از چهارشنبه هفته گذشته که دلار آزاد مقاومت خود را در کانال 50 هزار تومان از دست داد، تحولات در بازار ارز و روند نزولی قیمت آن در روزهای اخیر سرعت گرفته است؛ به طوری که هر روز شاهد افت بیشتر دلار غیررسمی هستیم. بدین ترتیب تنها طی چهار روز کاری یعنی از چهارشنبه هفته گذشته تا دیروز، دلار آزاد بیش از 3 هزار تومان افت داشته و در این مدت سه کانال قیمتی را از دست داده است. در حالی که در ابتدای روز چهارشنبه هفته گذشته دلار آزاد در نزدیکی میانه کانال 50 هزار تومان قرار داشت، در روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش به کف کانال 47 هزار تومان رسیده است. تغییرات قیمت اسکناس امریکایی به گونه‌ای است که هر لحظه امکان سقوط آن به کانال 46 هزار تومان وجود دارد. با این اتفاق دلار آزاد به کانال قیمتی که اسفند ماه سال گذشته در آن قرار داشت، بازمی‌گردد. در این میان در نخستین روز هفته، خبر آزادسازی 2.7 میلیارد دلار از منابع ارزی ایران در عراق رسانه‌ای شد که نشان‌دهنده گشایش در رها شدن ارزهای بلوکه شده ایران است.
قیمت‌ها در بازار ارز همچنان روند نزولی را طی می‌کند و دلار به عنوان شاخص این بازار در دو هفته اخیر از کانال ۵۲ هزار تومان با روند ریزشی در آستانه سقوط به کانال ۴۶ هزار تومان قرار گرفته است. مشاهدات حاکی از این است که قیمت دلار در شروع معاملات روز یکشنبه ۲۱ خردادماه برابر ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود و در زمان تنظیم این گزارش به ۴۷ هزار و 40 تومان رسید و در حال از دست دادن این کانال است.
ریزش قیمت‌ها در مرکز مبادله ارز کشور نیز ادامه دارد و هر اسکناس دلار در این مرکز ۴۱ هزار و ۹۸۹ تومان و نرخ هر حواله دلار نیز ۳۸ هزار و ۱۷۲ تومان بود. همچنین در بازار سکه، در زمان تنظیم این گزارش، سکه طرح قدیم در بازار با نرخ ۲۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان داد و ستد شد. سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز با کاهش ۳۰۰ هزار تومانی، ۲۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان معامله شد.
نیم‌سکه هم در بازار با کاهش ۱۰۰ هزار تومانی، به ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید و ربع سکه با افت ۳۰۰ هزار تومانی، 9 میلیون و ۷۰۰ هزار تومان عرضه شد. همچنین هر سکه گرمی به نرخ ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان معامله شد. ‌
در بازار طلا، هر گرم طلای ۱۸ عیار در مرکز مبادله ارز و طلا، ۲ میلیون و ۳۲۲ هزار تومان کشف قیمت شد و طلا در بازار نیز با کاهش ۶۰ هزار تومانی به قیمت ۲ میلیون و ۲۷۵ هزار تومان در هر گرم داد و ستد شد‌، علاوه بر این، هر مثقال طلای ۱۸ عیار در بازار، ۹ میلیون و ۸۶۱ هزار تومان نرخ‌گذاری شد.
 
راز ریزش ادامه‌دار نرخ ارز
طی روزهای اخیر بازار ارز تحت‌تأثیر اخبار مثبت بسیاری قرار داشت که از آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده، سفر رئیس کل بانک مرکزی به واشنگتن برای دیدار با مقامات صندوق بین‌المللی پول و حل و فصل اختلافات میان ایران و آژانس انرژی اتمی را شامل می‌شد. انتشار این اخبار باعث شد تا جو روانی و انتظارات در بازار ارز و طلا بهبود یابد. حال پرسش اساسی این است که عقبگرد سه کاناله نرخ ارز آزاد و ریزش قابل‌توجه آن تنها به دلیل انتشار این اخبار مثبت بوده است؟
واقعیت این است که هرچند به طور قطع انتشار اخبار مثبت و گشایش‌های سیاسی زمینه‌های تخلیه حباب‌های قیمتی را فراهم می‌کند، اما تداوم این ریزش به اجرای سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی و تأثیر آن در بازار مربوط می‌شود. در واقع با تکمیل تدریجی تکه‌های پازل سیاست جدید ارزی که همزمان با آغاز به کار محمدرضا فرزین به عنوان رئیس کل بانک مرکزی، صورت گرفت، اکنون آثار و نتایج این سیاست‌ها نمایان شده و با تلفیق اخبار مثبت سرعت بیشتری گرفته است.
بر اساس سیاست تثبیت ارزی که در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد، بازار ارز از دو طرف تقاضا و عرضه با تغییرات مثبتی همراه شده است. از یک سو تقاضای کاذب با ورود جدی این بانک به بازار و راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای کشور حذف و مدیریت شد و از سوی دیگر عرضه نیز ضمن اینکه با رشد صادرات نفتی و غیرنفتی در دولت سیزدهم تقویت شده، با یک اولویت‌بندی دقیق مدیریت شده است.
