راهکارهای کاهش نرخ فوتی‌ها در تصادفات
300 هزار نفر در طول یکسال در حوادث جاده‌ای مجروح می‌شوند
مهسا قوی‌قلب
خبرنگار
نوروز امسال دومین سال سفرهای نوروزی بعد از کرونا بود، از این رو با افزایش میزان سفرهای نوروزی مواجه شدیم، اما بنا بر اخبار منتشر شده از 24 اسفندماه تا 15 فروردین‌ماه تصادفات جاده‌ای سبب شد 871 نفر در جاده‌های کشور جان خود را از دست دهند. حالا با نزدیک شدن به سفرهای تابستانی و با توجه به اعلام پایان پاندمی کرونا توسط سازمان بهداشت جهانی، حتماً با افزایش سفرها روبه‌رو خواهیم بود. با نگاهی اجمالی به آمار تصادفات سال گذشته به آسانی متوجه می‌شویم که این نرخ بشدت افزایش داشته است، چرا که نوروز 1401 روزانه 55 فوتی داشتیم. امسال اما سهم استان سیستان و بلوچستان با ۷۳ مورد فوتی در طول اجرای طرح نوروزی به علت وسعت و پهناوری این استان از دیگر استان‌های کشور بیشتر بوده است، همچنین بر اساس آمارهای منتشر شده، پلیس راه تهران بزرگ با ۲ نفر جانباخته در صحنه کمترین آمار جانباختگان را به خود اختصاص داده است. نرخ بالای فوتی‌ها و تصادفات در بهار امسال فقط به نوروز ختم نشده است و در تعطیلات عید فطر وقتی تنها چند روز از نوروز گذشته بود200 نفر دیگر از هموطنان در تصادفات جان باختند. در کشور ما سومین عامل مرگ‌ومیر مردم، حوادث و سوانح ترافیکی است، از این رو ارائه نظرات کارشناسی کاربردی امری بدیهی است که در اولین فرصت باید انجام شود.
سرهنگ سیروس حسن‌زاده، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور فراجا با اشاره به اینکه سالانه حدود 1.5 میلیون نفر در دنیا به واسطه تصادف از بین می‌روند، به «ایران» می‌گوید: 40 تا 50 میلیون نفر نیز سالانه مصدوم و مجروح می‌شوند. کشور ما هم در این مسأله مستثنی نیست، با نگاهی به آمارهای ارائه شده، حالا سهم کشور ما در فوتی‌های ناشی از تصادف در شهرها و جاده‌ها رقمی معادل 17 هزار نفر و نرخ مجروحان و مصدومان نیز سالانه 300 هزار نفر است و از این تعداد رقمی در حدود 10 درصد دچار معلولیت می‌شوند، حدود 30 تا 35 درصد معلولان هم قطع عضو و قطع نخاع هستند.
او با بیان اینکه 3 عامل در تصادفات دخیل هستند، می‌افزاید: انسان، وسیله نقلیه و راه، سه عامل مهم هستند که در جهت کاهش آمار تصادفات باید بیشتر به آنها پرداخته شود. در کنار این موارد، کشورهای پیشرفته دو عامل قوانین و مقررات و مدیریت کلان را نیز اضافه کرده‌اند. اما آنچه که اهمیت ویژه‌ای در این حوزه دارد، این است که قوانین و مقررات باید بازدارنده باشند، به عنوان مثال جریمه با مبلغ پایین نمی‌تواند تأثیر بازدارندگی داشته باشد. مدیریت کلان نیز باید در اولویت باشد.
به اعتقاد حسن‌زاده، عامل راه نیز اهمیت بالایی دارد، در این حوزه، نقاط حادثه‌خیز باید مورد توجه باشند، اگر سالانه بخشی از این نقاط رفع شوند، می‌توانیم قاطع بگوییم که در مسأله تصادفات مؤثر عمل کرده‌ایم. در مقابل اگر نتوانیم این کار را انجام دهیم، دوباره و هر ساله به آمار تصادفات کشور افزوده می‌شود. برای دستیابی به این امر مهم، امسال هدفگذاری بیشتری شده است. وزارت راه و راهداری هم می‌تواند در کاهش آمار تصادفات یاری‌رسان بوده و مؤثر عمل کند.
معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور فراجا، توضیح می‌دهد: در دنیا راه بخشنده وجود دارد، به این صورت که وقتی راننده دچار خواب‌آلودگی می‌شود، راه با بخشندگی او را بیدار می‌کند، در کنار این جاده‌ها که مسئول بیدار کردن افراد هستند، لرزاننده وجود دارد و راننده با انحراف و رفتن روی آنها بیدار می‌شود. البته چند سالی است که ما هم راه‌ها را در جاده‌های کشور به این مورد مجهز کرده‌ایم.
پا‌به‌پای کشورهای پیشرفته
همه ساله کشورها با وضع قوانین و راهکارهای مؤثر و مناسب آمارهای تصادفات را کاهش می‌دهند، سرهنگ حسن‌زاده در این باره بیان می‌دارد: متأسفانه ما به این نقطه نرسیده‌ایم که پا‌به‌پای کشورهای پیشرفته حرکت کنیم، حالا آنها در برنامه‌ریزی‌های خود تلاش می‌کنند که آمار فوتی‌های روزانه خود را به صفر برسانند. در زمینه آمار تصادفات و رقم فوتی‌ها، بحث ایمنی وسایل نقلیه نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌تواند جان هموطنان را حفظ کند، بی‌شک با وجود ایمنی بالا آمار تصادفات هم کاهش می‌یابد، به عنوان مثال خودرویی که 12 ایربگ دارد و تصادف می‌کند، قطعاً می‌تواند جان سرنشینان خود را حفظ کند، اما در برابر مسافران خودرویی که هیچ ایربگی ندارد، نمی‌توانند از همان تصادف جان سالم به در ببرند. در کل ایمنی خودرو شامل ترمز، سیستم تعلیق فرمان و نظایر آن در این باره مؤثر هستند.
حرف اول را فرهنگ‌سازی می‌زند
معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور فراجا، در ادامه با تأکید بر اینکه انسان بالای 60 درصد در وقوع تصادفات نقش دارد، می‌گوید: در این حوزه بحث آموزش و فرهنگ سازی حرف اول را می‌زند. حدود 33 سازمان در این زمینه دارای نقش هستند که از جمله مهم‌ترین آنها راهداری، صمت، آموزش و پرورش و صدا و سیما هستند. چندین سال پیش سازمان صدا و سیما توانست فرهنگ استفاده از کمربند ایمنی را گسترش دهد و کاری کرد که نهادینه شود. در واقع توسط فرهنگ‌سازی و تکرار است که می‌توان کارآمد عمل کرد. البته فرهنگ‌سازی باید از زمان کودکی آغاز شود. در حال حاضر 2500 راننده داریم که عامل فوت 14 هزار و 500 نفر هستند و در کل رقمی معادل 17 هزار کشته حاصل تصادفات هستند، پس باید تمامی جوانب را جدی‌تر گرفت و در بحث فرهنگ‌سازی بیشتر از قبل عمل کرد.