تأثیر قیام 15 خرداد در آینده نهضت اسلامی
آزاده جهان‌احمدی
منتقد ادبی
قیام خونین مردم در ۱۵ خرداد سال 1342، نقطه عطفی در مبارزات ملت ایران بود که آینده نهضت را تحت تأثیر قرار داد. این قیام به مبارزات نمایشی، پارلمانتاریستی و سرگرم کننده پایان داد؛ شکافی عمیق میان مردم و شاه پدید آورد و راه نوین رویارویی و مبارزه ریشه‌ای با رژیم ستمشاهی را هموار کرد. نقش‌آفرینان قیام مقدس ۱۵ خرداد با فریاد «مرگ بر شاه»، «ما شاه نمی‌خواهیم»، «مرگ بر این دیکتاتور»، «دیکتاتور برو گمشو» و... نخستین گام‌ها را در راه براندازی رژیم شاهی و رویارویی با دشمن اصلی برداشتند، حماسه‌آفرینان 15 خرداد هرگونه گفت‌و‌گوی پنهانی و کنار آمدن با دشمن را خیانت به آرمان‌های اسلامی می‌دانستند، مقابله با تز جدایی دین از سیاست، فروپاشی دیوار سیاه رضاخانی میان حوزه و دانشگاه، مبارزه با زورمداران و جهان‌خواران، طرح شعار نه غربی - نه شرقی و... از دیگر دستاوردهای قیام 15 خرداد در نهضت اسلامی بود.
در نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) روزهای شور و حماسه فراوانی به چشم می‌خورد که هر یک از آن روزها، از «ایام الله» به شمار می‌آید و می‌تواند به نسل‌های امروز و فردا، درس‌ها و نکته‌ها بیاموزد.
مقابله با طرح‌های امریکایی
یکی از ویژگی‌های «نهضت امام» و الهام گیرندگان از قیام ۱۵ خرداد، رویارویی با رفرم امریکایی انقلاب سفید بود. رهبری نهضت اسلامی و مردم انقلابی به درستی دریافته بودند که رفرم امریکایی به اصطلاح «لوایح ششگانه» و دیگر طرح‌های وارداتی که در راه استواری رژیم شاه و سیاست استعماری امریکا در دست اجرا قرار گرفته است نه تنها نمی‌تواند در راه مصالح ملی باشد بلکه جز اسارت، ذلت، تیره بختی و وابستگی بیشتر برای ملت و کشور فرایندی به همراه ندارد، از این رو، امام رفراندوم شاهانه را تحریم کرد و رفرم امریکایی به اصطلاح «اصلاحات» را «برخلاف دین اسلام» دانست و موافقت با آن را «تفاهم با ظلم» اعلام کرد. از این‌رو موافقان آن را ملعون و مطرود خواند و سزاوار آن دانست که از جامعه اسلامی بیرون رانده شوند.