سیدمجید امامی
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور

ایام مبارک ماه ذی‌الحجه برای نظام فرهنگی و جامعه ما، تحول سال خانواده است. این ایام و فرصت بزرگ، تمرکز ما بر ایده اصالت خانواده را یادآور می‌شود. لازم است در این ماه برخی اتفاقات بازخوانی شود.

۱. ماهیت خانواده: خانواده ایرانی بزرگ‌ترین سرمایه فرهنگی ایرانیان امروز است. خانواده‌ای که از کشاکش فراز و نشیب تاریخ، خود را باز‌سازی کرده و به‌رغم فشار برای هسته‌ای و حتی اتمی شدن، هنوز کانون بی‌رقیب تولید معنای زندگی است. الگوهای فرهنگی مأخوذ از معجزه خانواده خصوصاً پدری، مادری، دختر و پسر، خواهری، برادری، پدربزرگی و مادربزرگی، بیت، عشیره، عمو، دایی و...دیوارهای محافظ ارزش‌های فرهنگی جوامع مقتدر بوده و هستند. هویت قومی و هویت ملی ما با خانواده‌گرایی مکنون در این ارزش‌ها عجین است و اهل بیت(خانواده) پیامبر، خانواده اصلی مسلمانانند(باَبی انتم و امی).

۲. وجوه و مؤلفه‌های دوگانه فرهنگ: فرهنگ را مشمول دو وجه مادی و معنوی دانسته‌اند. فرهنگ معنوی خانواده، مودت و رحمت و نهایتاً کرامت و عبودیت است، اما این همه عظمت و اصالت در کالبد و غلاف فرهنگ مادی و عینی ماندگار و پایدار است. خانواده پدر و مادر‌ ما آدم از هبوط به این سو در مواجهه با پوشش، خوراک، سلامت، مدارا، مسکن، کار و شغل، محیط زیست، حمل ونقل وسفر؛ شاکله و تحقق می‌یافته و صد البته در مدرسه انبیا قراربوده این جسم، مظروف حیات طیبه شود(مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیاةً طَیبَةً ۖ وَلَنَجْزِینَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کانُوا یعْمَلُونَ) طاغوت و شیطان اساساً ضد خانواده‌اند(فَیتَعَلَّمُونَ مِنْهُما ما یفَرِّقُونَ بِهِ بَینَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ) و طبق منطق سبک‌های زندگی در قرآن (ثمَّ کانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوأَىٰ أَنْ کذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ) از تحریف و تخریب فرهنگ مادی و شیوه زندگی و دنیاداری شروع می‌کنند.

۳. رویداد به مثابه توانمندسازی: ما با یک جشنواره مرسوم مواجه نیستیم. متولیان فرهنگ عمومی جامعه وظیفه دارند ظرفیت و میراث و حافظه فرهنگی را حفظ، احیا و بهره‌ور سازند و زندگی فرهنگی را با مقاوم‌سازی و تسهیلگری، توانمند و کارآمد کنند. خانواده ایرانی اگر دستیاران غنی و امینی داشته باشد می‌تواند سرمایه‌های مادی و معنوی‌اش را نقد کند. شاید برای نخستین بار باشد شماری از رویدادها و فراخوان‌ها و ترویج‌های گسترده را با موضوع مادری و اداره خانه در زندگی معاصر، سفره و تغذیه خانواده، مد و لباس، مهارت‌ها و فناوری‌های موفقیت، بازی و سرگرمی، میراث ناملموس و صنایع دستی، محیط زیست (خانواده پایدار)، رسانه و... در استان‌های مختلف و برای یک بازه یک‌ساله شاهدیم. ما در رویداد پیش رو عزم کرده‌ایم که خانواده را یکجا، هم موضوع جشنواره و هم بازیگر آن بدانیم. ساده و بی‌آلایش، به سراغ زندگی عمومی رفته‌ایم.

۴.جنبش جهانی نجات خانواده و خانواده‌گرایی با شعار خانواده زندگی است، با سرعت بالایی جریان‌ها، احزاب، دولت‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی و سیاستی را متأثر می‌سازد. از مهم‌ترین محورهای اشتراک‌ساز و تفاهم‌بخش میان انقلاب اسلامی و جامعه جهانی همین خانواده‌گرایی است. اقتصاد سرمایه سالار، جنگ علیه خانواده را به اوج رسانده در حالی که در محور‌های فوق‌الذکر، گفتمان نجات و بقای خانواده بشدت ورود کرده و در اندیشه احیای فرهنگ‌ها و سنت‌هاست.‌ رویداد خانواده و فرهنگ عامه، سعی می‌کند پیشانی مواجهه و تعامل دوسویه فرهنگ عامه ایرانی و تلاش جهانی باشد.
«مد عفیفانه» یا «گفتمان احیای خانه‌داری» یا... را حتی هنوز بسیاری از شهروندان ما نمی‌شناسند. امیدوارم ماه‌ها بررسی کارشناسی قبل و البته یک سال تلاش پیش رو، تحقق سیاست‌ها و راهبردهای کشورمان در عرصه خانواده و سبک زندگی از جمله مسأله جمعیت، عفاف، پایدارسازی روابط زوجین و کاهش طلاق و...را رونق بخشد. خلاصه، پای خانواده ایستاده‌ایم.