نماینده مدافع تناسبی شدن انتخابات، دلایل مخالفت هیأت عالی نظارت را اعلام کرد
انتخابات تناسبی در بوته نقد
نماینده طراح ایده تناسبی شدن انتخابات، بخشی از ایرادات هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام را درباره این مصوبه و دفاعیاتی که از سوی مجلس نسبت به این ایرادات مطرح شده است، تشریح کرد.
ایرادها بنی اسرائیلی است
چند روز پس از رأی هیأت عالی نظارت مجمع بر مغایر بودن تناسبی شدن انتخابات با سیاست‌های کلی و در حالی که با اصرار نمایندگان در خصوص رفع ایراد شورای نگهبان به تناسبی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی در تهران در جلسه سه‌شنبه هفته گذشته این مصوبه برای بار دوم به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شده، جعفر قادری عضو کمیسیون اقتصادی در دفاع از تناسبی شدن انتخابات به «تسنیم» گفت: ایرادات مطرح شده «بنی‌اسرائیلی» است. او با بیان اینکه در کنار محمدصالح جوکار، نایب رئیس کمیسیون امور داخلی و شوراها در دو جلسه 5ساعته با هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در این خصوص گفت‌و‌گو کرده‌اند، ایراد عمده این هیأت به مصوبه تناسبی شدن انتخابات را منحصر شدن آن به تهران و مغایرت آن با عدالت و شایسته سالاری اعلام کرد. قادری در این خصوص اظهار داشت: «می‌گفتند چرا فقط شهر تهران مشمول اجرای این مصوبه باشد و دیگر شهرهای بزرگ مستثنی شده‌اند؟ این نوعی تبعیض و ناعدالتی در اجرای قانون است.» ما در پاسخ به اعضای هیأت عالی تأکید کردیم که قرار است این مصوبه به‌شکل آزمایشی در تهران برگزار شود و پس از رفع ایرادات، برای دوره‌های آینده در سایر حوزه‌های انتخاباتی چندنماینده‌ای هم برگزار شود». نماینده شیراز با این استدلال که از نظر مترقی‌ترین نظامات حکمرانی در دنیا، عادلانه‌ترین شکل برگزاری انتخابات، نظام انتخابات تناسبی است، در پاسخ به ایراد منافات این شیوه با عدالت و شایسته‌سالاری افزود: «در مدل انتخاباتی اکثریتی اگر اقبال عمومی نسبت به یک لیست انتخاباتی بالا باشد، فردی که حائز حداقلی‌ترین شایستگی برای نمایندگی مردم در مجلس است صرفاً به‌دلیل حضور در آن لیست انتخاباتی وارد مجلس می‌شود، در صورتی که در نظام انتخاباتی تناسبی حتی اگر یک فهرست انتخاباتی دارای اقبال عمومی بالایی هم باشد، نمی‌تواند تمامی کرسی‌ها را از آنِ خود کند و اتفاقاً افرادی که با وجود شایستگی به دلیل ناشناس بودن در انتهای فهرست‌های انتخاباتی قرار می‌گیرند می‌توانند وارد مجلس شوند».
امیدواری به رأی موافق مجمع
قادری برخی ایرادات هیأت عالی نظارت مجمع را در تناقض با یکدیگر دانست و در این زمینه گفت: در یک جلسه گفتند اگر این نظام انتخاباتی، تناسبی است، پس چرا افراد منفرد را کنار آنها قرار داده‌اید و به آنها اعتبار داده‌اید؟ در حالی که در جلسه بعدی کاملاً خلاف نظر قبلی خود را داشتند و می‌گفتند نظام تناسبی مدنظر شما اجحاف در حق افراد است. وی در عین حال با ابراز امیدواری نسبت به سرنوشت این مصوبه در ارجاع به مجمع تشخیص مصلحت نظام، بیان کرد: در هیأت عالی نظارت تنها چند نفر از اعضای مجمع تشخیص حضور دارند اما زمانی که مصوبه‌‌ای از مجلس به صحن مجمع ارسال می‌شود حتی اعضای شورای نگهبان هم در آنجا حضور دارند و نظر آنها در تعیین تکلیف شدن مصوبه مجلس اثرگذار است.
موافقان و منتقدان طرح چه می گویند؟
با وجود فوایدی که در دفاع از تناسبی شدن انتخابات مطرح می‌شود این شیوه انتخاباتی بجز هیأت عالی نظارت مجمع منتقدانی نیز در میان کارشناسان سیاسی دارد. از جمله در میزگرد «ایرنا» پیرامون این موضوع که با حضور جعفر قادری، مجتبی رئیسی و محمدرضا شمسا کارشناسان موافق و مخالف برگزار شد، این انتقاد مطرح شد که مصوبه مجلس به نام انتخابات تناسبی چند مدل انتخاباتی را ادغام کرده است که در اجرا، ایجاد مشکل می‌کند. شکل‌گیری ائتلاف‌های یک شبه انتخاباتی و وامدار شدن فرد به فهرست‌ها به جای مردم هم از اشکالات دیگری است که در انتقاد از این مصوبه گفته شد. کارشناس منتقد مصوبه در این میزگرد گفت: برای رسیدن به عدالت مورد نظر در سیاست‌های کلی انتخابات باید جمعیت حوزه‌ها تا حدممکن برابر باشد. در کلانشهرها از جمله تهران باید حوزه‌های انتخاباتی تقسیم شود و بر اساس تعداد نماینده‌ای که داریم و جمعیت تهران به چند کرسی تقسیم شود نه اینکه برای رفع بی‌عدالتی انتخاباتی، فرمول انتخاباتی را تغییر دهیم.
در مقابل این نظر، مجتبی رئیسی به عنوان مدافع مصوبه مجلس نظام انتخاباتی اکثریتی در حوزه‌های چند نماینده‌ای را منجر به هدررفت آرا دانست و با بیان اینکه جابه‌جایی‌ها و تقلب از آسیب‌های انتخابات اکثریتی در حوزه‌های تک نماینده‌ای است که در انتخابات تهران به دلیل اختلاف میلیونی آرا بی‌معنا می‌شود، گفت: انتخابات تناسبی لیست باز در تهران به نسبت همه سناریوهای موجود بهترین انتخاب و کم‌هزینه‌ترین انتخاب است.