفهای سینما و تلویزیون در آن حضور پررنگ نداشتند، اما اغلب آنها به یمن استعداد و تواناییهای خود، متن خوب و کارگردانی درست، توانستند دیده شوند. درباره رویدادهای مرتبط با انقلاب و دفاع مقدس، سریالها و فیلمهای متعدد ساخته شده که هر کدام در حد بضاعت خود، حرفهایی برای گفتن داشتهاند، ولی بیشتر آنها درگیر ضعف در پژوهش، شعارزدگی وسطحی نگری درساخت بودند.
سوران در کنار روایت مبارزات سیاسی و ملی قهرمانهای متدین و وطنپرست خود، قصههایی پرشور از عشق و دلدادگی هم داشت که در بستر فرهنگ و آیینهای کردی و قومی بازگو میشدند و شکوه و زیبایی زندگی را به نمایش میگذاشتند.