امین محمودی
خبرنگار

پس از چند ماه رایزنی بین اعضای شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی، این شورا دیروز رسماً نرخ خرید تضمینی گندم را برای سال زراعی جاری(1402-1401) اعلام کرد تا کشاورزان رغبت بیشتری برای فروش محصول خود به دولت داشته باشند.
این در حالی است که پیش از این در اوایل سال زراعی جاری(مهرماه 1401) این شورا «که متشکل از ۱۱ عضو شامل بخش خصوصی و تشکل‌های کشاورزی، کشاورزان خبره، نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت جهاد کشاورزی است» قیمت خرید تضمینی گندم را 13 هزار تومان اعلام کرده بود.
با این حال در سال گذشته به دلیل افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی(شامل کود، سم، بذر، کارگر و...) تشکل‌های بخش کشاورزی از مسئولین دولتی و وزارت جهاد کشاورزی خواستند که قیمت خرید تضمینی این کالای اساسی را که از آن به عنوان قوت لایموت مردم یاد می‌شود اصلاح کنند.
به همین منظور از زمستان سال گذشته تاکنون جلسات متعددی برای اصلاح این نرخ بین تشکل‌های بخش خصوصی و مسئولین وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد که خروجی آن افزایش قیمت خرید تضمینی برای حمایت از قشر محروم کشاورزان و افزایش تولید در سالی موسوم به رشد تولید بود.
بر همین اساس به مانند بسیاری از کشورهای مطرح در حوزه کشاورزی، شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی تصمیم گرفت که علاوه بر سیاست قیمتی سیاست غیرقیمتی را نیز برای افزایش تولید این محصول و رسیدن به خودکفایی اعمال کند.
به طوری که قرار است در سال‌جاری قیمت پایه خرید تضمینی گندم 11 هزار و 500 تومان، یارانه کاشت و تأمین هزینه‌های کود و بذر یک هزار و 500 و جایزه تحویل گندم به شرکت بازرگانی دولتی نیز 2 هزار تومان در نظر گرفته شود.
بر همین اساس قیمت نهایی یک کیلوگرم گندم با احتساب شرایط فوق ۱۵ هزار تومان مصوب شد، این در حالی است که قیمت خرید تضمینی گندم در سال گذشته 11 هزار و 500 تومان بود بنابراین می‌توان گفت قیمت خرید تضمینی گندم با رشدی 30 درصدی روبه‌رو شده است.

مابقی مطالبات گندم خریداری شده به کشاورزان پرداخت می‌شود
با این حال اما خرید تضمینی گندم از 15 فروردین در استان‌های شرقی و جنوبی کشور آغاز شده و این امر تا اواخر شهریور یا اوایل مهرماه در استان‌های شمال غربی کشور ادامه‌دار خواهد بود. به طوری که سید سعید راد، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی در گفت‌و‌گو با «ایران» درخصوص آخرین وضعیت خرید تضمینی این کالای اساسی در کشور اظهار کرد: تاکنون حدود یک میلیون و 410 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده که نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته رشدی 36 درصدی را داشته‌ایم.
راد افزود: طبیعتاً با توجه به گرمای بیشتر هوا در استان‌های جنوبی هم‌اکنون خرید تضمینی گندم در خوزستان بیشتر از سایر استان‌های کشور بوده است، به طوری که تاکنون 930 هزار تن از کشاورزان خوزستانی گندم خریداری شده است.
وی در پایان گفت: تا دیروز شرکت بازرگانی دولتی گندم را با نرخ 11 هزار و 500 تومان از کشاورزان خریداری می‌کرد که با تعیین قیمت خرید تضمینی طبیعتاً مابقی مطالبات کشاورزان را به آنها پرداخت خواهیم کرد.

نرخ شورای قیمت‌گذاری با قیمت جهانی گندم همخوانی دارد
از طرف دیگر طی دو ماه اخیر شاهد آن بوده‌ایم که برخی فعالان بخش خصوصی معتقد بودند که قیمت گندم خریداری شده در مرزهای ایران بین 20 تا 25 هزار تومان است از این رو شورای قیمت‌گذاری اگر می‌خواهد کشاورزان گندم تولید خود را به شرکت بازرگانی دولتی بفروشند و مانع قاچاق این محصول شود باید گندم را با همین قیمت خریداری کند.
با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد واقعیت چیز دیگری است و قیمت جهانی گندم و قیمت گندم در کشورهای اطراف نیز به میزان نرخ تعیین شده توسط شورای قیمت‌گذاری برای این محصول است.
همچنین در پاسخ به ادعای فوق کاوه زرگران، رئیس انجمن غلات ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار کرد: اینکه گفته می‌شود هم‌اکنون گندم در مرز عراق و افغانستان به قیمت هر کیلوگرم 20 تا 30 هزار تومان به صورت قاچاق فروخته می‌شود ساده‌لوحانه است، چون اولاً قاچاق گندم به دیگر کشورها با توجه به قیمت‌های جهانی این محصول توجیه اقتصادی ندارد.
وی افزود: از طرف دیگر گندم کالایی نیست که بتوان به مقادیر زیاد آن را قاچاق کرد بنابراین می‌توان گفت این شایعه‌پراکنی‌ها در مورد قاچاق گندم صرفاً اهرم فشاری برای دولت و وزارت جهاد کشاورزی در تعیین نرخ خرید تضمینی گندم باشد.