تئاتر از ارائه بی‌هدف آمار فروش و کمبود تبلیغات ضربه می‌خورد
شهرام کرمی
نویسنده و کارگردان
ارائه آمار فروش نمایش‌های روی صحنه چندین سال است که یک رویه متداول و همیشگی شده و به‌عنوان خبر همواره نشر پیدا می‌کند. ریشه این موضوع در آمار فروش هنر سینما است که در سنوات گذشته هر هفته اعلام و اطلاع‌رسانی می‌شد و بعدتر این موضوع در تئاتر هم اتفاق افتاد. البته آمار اجراهای تئاتر متعلق به سالن‌های دولتی بوده و بدنه اصلی سالن‌های فعال تئاتر یعنی مراکز خصوصی و یا غیردولتی آمار مشخصی را درباره تعداد مخاطب و یا فروش ارائه نمی‌دهند.
ارائه آمار فروش نمایش‌های روی صحنه و خبری شدن آن چه اهمیت و فایده‌ای دارد و چه کمکی به هنرمندان تئاتر خواهد کرد؟
وقتی هر فردی درباره یک نمایش و تعداد مخاطب و میزان فروش، آمار و اطلاعات و آگاهی داشته باشد اولین نکته در ذهن او این خواهد بود که فروش نمایش ملاک ارزش و یا اهمیت و استقبال یا کم‌رونقی نمایش است. چه بسا این آمار وسیله و ترفندی برای خیلی از گروه‌های نمایشی برای معرفی و جذب مخاطب بیشتر باشد. میزان فروش و تعداد مخاطب هر نمایش به عوامل مختلف بستگی دارد. مکان و سالن نمایش، تبلیغات و اطلاع‌رسانی، عوامل هنری، موضوع و مضمون اثر، کیفیت و رضایت مخاطب، زمان و تعداد اجرا و سابقه گروه نمایشی، از عناصر مهم برای جذب مخاطب بیشتر است. ملاک موفقیت یک نمایش نمی‌تواند صرفاً آمار فروش باشد. خیلی از آثار نمایشی برای گروه خاص و یا قشری از مخاطب تولید می‌شود که تماشاگر زیادی را شامل نمی‌شود.
در جهان امروز «تبلیغات و اطلاع‌رسانی» به‌عنوان امکان نو و جدید، در معرفی هر محصول و اثر هنری یک امر مهم و مؤثر است. در کشور ما سینما و تا حدودی موسیقی از این عنصر در سطح مناسب بهره می‌برند. در روند حرفه‌ای تولید و اجرا، فعالیت گروه‌های هنری با این عوامل و برنامه‌ریزی حرفه‌ای عجین شده است. اما هنر تئاتر از این ویژگی به چند دلیل که ذکر خواهم کرد کمتر بهره می‌برد. اگر از فعالیت گروه‌های محدود هنری که برای اجرای کار و اثر خود برنامه‌ریزی و اقدام می‌کنند و از یک سری امکانات بهره می‌برند چشم‌پوشی کنیم عمده گروه‌های تئاتر از تولید و اجرای اثر خود چنان که باید بهره نمی‌برند.
امکانات امروز در عرصه تبلیغات و اطلاع‌رسانی شامل تابلو و بیلبوردهای تبلیغاتی و محیطی، مجلات مکتوب، اعلانات دیجیتالی و شبکه‌های مجازی است و در حوزه رسانه امکانات فراگیری چون رادیو و تلویزیون وجود دارد که این ابزار و امکانات برای گروه‌های نمایشی چندان در اختیار آنها قرار ندارد. این موضوع همواره مورد بحث و چالش بوده و در این مورد بارها هنرمندان و یا حتی متولیان فرهنگی اظهارنظر و انتقاد کرده‌اند. باید اذعان داشت محدودیت مخاطب هنر تئاتر در مقایسه با هنری چون سینما فضا و امکانات تبلیغات و اطلاع‌رسانی را به شکل تعریف نشده از دسترس گروه‌های تئاتر خارج کرده و امکان بهره از این شرایط را سخت کرده است.
ارائه آمار و گزارش فروش نمایش‌ها ملاک ارزشیابی کیفیت و یا استقبال یک تئاتر نمی‌تواند باشد. اطلاعات تولیدات و رویدادهای تئاتر و تعداد مخاطبان وقتی دستمایه برنامه‌ریزی و توجه به حمایت از هنرمندان و گروه‌های هنری قرار گیرد بسیار می‌تواند مؤثر باشد. در این صورت هنرمندان تئاتر هم از آنچه به شکل گزارش و آمار ارائه می‌شود بسیار بهره خواهند برد.
