هوای مخاطبان نمایشگاه کتاب را داشته باشیم
علی‌الله سلیمی
نویسنده و منتقد
نزدیک شدن به روزهای پایانی فروردین‌ماه که نویدِ آمدن اردیبهشت‌ماه خاطره‌انگیز برای علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی به خاطر برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را می‌دهد، طبعاً باید با جنب‌وجوش مسئولان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران و ناشران شرکت‌کننده در این نمایشگاه همراه باشد، چرا که برای آماده‌سازی امکانات لازم از سوی مسئولان و تولید و رساندنِ تازه‌های کتاب از سوی ناشران به یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور با موضوع کتاب و کتابخوانی فرصت چندانی باقی نمانده و اگر اقدامات لازم به‌موقع انجام نشود، چه بسا ممکن است در هنگام برگزاری این نمایشگاه با برخی خلأها و محدودیت‌های مشکل‌ساز مواجه شویم.
اما در چنین شرایط حساسی که «زمان» ارزش دوچندانی دارد، برخی مشکلات مرتبط با بازار نشر در این روزها، برنامه‌ریزی‌های دقیق و درست ناشران برای حضور مؤثر در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است.
همزمان با آغاز کسب و کارها در سال جدید، قیمت کاغذ باز هم روند افزایشی خود را در پیش گرفته و قیمت هر بند کاغذ چاپ و تحریر از یک میلیون و ۳۲۰ هزار تومان به‌بندی یک میلیون و ۴۵۰ هزار تومان رسیده است و یقیناً این افزایش قیمت کاغذ در آماده‌سازی کتاب‌های در حال چاپ و آماده‌سازی برای نمایشگاه کتاب تأثیر خواهد گذاشت.
نکته نگران‌کننده تداوم چنین وضعیتی است که اگر به‌موقع مهار نشود، نمایشگاه کتاب امسال را با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد. قیمت کتاب در حال حاضر، در مقایسه با سایر کالاها، چندان گران نیست و در وضعیت فعلی می‌توان امیدوار بود که اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای در بازار کاغذ، تا زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران نیفتد می‌شود به استقبال نسبی علاقه‌مندان کتاب و کتابخوان خوشبین بود. به هر حال، آن گروه از شهروندان علاقه‌مند به کتاب و کتابخوانی که در طول یک سال گذشته برای برگزاری چنین رویداد بزرگ فرهنگی لحظه‌شماری کرده‌اند، یقیناً به هنگام برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به استقبال آن خواهند شتافت تا نشان دهند که کتاب به‌عنوان یک محصول فرهنگی که نقش تعیین‌کننده‌ای در فرهنگسازی جامعه دارد، هنوز مخاطبان پرو پاقرصی در جامعه ایران دارد که حاضرند برای تأمین خوراک فرهنگی خود و همچنین سرپا ماندن صنعت نشر کشور هزینه کنند و به‌عنوان یک خریدار، بابت کالای فرهنگی ارزشمندی مانند کتاب، پول پرداخت کنند تا سهمی هرچند کوچک در نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در جامعه داشته باشند.
بنابراین، با داشتنِ چنین مخاطبان فرهیخته‌ای که در شرایط سخت هم همچنان پشتیبان صنعت نشر کشور هستند، شایسته است متولیان فرهنگی هم بیش از پیش هوای مخاطبان در نمایشگاه کتاب تهران را داشته باشند.