نفیسه امامی
خبرنگار

گندم مهمترین کالای اساسی در تأمین امنیت غذایی کشورها است و کشورها بعد از بروز جنگ میان روسیه و اوکراین که یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان گندم بودند، تلاش خود را برای تولید داخلی این محصول انجام داده‌اند. خودکفایی و کاهش میزان واردات گندم به کشور از سال گذشته با تعیین منطقی نرخ خرید گندم خود را نشان داد بطوری که بر‌اساس آمار گمرک بیش از چهار میلیون و ۴۴۵ هزار تن گندم در سال گذشته به کشور وارد شد که حاکی از کاهش حدود ۳۷ درصدی گندم نسبت به سال ۱۴۰۰ است.
بر‌اساس آمارهای گمرک، در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۱ بیش از چهار میلیون و ۴۴۵ هزار تن گندم به ارزش بیش از ۴۲ هزار و ۳۸۵ میلیارد و ۴۲۴ میلیون و ۳۳۶ هزار تومان معادل دو میلیارد و ۱۳ میلیون و ۳۰۹ هزار و ۹۹۹ دلار به کشور وارد شده است که از نظر وزنی ۳۷.۰۲ درصد و از نظر ارزش دلاری ۱۹.۰۹ درصد کاهش نسبت به بازه زمانی مشابه در سال ۱۴۰۰ داشته است. این در حالی است که در سال  1400 واردات گندم به هفت میلیون و 75 هزار تن رسیده بود. البته به دلیل حذف نرخ ارز ترجیحی، ارزش ریالی گندم وارد شده با افزایش ۳۰۵.۸۶ درصدی نسبت به ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ مواجه شده است.
کاهش واردات در تولید محصولات کشاورزی در سال 1401
براساس آمار گمرک در سال 1401 ، 22 میلیون و 690 هزار و 331 تن و 105 کیلوگرم مواد غذایی و محصولات کشاورزی به ارزش 16 میلیارد و 65 میلیون و 245 هزار و 305 دلار از طریق بنادر جنوبی و شمالی وارد کشور شده و محموله‌های این کشتی‌ها پس از تخلیه و بارگیری به مراکز جمعیتی سراسر کشور ارسال شده است. این در حالی است که در سال 1400، 23 میلیون و 656 هزار و 569 تن و 378 کیلوگرم مواد غذایی و محصولات کشاورزی به ارزش 12 میلیارد و 502 میلیون و 776 هزار و 392 دلار وارد کشور شده بود. وزارت جهاد کشاورزی از خودکفایی در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی خصوصاً گندم از طریق افزایش نرخ‌های خرید تضمینی و حمایت‌های غیرقیمتی مانند کشت قراردادی، کاهش قیمت نهاده‌های تولید و سایر اقدامات تشویقی چون کاهش 50 درصدی نرخ نهاده‌های کشاورزی حمایت به عمل آورده است. بطوری‌که دولت سیزدهم به دلیل تعیین غیرمنطقی قیمت خرید تضمینی گندم در سال زراعی 1400-1399 مجبور شد در سال 1400 بیش از 7 میلیون تن گندم به کشور وارد کند ولی با تعیین منطقی قیمت گندم با نرخ 11 هزار و 500 تومان منجر به افزایش 130 درصدی خرید تضمینی گندم شد. کشورمان طی یک‌سال اخیر در مسیر خوداتکایی و بی‎‌نیازی در تولید گندم پیش رفته و پیش‌بینی می‌شود حرکت در این مسیر در سال‌جاری زراعی نیز با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند. یکی از فاکتورهای مهم تداوم در افزایش تولید گندم در سال زراعی 1401-1400 ایجاد توجیه اقتصادی برای کشاورزان در فروش گندم تضمینی بود که دولت را به خرید 7 میلیون و 500 هزار تن موفق ساخت.