بازسازی قبرستان بقیع، از مطالبه ملی تا اقدام دولتی
شهاب مرادی
کارشناس حوزه دینی
تخریب بارگاه مطهر بقیع یک ظلم و موضوع آزاردهنده برای مسلمانان و شیعیان اهل بیت(ع) محسوب میشود و متأسفانه جامعه اسلامی این ستم آشکار و مسأله تلخ را پذیرفته است. برای مثال وقتی ظلم و ستمی در حق انسانی صورت میپذیرد موقع یادآوری فرد مظلوم دچار غم و غصه شده و ذهنش آشفته میشود؛ حال تصور کنید بارگاه مطهر امامان معصوم در قبرستان بقیع ویران و تخریب شده و این امر در ابتدا موجب ناراحتی محبان و شیعیان خاندان عصمت و طهارت(ع) شد، ولی چون نمیتوانستند اقدامی علیه این جنایت انجام دهند گویی منفعلانه و یا ناخواسته این مسأله را رها کردند و نسل بعدی نیز پذیرفت و تصور کرد که امام حسن(ع)، امام زینالعابدین(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) هیچ وقت مزار و حرمی نداشتهاند و بارگاهی در قبرستان بقیع وجود نداشته است.
این باور را میتوان در بسیاری از اشعار شاعران آیینی مشاهده کرد که در مضامین برخی اشعار چنین آمده است «ای حضرت زهرا (س) دو داغ در دل تو باقی ماند؛ نخست اینکه امام حسین(ع) بدون کفن دفن شد و دیگر امام حسن(ع) بارگاه و حرمی ندارد.» در حالی که امام حسن(ع) دارای بارگاه بوده و به هیچ عنوان قابل قیاس با بیکفن بودن امام حسین(ع) نیست، اما ذهن این مسأله را پذیرفته و شاعر نیز بر اساس ذوق و ارادتی که به اهل بیت(ع) دارد، اقدام به سرودن این نوع اشعار میکند.
در قرن چهارم ابنبطوطه در سفرنامه خویش نوشته است که وقتی به قبرستان بقیع رفتم و بقاع ائمه اطهار مدفون شده در آنجا را زیارت کردم در آنجا چنین دیدم، هر کسی که برای حضرت زهرا (س) نذر و هدیهای دارد بر سر مزار امام حسن(ع) میرود و هدیه خود را به آستان مقدس این امام معصوم تقدیم میکند؛ این نکته در تاریخ ثبت شده اما متأسفانه مخاطبان نسبت به این نکته آگاهی نداشتند.
باید بدانیم حرم ائمه مدفون قبرستان بقیع در طول تاریخ دو مرتبه تخریب شده است؛ تخریب اول سال ۱۱۸۴ شمسی و تخریب دوم سال ۱۳۰۵ شمسی صورت گرفت و دقت بفرمایید هنوز صد سال شمسی از تخریب قبور قبرستان بقیع نمیگذرد و اینکه چرا جامعه اسلامی به این ظلم، واکنش درخور و مؤثر ندارد جای تأسف و تعجب است.
دولت در این زمینه باید برنامههای حقوقی و دیپلماتیک را در دستور کار قرار دهد و نه فقط دولت بلکه گروههای مردمی و NGOهایی نیز باید به وجود بیاید که به حل این مشکل اهتمام ورزند، زیرا اگر در این زمینه وکلایی حرفهای پرونده را دنبال نکنند این مطالبه به نتیجه نمیرسد.
دولتمردان از لابیهای بین المللی و هر توانی استفاده کنند تا حکومت عربستان سعودی ملزم به بازسازی حرم مطهر ائمه اطهار در قبرستان بقیع شود. هم اکنون که رابطه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در حال بهبود است بهترین فرصت محسوب میشود، چرا که آنها نیز خواستار تغییر هستند و ساخت مجدد حرم ائمه مدفون در بقیع، موجب محبوبیت آنها در بین مسلمانان خصوصاً شیعیان و ایرانیان میشود.