کاهش 900 هزار تنی مصرف روغن پس از اصلاح ارز ترجیحی
740 میلیارد دلار صرفه جویی ارزی با منطقی شدن مصرف روغن
امین محمودی
خبرنگار
طی یک سال اخیر بازار روغن یکی از با ثبات‌ترین بازارهای توزیع عرضه کالاهای اساسی در کشور خصوصاً پس از اصلاح ارز ترجیحی بوده است. به طوری که تا قبل از اصلاح ارز ترجیحی میزان مصرف کاذبی در کشور وجود داشت که با توجه به واقعی شدن قیمت آن از میزان مصرف داخل کاسته شد، از طرف دیگر در سال 1400 حجم قاچاق این محصول به کشورهای پاکستان و افغانستان از مرزهای شرقی و عراق از مرزهای غربی کشور با افزایش قابل توجهی روبه‌رو بود، به طوری که در اواخر سال 1400 روزانه 10 برابر نیاز مردم سیستان و بلوچستان روغن به این استان فرستاده می‌شد.
از طرف دیگر از ذکر این نکته نیز نباید غافل شد که با توجه به ظرفیت بالای کارخانجات تصفیه روغن در کشورمان و همچنین افزایش تولید دانه‌های روغنی میزان فرآوری روغن در کشور با افزایش محسوسی روبه‌رو شد.
به طوری که این کارخانجات برای عرضه و فروش بیشتر محصول خود به ایجاد رقابت با هم پرداختند و حاضر شدند مهلت زیادی برای برگشت وجه مشتریان خود بدهند که این امر طبیعتاً سبب کاهش محسوس قیمت روغن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای شد و بسیاری از این فروشگاه‌ها در سال گذشته محصول خود را تخفیف به مصرف کنندگان عرضه کردند که نمونه بارز آن در طرح فجر تا فطر وزارت جهاد کشاورزی نمود پیدا کرد.
هم‌اکنون نیز قیمت روغن سرخ کردنی 810 گرمی با تخفیف به 50 هزار تومان رسیده و رصد فروشگاه‌ها نیز بیانگر آن است که این تخفیفات همچنان به مشتریان داده می‌شود.
کاهش 40 درصدی واردات روغن
براساس آخرین آمار گمرک در سال گذشته یک میلیون و 476 هزار و 980 تن انواع روغن به ارزش 2 میلیارد و 542 میلیون و 345 هزار و 892 دلار وارد کشور شده، این در حالی است که آمارهای سال 1400 نشان می‌دهد در این سال 2 میلیون و 376 هزار تن روغن به ارزش 3 میلیارد و 279 میلیون دلار وارد کشور شده است.
این امر نشان دهنده آن است که به لحاظ وزنی واردات روغن با کاهش 900 هزار تنی و به لحاظ ارزشی با کاهش حدود 740 میلیون دلاری روبه‌رو بوده است، به عبارت دیگر واردات روغن به لحاظ وزنی با کاهش حدوداً 40 درصدی و به لحاظ ارزشی با کاهش 22 درصدی مواجه شده است.
مبادی واردات روغن در سال گذشته
در سال گذشته اتریش، اسپانیا، اسلواکی، افغانستان، امارات، انگلیس، ایرلند، ایتالیا، ایسلند، آرژانتین، آلمان، برزیل، بلژیک، تایلند، ترکیه، تی‌مور، آذربایجان، چین، دانمارک، رومانی، سنگاپور، سوایزلند، سوئیس، عمان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قزاقستان، کانادا، کره جنوبی، لوکزامبورگ، مالدیو، مالزی، مجارستان، موناکو، هلند، هند و هنگ کنگ 38 مبدأ وارداتی انواع روغن به مقصد ایران بوده‌اند که این امر به معنای تنوع شرکای تجاری ایران در واردات این محصول است به طوری که برای جلوگیری از تحریم ها همواره اقتصاددانان معتقدند باید کشورمان هم تنوع وارداتی و هم تنوع در صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی داشته باشد.
منطقی شدن مصرف روغن در کشورمان
میزان مصرف روغن در کشورمان به اعتقاد تمامی فعالین بخش خصوصی صنعت روغن یک میلیون و 400 تا یک میلیون و 500 هزار تن است به طوری که طی یکسال اخیر پس از اصلاح ارز ترجیحی شاهد منطقی شدن مصرف بوده‌ایم.
تا قبل از اصلاح ارز ترجیحی، سرانه مصرف روغن خوراکی در ایران 21 کیلوگرم در سال بود، در حالی که سرانه جهانی مصرف این ماده خوراکی 12 کیلوگرم است. به همین دلیل بیشتر کارشناسان صنایع غذایی معتقدند، اصلاح ارز ترجیحی بهترین تصمیم برای بازار این کالای اساسی بوده به طوری که هم‌اکنون سرانه مصرف این محصول به 15 کیلوگرم برای هر ایرانی رسیده است.