صفحات
شماره هشت هزار و دویست و بیست و نه - ۲۰ تیر ۱۴۰۲
روزنامه ایران - شماره هشت هزار و دویست و بیست و نه - ۲۰ تیر ۱۴۰۲ - صفحه ۲۴

ترنم‌های «می جادو»

رضا مهدوی
منتقد هنری-موسیقی‌پژوه و نوازنده سنتور

سرآغاز مجموعه «می جادو» با آهنگ ترانه «چراغ بی‌فروغ» و ترانه‌ای از بهادر یگانه با طنینی نرم و آهسته و عمیق، بیانگر انتخابی محتواوار است از آهنگساز مجموعه همایون خرم که نگاه و افق خواننده علیرضا فریدون‌پور نیز با آن چفت و بست یافته. القای حس تنهایی، اسیری و غم نه از نوع جانکاه و بلکه عرفانی ِ نهفته در شعر و روند شکل‌گیری ملودی، شنونده را به دوباره شنیدن ترغیب می‌کند و البته این بار با گوش هوش ِجان.
قطعه دوم «آواز ماهور» با شعر رهی معیری است و برگرفته از ردیف آوازی و تار نوازی امیرحسین رضا؛ سؤال و جواب‌های ساز و آوازی که ویژه ایرانیان پارسی زبان است که در میان اجراهای گروهی، ارکستراسیون برگرفته از آهنگسازی و نه بداهه‌واری، عطر و بویی دیگر دارد و زبان حال لحظه‌هاست. یقین است که خوانندگان نسل تازه هر چه بیشتر به آوازخوانی بپردازند، به یقین در پردازش صحیح‌تر از فرهنگ شنیداری متعلق به سبک زندگی مردم ایران می‌توانند فرم، شکل و قالب‌های متنوعی را در مخاطب زنده کنند.
شیار(تراک) سوم «سرود عشق» با ترانه بیژن ترقی، ریتمیک ِملایم در دستگاه ماهور که گویی نویدبهار و فروردین می‌دهد و طراوت و شادابی موزون‌وار را در مدت زمان کوتاه توصیف دارد هرآنچه را که همایون خرم در ذهن و اندیشه موسیقایی هنگام ساخت اثر داشته و البته خواننده هم خوب از عهده برآمده است.
قطعه چهارم، «یارم گره به مو زد» با ترانه بیژن ترقی ارکستروار با نغمه‌ای از نشاط روح‌افزا با یار حکایت دارد و دلداری‌هایی که در موسیقی ایرانی جایگاه ویژه‌ای از گذشته‌ها تا کنون شاهد بوده‌ایم. توانایی صدای فریدون‌پور جدای از دقت در نمونه‌های فرهنگ شنیداری آواز و موسیقی، علاقه‌اش به غلامحسین بنان و منوچهر همایون‌پور و البته بیشتر به محمودی خوانساری (اتفاقاً فریدون‌پور در اوان خوانندگی به زیبایی تقلید صدای زنده یاد محمودی خوانساری را با ملاحت در صحنه‌ها بویژه با آهنگ زنده‌یاد اسدالله ملک با نام شباهنگ داشت و مورد استقبال هم قرار می‌گرفت) اما با علاقه‌ای که به دیگر خوانندگان صاحب سبک و سیاق خاص همچون، ادیب خوانساری، حسین قوامی، جمال وفایی، عبدالوهاب شهیدی، محمدرضا شجریان، گلپا و ایرج دارد، توانسته شاکله‌ای موفق و هدفمند برای خود تعریف کند و از تمامی قابلیت‌های تکنیکی و صوتی خود بهره‌مند شود. شیار پنجم «از دیده بارم» با شعر رهی معیری، فراز و فرودهای معتنابهی دارد و زبان حال مفهومی از نوع و بیان واژگانی مستتر در شعر با ملودی و خوانندگی ضمایم نغمه‌ای ایجاد می‌کند که تمامی حواس شنونده را به قطعه معطوف می‌دارد. اوج بهره‌گیری از کلیت صدای خواننده با توجه به مسیر اصلی ملودی، در نقش دمیدن روح تازه در کشاکش حال و هوای حنجره و نغمه‌پردازی صورتگری‌ها دارد. «آواز اصفهان» با پیانوی محمدرضا امیرقاسمی و ویولن بهرنگ آزاده، قطعه موسیقایی ششم است که خوشبختانه با توجه به حلقه مفقوده فرهنگ شنیداری در سال‌های اخیر که کمتر آوازی می‌شنویم و همه آلبوم‌ها سراسرشده تصنیف و آهنگ ترانه و پاپ‌خوانی در شکل‌های گوناگون، این بار فریدون‌پور به سبک و سیاق رُمنس‌خوانی از نوع اکبر گلپایگانی را با حس و حال و جانی تازه در دو مورد مابین شیارهای آلبوم ایجاد و فضا‌سازی کرده که لازمه چینش درست در چنین فرآورده‌های موسیقایی است. قطعه هفتم «ای نکرده وفا» آهنگ ترانه‌ای است با ترانه بیژن ترقی که تک‌تک واژگانش عمیق و دلنشین و حکمت‌آموز است. بیژن ترقی و بهادر یگانه و رهی معیری و معینی کرمانشاهی و تنی چند از شاعران و ادبا از شاخص‌های زمانه خود محسوب می‌شدند و البته امروزه هم کمتر جای پایی از میان نسل نو جایگزینشان شده است! آهنگ ترانه «بر آسمان» هشتمین و آخرین قطعه موسیقایی است که با ترانه بیژن ترقی ارکسترال شنیده می‌شود. چاره‌ای نیست و باید گفت تنظیم‌ها آنچنان چنگی به دل نمی‌زند و احساسی که متبادر به ذهن و گوش می‌شود فاقد روح حقیقی آهنگ‌هاست که زنده‌یاد همایون خرم با وسواس و دلسوزی و دقت و دانش باطنی و اکتسابی خود با تمام کوشش‌ها و جوشش‌ها توجه داشته... گویی در این آلبوم بازسازی نغمه‌ها، به درستی درک نشده و انگار پیچ و مهره‌ها براساس کلیشه و مَدرَسی‌وار سوار هم شده‌اند...!
دیگر نوازندگان مجموعه «می جادو» از این قرارند: علی جعفری پویان، نیما زاهدی، میلاد عالمی، داود منادی، مهرداد عالمی، شهرام رکوعی، محمدحسین پورمعین، زنده‌یاد پورنگ پورشیرازی، سهراب برهمندی و دانیال جورابچی. گفتنی است هنرمند ارزنده حسن صادقی با مهربانی و بدون توقع کمک شایانی در تولید و نشر مجموعه «می جادو» داشته که در این دوره زمانه این‌گونه حمایتگری‌ها بسیار مهم تلقی می‌شود و خوب است که ترویج هم بشود و بخشی از سرمایه‌ها در راستای موسیقی ملی ایران آوردگاهی داشته باشد.

 می جادو
 آهنگساز: همایون خرم
خواننده: علیرضا فریدون‌پور
  ناشر: پارت صدا
 سال:1401

جستجو
آرشیو تاریخی