در گفت‌و‌گو با معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش چالش ثبت‌نام در محدوده جغرافیایی بررسی شد
عدالت آموزشی در نقطه صفر محله‌ها
۷۰۰ هزار دانش‌آموز در مقطع ابتدایی هنوز ثبت‌نام خود را قطعی نکرده‌اند
یک میلیون دانش‌آموز در مدارس ابتدایی ثبت‌نام کرده‌اند
اکرم رضایی
خبرنگار
ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس از خردادماه آغاز شده است و اکنون در حالی که در نیمه مرداد قرار داریم چیزی به اتمام فرصت ثبت‌نام باقی نمانده است. والدین برای ثبت‌نام مشکلات بی‌شماری دارند، از هزینه‌های اخذ شده بدون مجوز گرفته تا نارضایتی از کیفیت آموزش و برخورد نه‌چندان مناسب کادر مدرسه، اما یکی از موانع بزرگ ثبت‌نام برای والدین محدوده جغرافیایی محل سکونت تا مدرسه است. گرچه پارامتر‌های مهمی برای ثبت‌نام وجود دارد اما محدوده جغرافیایی و نزدیک بودن محل سکونت به مدرسه یک پارامتر مهم است. همواره آموزش و پرورش تأکید دارد دانش‌آموزان در مدرسه‌ای ثبت‌نام کنند که به محل زندگی آنها نزدیک است اما هم‌اکنون تعیین محدوده مجاز ثبت‌نام برای هر مدرسه تابع محدودیت‌هایی است که گاه باعث می‌شود اتفاقاً دانش‌آموزان نتوانند به نزدیک‌ترین مدرسه محل سکونت‌شان بروند! مدارس دولتی بعضاً حتی به خاطر یک چهارراه یا حتی یک کوچه، محل زندگی دانش‌آموز را خارج از محدوده می‌دانند، در حالی که اگر آن مدرسه دولتی یک مدرسه باکیفیت و با اسم و رسم باشد، از سایر محدوده‌های منطقه نیز می‌توان با پارتی‌بازی یا جعل یک اجاره‌نامه در آن ثبت‌نام کرد! اینها همه در حالی است که با توجه به تغییر آمار دانش‌آموزان هر منطقه حداقل هر 5 سال یک‌بار که باید آمارگیری شود، موج مهاجرت‌ها از هر منطقه به منطقه‌ای دیگر یا از شهرستان به تهران یا افزایش سرانه آموزشی مناطق، این محدوده‌بندی ثابت مانده است.
مادر سارا که هنوز نتوانسته است بچه‌اش را در مدرسه‌ای در منطقه 10 ثبت‌نام کند در مورد مشکلات ثبت‌نام فرزندش به «ایران» گفت:ما در منطقه ۱۰ تهران ساکن هستیم، نزدیک‌ترین مدرسه به محل زندگی ما به اندازه یک خیابان فاصله دارد و فقط لازم است از این طرف پل هوایی به آن طرف برویم ولی زمانی که برای ثبت‌نام پسرم به مدرسه مراجعه کردم آنها به من گفتند شما در محدوده ما نیستید و نمی‌توانید ثبت‌نام کنید.
وی ادامه داد:گرچه به آنها اصرار کردم که در همین محدوده هستیم و تنها 10 دقیقه با مدرسه فاصله داریم اما به ما گفتند ظرفیت مدرسه پر شده است. چطور تنها در محدوده ثبت‌نام کرده‌اند و ظرفیت هم پر شده است؟ من حالا مجبور هستم فرزندم را در محدوده دیگری ثبت‌نام کنم و هزینه سرویس مدرسه به ما تحمیل خواهد شد.
یکی دیگر از والدین از منطقه ۱۸ تهران به «ایران» گفت:دختر من امسال وارد پایه اول ابتدایی می‌شود. تقریباً فاصله ما تا مدرسه 10 کوچه است اما دخترم را ثبت‌نام نکردند. در منطقه ۱۸ مدرسه نزدیک‌تری به ما نیست و مجبور شدم برای ثبت‌نام سند و قبض خانه یکی از اقوام را به مدرسه بدهم تا آنها دخترم را در مدرسه ثبت‌نام کنند. این شیوه محدوده جغرافیایی زمانی مؤثر است که تعداد مدارس آنقدر زیاد باشد که خانواده‌ها مجبور نباشند از اسناد و قبوض مسکن دیگران استفاده کنند و حق انتخاب داشته باشند.
