امین محمودی
خبرنگار

 
پسته تولید شده در ایران که با عنوان پسته خندان در سراسر جهان شناخته می‌شود، در سال 1375 تاکنون رونق زیادی داشته و توانسته طی این سال‌ها ارزآوری قابل توجهی برای کشورمان به همراه داشته باشد، به طوری که ایران با بیشترین میزان سطح زیر کشت و تولید پسته در جهان همواره تعیین‌کننده قیمت این محصول در جهان بوده، اما طی سال‌های اخیر با تغییرات اقلیمی فراوان، سرمازدگی و کاهش بارندگی، میزان تولید پسته نیز کاهشی بوده است.
هم‌اکنون پسته در 520 هزار هکتار از 18 میلیون هکتار اراضی کشاورزی کشورمان کاشته می‌شود که شهرستان رفسنجان استان کرمان بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده و دیگر مناطق این استان، خراسان رضوی و خراسان جنوبی نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند. از طرف دیگر باید به این نکته نیز اشاره کرد که تنها 10 درصد پسته تولید شده در کشورمان در داخل مصرف و 90 درصد آن به صورت رسمی و غیررسمی روانه دیگر کشورها می‌شود.

صادرات 400 میلیون دلاری پسته
آمارهای صادراتی گمرک در سال گذشته نشان می‌دهد، تاکنون 56 هزار و 298 تن و 43 کیلوگرم انواع پسته به ارزش 405 میلیون و 44 هزار و 877 دلار از کشور صادر شده که نسبت به سال 1400 با کاهش روبه‌رو بوده است. از مهم‌ترین عوامل کاهش صادرات می‌توان به تعیین عوارض نیم‌ درصدی برای صادرات، خشکسالی و افزایش قابل توجه قاچاق از مرزهای استان‌های شرقی کشورمان اشاره کرد.
تأثیر عوارض نیم درصدی بر صادرات پسته
در سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی به مجلس پیشنهاد کرده بود که برای کاهش صادرات محصولات آب‌بر نیم‌درصد تعرفه صادراتی برای آنها وضع کند. اما مجلس بر کلیه محصولات کشاورزی این عوارض را وضع کرد که همین امر سبب کاهش صادرات برخی از محصولات غیر آب‌بر  همانند زعفران و پسته شد. محمد صالحی، رئیس هیأت مدیره انجمن پسته درخصوص وضع عوارض نیم درصدی برای صادرات محصولات کشاورزی به «ایران» گفت: پسته به آب بسیار کمی برای رشد نیازمند است، از طرف دیگر کل سود صادرات این محصول 1.5 تا 2 درصد است و با توجه به اخذ نیم درصد آن توسط گمرک دیگر صادرات این محصول به صرفه نیست و همین امر منجر به افزایش قاچاق پسته شده است. رئیس هیأت مدیره انجمن پسته در ادامه خاطرنشان کرد: قیمت هر کیلو پسته صادراتی بسته به انواع مختلف آن بین 7 تا 9 دلار و کشورهای مقصد این محصول چین، کشورهای اروپایی، خاورمیانه، هند و روسیه هستند. وی امریکا را مهم‌ترین رقیب ایران در تولید پسته دانست و افزود: سال گذشته در امریکا حدود 600 هزار تن پسته تولید شد که این حجم از تولید در مقابل 150 هزار تن پسته تولیدی ما بسیار بالاتر است، در حال حاضر امریکا رتبه نخست را در تولید پسته در جهان دارد.

صادرات پسته به 55 کشور جهان
آذربایجان، امارات، اردن، ارمنستان، ازبکستان، اسپانیا، استرالیا، اسلواکی، افغانستان، انگلیس، اوکراین، ایتالیا، آلمان، بحرین، برزیل، بلاروس، بلژیک، پاکستان، تاجیکستان، تایلند، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، چین، چک، ژاپن، سنگاپور، سوریه، سوئیس، صربستان، عراق، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کانادا، کره جنوبی، کنیا، کویت، گرجستان، لبنان، لهستان، لیبی، مالزی، مقدونیه، مکزیک، مولداوی، موریس، نیوزیلند، هلند، هند و هنگ‌کنگ مقاصد صادراتی پسته ایرانی در سال گذشته بوده‌اند.