دکتر محمدعلی فتح‌الهی
استاد علوم‌سیاسی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات ‌فرهنگی

 
دکتر رضا داوری اردکانی همواره خود را به‌عنوان «دانشجوی فلسفه» معرفی می‌کند اما به‌واقع می‌توان ویژگی‌های یک «فیلسوف» را در او ردگیری کرد. یکی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها این است که به بحث «خیال» در عالم فلسفه به‌طور جدی پرداخته‌ و آن را در زمین فلسفه به‌کار گرفته است؛ یعنی به مطالب فلسفی، متخیلانه نظر می‌کند. این در حالی است که کمتر کسی نسبت به مباحث فنی فلسفی نگاهی متخیلانه دارد. آن چیزی که این ویژگی را در داوری تکمیل می‌کند، تسلط‌ اش بر تاریخ است. وقتی مطالب فلسفه را در بستر تاریخ می‌بیند «نگاه تخیلی‌» و «روش‌شناسی متخیلانه» او جلوه دیگری هم پیدا می‌کند. او فلسفه را بیگانه از تاریخ نمی‌بیند، بلکه این دو را با هم تلفیق کرده و توأمان می‌نگرد.
 
داوری با سیاست زندگی کرده ‌‌است
داوری، هر چند که سیاستمدار به معنای مصطلح نیست اما با سیاست زندگی‌ کرده‌ است و حس و حالی سیاسی دارد و هیچگاه با آن بیگانه نبوده‌ است. به سیاست هم از دریچه فلسفی می‌نگرد. در واقع فلسفه او، «فلسفه‌‌ای سیاسی» است و حتی شاید وسیع‌تر «فلسفه‌ای اجتماعی» است تا آنجا که جزء به جزء مسائل اجتماعی همچون ترافیک، آب‌وهوا، محیط زیست، گرانی، مسائل اخلاقی و... از نظرش دور نمی‌ماند و همه را موضوع خود قرار می‌دهد.
به‌طور فنی شاید نتوانیم یکی از دیدگاه‌های مرسوم فلسفه سیاسی را به او نسبت دهیم ولی به هر حال داوری از سیاست خالی نیست هر چند که شاید نتوان او را به یک مکتب سیاسی خاص منتسب کرد.
کلاس‌های درس داوری کلاس‌هایی دلی ‌‌است و اگر کسی به بیانات او دل ندهد، بهره لازم را نیز نخواهد برد. او به‌عنوان معلم فلسفه، هم به دانشجویان خود آموزش می‌دهد و هم روحیه فیلسوفانه را به آنان تزریق می‌کند.
 
نگاه نقادانه داوری به توسعه
«اندیشیدن درباره توسعه» یکی از دغدغه‌های فکری جدی داوری است اما او در خلال این اندیشه‌ورزی «توسعه» را تأیید یا تکذیب نمی‌کند بلکه به آن به مثابه امری اضطراری می‌نگرد؛ بدین معنا که چه بخواهیم و چه نخواهیم با آن مواجهیم. از طرف دیگر، نگاه نقادانه او به توسعه در آرایش قابل ردگیری است و می‌کوشد صورتبندی‌ از آن برای جهان ایرانی ارائه‌ کند.