فیلم «65»: چرا برای بقا در 65 سال قبل بجنگیم؟

محمدحسن موحدی
روانشناس و کارشناس فرهنگی   


هر چند به ظاهر فیلم 65 از جمله فیلم­‌هایی است که آثار فضایی و دایناسوری را به تصویر می­‌کشد و سعی می­‌کند ما را در فضای پارک ژوراسیک و فیلم‌­هایی از این دست فروببرد، اما قطعاً به موفقیت آنها نمی‌­رسد. فیلم از لحاظ فرمی، جز در جلوه­‌های بصری و جلوه‌­های کامپیوتری – که در ساخت دایناسورها و فضاپیما و.... به‌خوبی به کار رفته است- در دیگر امور از شخصیت‌پردازی و حتی سناریوپردازی دچار مشکلات است.
بسیاری بدین فیلم از آن لحاظ نگاه کرده‌­اند که جنگ با دایناسورها را در موقعیت­‌های مختلف خود به نمایش می­‌گذارد، اما به نظر می‌­رسد فیلم ایده دیگری را نیز در پس­‌زمینه خود دارد. ظهور کوآ دختربچه­‌ای که فریز شده تا در مأموریت میلز در سیاره دیگر استقرار یابد، می‌تواند نقطه­‌ای بر این موضوع باشد که قرار است فکر زندگی در سیارات دیگر هم در فیلم مطرح شود. به نظر می‌­رسد 65 در بیان موضوعات خود، دچار فشار سخن شده است و می­‌خواسته تمامی آنها را در نود دقیقه به تصویر بکشد و همین موضوع فیلمنامه را سردرگم کرده است و کمتر توانسته اولاً شخصیت‌­های خود را معرفی کند و ثانیاً فیلمنامه را دچار تعلیق­‌های ویژه کند. اما در مورد اثرات روانی 65 می‌توان به این موضوع اشاره کرد که فیلم به خانواده وفادار است. میلز سفر خود را به خاطر دخترش می­‌رود. دختری که بیماری لاعلاجی دارد و تنها دوست خوبش، پدرش است.
در این بین اما به‌دلیل مأموریت طولانی میلز دختر می­‌میرد. روبه‌رو شدن میلز با تنها دختر بازمانده سفینه­‌اش، تمامی حس­‌های پدر-دختری را برمی­‌انگیزد. حس­‌هایی که مراقبت یک والد از دخترش است. در صحنه­‌های مختلفی دفاع میلز را از کوآ می‌­بینیم. بعلاوه مخاطب با دخترک فیلم همدلی می­‌کند که تمامی خانواده­‌اش را در سانحه سقوط سفینه از دست داده است و در واقع امیدوار پیدا کردن آن­هاست. همدلی در واقع ترکیبی از احساسات و افکار همراه با درک متقابل است که به‌خوبی می‌توان در این فیلم و با همراهی هیجانات کوآ تجربه کرد. بعلاوه همذات­‌پنداری درستی بین مخاطب فیلم و شخصیت میلز شکل می­‌گیرد.
کسی که می‌­فهمیم چرا دارد از دخترک مراقبت می­‌کند. در واقع از جایی که میلز برای کوآ داستان دخترش را می‌گوید، کاملاً این روابط را در شکل والد-کودک شاهد هستیم. فیلم به طوری ساخته شده است که مخاطب آن خانواده باشد و در بحران فیلم­‌های استودیوهای هالیوودی که خانواده‌­هایی با تک والد یا والدین همجنس­گرا را ترویج می‌­کند، این فیلم مروج فرهنگ کاملی از خانواده است. آنهایی که حتی در ترسیم نقاشی کوآ روی سنگ‌های غار پدر و مادر را روایت می­‌کند.
هرچند فیلم 65 ضعیف ساخته شده است و نتوانسته کاملاً دراماتیک عمل کند یا داستانی تکراری و سردرگم را روایت می­‌کند اما می‌تواند از زندگی برای بقا سخن بگوید ولی خب باید دید که منظور نمادین فیلم­ساز از زندگی در 65 میلیون سال قبل روی زمین چیست؟ آیا فقط درصدد مواجهه افراد مدرن با زندگی گذشته است یا منظور دیگری در خود دارد؟

 

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و صد و هشتاد و هفت
 - شماره هشت هزار و صد و هشتاد و هفت - ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