بنابراین، سیاست تثبیت ارزی که از اسفند 1401 با راه‌اندازی بازار مبادله طلا و ارز و کشف نرخ بازگشت ارز صادرکنندگان در محدوده 36 الی 37 هزار تومان اعمال شد، توانسته است لنگر اسمی انتظارات تورمی (نرخ ارز) را کنترل کند و به همین خاطر است که این روزها خبر سقوط قیمت خودرو، کاهش قیمت مسکن و عدم استقبال خریداران برای خرید طلا و ارز از تمام رسانه‌ها مطرح می‌شود. همان‌طور که اشاره شد، اعمال همزمان سازکارهای مبتنی بر سیاست تثبیت اقتصادی شامل کنترل تقاضای کاذب در حوزه واردات رسمی و تغییر سازکارها در جهت تسریع بازگشت ارزهای صادراتی از سوی بانک مرکزی، منجر به مهار انتظارات تورمی شده است که در پی آن شاخص‌های تورم نقطه‌ای و ماهانه مصرف‌کننده در کنار تورم تولیدکننده، افت قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده‌اند.
بانک مرکزی از ابتدای امسال سیاست کوچک‌سازی بازار غیررسمی ارز را دستور کار خود قرار داد و تأمین ارز مورد نیاز مردم و فعالان اقتصادی از تقاضا در بازار غیررسمی کاست. اقدامات بانک مرکزی در بازار ارز و برنامه دولت برای مهار تورم باعث فروکش شدن شدید انتظارات تورمی شده است؛ به طوری که روند تورم از خرداد ماه به بعد نزولی پیش‌بینی می‌شود.
بر اساس این گزارش، یکی از دلایل اصلی ریزش قیمت دلار، موفقیت دولت در کنترل انتظارات تورمی است که نشانه‌های آن را در بهبود شاخص‌های اقتصادی، کاهش تقاضا و افت قیمت‌ها در بازارها مشاهده می‌کنیم. البته دیپلماسی اقتصادی دولت و تراز مثبت تجاری کشور نیز بر کاهش تقاضای ارز در بازار غیررسمی اثر‌گذار بوده که یکی از علت‌های آن رشد تجارت با همسایگان است.
به دنبال کاهش تقاضای سفته‌بازی، توافقات بین‌المللی و دیپلماسی منطقه‌ای دولت، انتشار اخباری مبنی بر آزاد شدن بخشی از پول‌های بلوکه شده و چشم‌انداز روشن اقتصادی کشور موجب شده نرخ ارز طی دو هفته گذشته روند نزولی را شروع کند. براساس این گزارش با وجود تلاش دلالان و سفته‌بازان برای جلوگیری از ریزش نرخ ارز، دیروز در بازارهای غیررسمی قیمت دلار در مقایسه با روز شنبه حدود هزار تومان افت قیمت داشت و وارد کانال ۴۷ هزار تومان شد.
 
رویترز: عراق بدهی خود به ایران را پرداخت می‌کند
هرچند روز شنبه برخی از رسانه‌ها با شک و شبهه به آزادسازی 2.7 میلیارد دلار منابع ارزی ایران در عراق نگاه کردند، اما منابع خارجی نیز این خبر را تأیید کرده‌اند. در همین زمینه خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع آگاه در وزارت امورخارجه عراق گزارش داد که بغداد می‌تواند با مجوز امریکا بخشی از بدهی‌های خود به ایران بابت خرید گاز و برق را پرداخت کند.
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز، یک منبع آگاه در وزارت امورخارجه عراق خبر داده است که اکنون این کشور قادر است با مجوز امریکا ۲.۷۶ میلیارد دلار از بدهی‌های خود بابت خرید گاز و برق از ایران را بپردازد. این منبع آگاه که خواست نامش فاش نشود، گفت که فواد حسین، وزیر امورخارجه عراق در جریان دیدار اخیر خود با آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه امریکا که روز پنجشنبه در حاشیه نشست ریاض برگزار شد، توانسته است این مجوز را دریافت کند. به گزارش رویترز، عراق برای تأمین نیازهای خود در بخش گاز و برق وابستگی زیادی به ایران دارد اما در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های واشنگتن علیه تهران نتوانسته است بدهی‌های خود به ایران را پرداخت کند.
احمد الصحاف، سخنگوی وزارت امورخارجه عراق روز شنبه با اشاره به رایزنی‌های وزیر خارجه این کشور با همتایان امریکایی و عمانی تأکید کرد که فواد حسین نتایج خوبی در خصوص امور مالی میان تهران و بغداد به دست آورده است.
وی تصریح کرد: فواد حسین در جریان کنفرانس بین‌المللی مبارزه با تروریسم که در ریاض برگزار شد، گفت‌وگوهای خوبی با آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه امریکا داشت و این گفت‌وگوها منجر به پیشرفت‌های مهمی در خصوص امور مالی میان ایران و عراق شده است.
پیش از این یحیی آل‌اسحاق رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، از آزادسازی بخشی از منابع بلوکه شده ایران در این کشور خبر داد و گفت: در واقع این گشایش ارزی می‌تواند به ثبات بازار ارز و همچنین کالاهای اساسی کمک قابل توجهی کند.