برای حل مشکل ثبت‌نام به منطقه آموزشی بروید
معضل محدوده جغرافیایی ثبت‌نام برای بسیاری از خانواده‌ها وجود دارد و تاکنون آموزش و پرورش راه‌حل معقولی برای آن نداشته است. وقتی مشکلات معیشت به خانواده فشار وارد می‌کند، باید راه‌های دیگری که به اقتصاد مربوط نیست مانند محدوده جغرافیایی ثبت‌نام را برای خانواده‌ها هموار کرد. معصومه نجفی‌پازوکی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به موضوع محدوده جغرافیایی ثبت‌نام اظهار کرد: بحث ثبت‌نام یا خیلی از مسائل مربوط به این موضوع در آیین‌نامه اجرایی مدارس درج شده؛ آیین‌نامه اجرایی قانونی محسوب می‌شود که توسط شورای‌عالی تصویب شده است و ماده ۴۱ این آیین‌نامه اجرایی می‌گوید دانش‌آموزان باید در محدوده نزدیک محل سکونت خود ثبت‌نام کنند و چنانچه پدر و مادر هر دو شاغل باشند، می‌توانند فرزندشان را در مدرسه نزدیک محل کار خود نیز ثبت‌نام کنند.
نجفی‌پازوکی در توضیح ماده ۴۱ بیان کرد:آیین‌نامه اجرایی مدارس هم بیشتر به جایگاه مدرسه در تصمیم‌سازی تأکید دارد و باید ببیند شرایط و مسیر محل سکونت افراد چطور است. شاید بگویید ماده ۴۱ چطور تشخیص می‌دهد کدام مدرسه در محدوده مناسب‌تری به لحاظ محل سکونت افراد است. در هر منطقه از آموزش و پرورش یک ستاد ثبت‌نام وجود دارد که معاون آن منطقه، نمایندگان آموزش و پرورش، مدیران و افراد دیگری در آن حضور دارند.
وظیفه کارگروه ستاد ثبت‌نام این است که قبل از شروع فصل ثبت‌نام، تعداد مدارس و دانش‌آموزان آن منطقه را احصا و مشخص کند. معاون وزیر آموزش و پرورش درباره این موضوع که با توجه به آدرس پستی و آدرس محل سکونت دانش‌آموزان، نزدیک‌ترین مدرسه به آنها کجاست، توضیح می‌دهد: این کارگروه کروکی محدوده را آماده و سپس به مدارس ابلاغ می‌کند. مدارس هم بر اساس آن اقدام خواهند کرد. بنابراین پیش از ثبت‌نام این نظم انجام می‌شود تا ثبت‌نام با ساماندهی بهتری رخ بدهد. همچنین این ساماندهی کمک می‌کند در یک مدرسه شاهد تعداد زیادی دانش‌آموز و در یک مدرسه دیگر شاهد تعداد کمی از دانش‌آموزان نباشد.
وی در واکنش به اینکه برخی از والدین در محدوده ثبت‌نام قرار دارند اما صرفاً به واسطه وجود یک کوچه از محدوده خارج می‌شوند و مجبورند از سند ملک یا قبض دیگران برای ثبت‌نام در مدرسه استفاده کنند، می‌گوید:این‌گونه موارد خاص هستند پس باید با مراجعه به معاون یا مدیر آموزش و پرورش منطقه، مشکل خود را مطرح کرده و از آنها تقاضای حل موضوع را داشته باشند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به آمار ثبت‌نام دانش‌آموزان ابتدایی در کل کشور بیان کرد:طبق روال، تعداد دانش‌آموز ابتدایی در کل کشور حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر پیش‌بینی می‌شود. تاکنون حدود یک میلیون دانش‌آموز ابتدایی در مدارس ثبت‌نام کرده و ۷۰۰ هزار دانش‌آموز دیگر باقی مانده که پیش‌بینی می‌شود تا ۲۰ مرداد این میزان هم برای ثبت‌نام اقدام کنند. در حال حاضر نسبت به دو هفته پیش رشد ثبت‌نام افزایش یافته، گرچه پیش‌بینی می‌شود از هفته آینده و با اتمام دهه محرم ثبت‌نام‌های ما در مقطع اول ابتدایی تکمیل شود.
بــــرش
کوچ دانش‌آموزان از مدارس غیردولتی به دولتی
مشکلات معیشتی و اقتصادی، خانواده‌های زیادی را با مشکل مواجه کرده است. به‌عنوان مثال در زمینه موضوع آموزش شاید بسیاری از خانواده‌ها مجبور باشند از مدرسه غیردولتی به مدرسه دولتی بروند بنابراین ضرورت دارد هم مدارس غیردولتی شهریه خود را معقول‌تر کنند و هم مدارس دولتی کیفیت آموزش را بالا ببرند. معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در این خصوص گفت:بحث شهریه مدارس غیردولتی باید مدیریت شود. مثلاً مدارس غیردولتی می‌توانند شهریه را برای والدین قسط‌‌بندی کنند تا فشار کمتری به خانواده‌ها وارد شود. حتی اگر امکان قسط‌‌بندی هم وجود نداشته باشد، موظفیم این مسائل را مدیریت کنیم. ستاد ثبت‌نام شبانه‌روزی در حال تلاش است و سعی دارد به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که کمترین اذیت را برای خانواده‌ها داشته باشد. یکی دیگر از مسائلی که در مدارس دولتی به دنبال آن هستیم افزایش کیفیت است و برای این موضوع نیز برنامه‌ها و راهکارهایی تدوین شده است.