کاخ سفید از سفر مودی به واشنگتن چه می خواهد؟
یک دوستی پر افت و خیز
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
نارندرا مودی، نخست وزیر هند در حالی مذاکرات خود در واشنگتن را آغاز کرده که دو طرف خواهان تقویت روابط هستند. با این حال چالشهایی در این مسیر برای هر دوی آنها وجود دارد.
آسوشیتدپرس گزارش داد، مودی اواخر روز چهارشنبه برای یک سفر سه روزه به واشنگتن می رود تا با بایدن، رئیس جمهور و معاون وی، کاملا هریس که مادرش در هند به دنیا آمده است و همچنین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه دیدار و در مورد مسائل مهم منطقه‌ای و جهانی به رایزنی بپردازد.
او پس از ورود به نیویورک و برگزاری جلسات خصوصی، روز گذشته برنامه عمومی خود را با یک جلسه گروهی یوگا در چمن شمالی سازمان ملل جایی که گروهی از دیپلمات‌ها و مقامات سازمان ملل شرکت داشتند، آغاز کرد. تحلیلگران می‌گویند بازدید از سازمان ملل با مضمون یوگا یک انتخاب هوشمندانه و نمادین برای نخست‌وزیر هند بوده است زیرا با معرفی رشته باستانی، آن را به یک ابزار دیپلماتیک تبدیل کرده است .
پیش از این سفر، سخنگوی کاخ سفید این دیدار را موجب پیوندهای گرم خانوادگی و دوستی که امریکایی‌ها و هندی‌ها را به هم پیوند می‌دهد اعلام کرد و بر تعهد مشترک دو کشور به منطقه هند و اقیانوسیه برای ایجاد منطقه‌ای آزاد، باز، مرفه و امن تأکید کرد. پر واضح است که ایالات متحده در راستای جاه‌طلبی‌های خود و به منظور مهار پکن، تلاش می‌کند در معادلات منطقه هند واقیانوسیه تغییر ایجاد کند. هند مدت‌هاست که به دنبال کرسی دائمی در شورای امنیت، قدرتمندترین ارگان سازمان ملل است. این کشور چندین بار برای یک کرسی دو ساله انتخاب شده است که آخرین آن برای سال‌های 2022-2021 است.
هند شاید با وجود داشتن پنجمین اقتصاد بزرگ جهان، یک کشور فقیر در جامعه جهانی محسوب شود اما موقعیت جغرافیایی آن در منطقه آسیا و در معادله ژئوپلیتیکی روسیه و چین، موجب شده امریکا توجه ویژه‌ای به این کشور داشته باشد. از همین رو
امریکا تلاش دارد با تعمیق روابط با هند و تبدیل آن به یک شریک کلیدی رقابت موجود بین این کشور با چین را شتاب داده و تا مرز تنش پیش ببرد. هند نیز خواستار تقویت روابط نظامی و تجاری خود با ایالات متحده است. به این منظور، چندی پیش وزیر دفاع امریکا وارد دهلی‌نو شد و در پایان دیدار نیز آنها طی بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند، روش‌هایی برای توسعه مشترک فناوری‌های جدید و تولید مشترک سیستم‌های موجود و جدید منظور کرده و افزایش همکاری میان صنایع دفاعی دو کشور را تسهیل می‌کنند.
اما موضع هند در قبال جنگ اوکراین علی‌رغم شراکت با امریکا، عدم همسویی با غرب و عدم محکومیت روسیه بوده که از آن به بی‌طرفی تعبیر می‌شود و مودی نیز در آستانه سفر به امریکا به آن تأکید کرده است. در همین رابطه، مبادلات تجاری این کشور با روسیه با گذر زمان روند تصاعدی به خود گرفته و هند اکنون یکی از بزرگ‌ترین وارد کننده‌های نفت از روسیه است. با این حال کارشناسان بر این باور هستند که ایجاد یک ارتباط عمیق با هند برای امریکا چالش‌زا نیز هست؛ این کشور از نظر ایدئولوژیک، به کشورهای غربی مشکوک است و ادعای رهبری جهانی آنها را قاطعانه رد می‌کند.