شوک عربی به نتانیاهو
همزمان با خودداری عربستان از اعطای روادید به هیأت رژیم صهیونیستی، امارات قرارداد تسلیحاتی با تل آویو را تعلیق کرد
لاله مهرزاد
خبرنگار
سیاستهای دولت افراطی بنیامین نتانیاهو مقابل فلسطینیان، واکنش تند عربستان و امارات را برانگیخت و دو کشور در حالی که تا همین چندی پیش برای عادیسازی روابط با تل آویو پیشقدم شده بودند، وارد چالشی جدی با رژیم صهیونیستی شدند.
به گزارش سایت روزنامه صهیونیستی جروزالم پست، عربستان سعودی در حالی که پیش از این به عنوان میزبان برنامه گردشگری سازمان ملل در این کشور، از تل آویو دعوت کرده بود تا با اعزم هیأتی رسمی در این رویداد حضور داشته باشد، حاضر به اعطای روادید به هیأت اعزامی اسرائیلی نشد. این هیأت رسمی متشکل بود از شماری از ساکنان شهر کفرکما که سازمان ملل خواهان دعوت آنها برای شرکت در این نشست ویژه شده بود. علت دعوت شدن نمایندگانی از ساکنان این روستا به رویداد سازمان ملل در عربستان نیز این بود که این روستا در فهرست 32 روستای برتر گردشگری در جهان قرار دارد.
در این مراسم 2 روزه که از روز یکشنبه آینده در شهر تاریخی العلا از توابع مدینه برگزار میشود، هیأتهایی از 22 کشور دعوت شدهاند. بنا بر گزارشها، سازمان ملل پیشتر از عربستان خواسته بود، به عنوان میزبان این مراسم، با همه دعوت شدگان رفتاری برابر داشته باشد. با این حال ریاض بدون توجه به این درخواست و با توجه به وقایع فلسطین ، به هیأت اسرائیلی روادید نداد. این اقدام بلافاصله با واکنش رژیم صهیونیستی مواجه شد. وزارت خارجه این رژیم در نامهای به سازمان تجارت جهانی، بابت این مسأله شکایت کرده و خواهان اعمال نفوذ این سازمان شده تا عربستان مجبور به اعطای روادید به هیأت این رژیم شود. برخی منابع نیز مدعی شدند، همزمان دبیرکل سازمان جهانی گردشگری نیز در نامهای به وزارت گردشگری عربستان خواهان صدور روادید برای هیأت اسرائیلی شده است. با این حال نه سازمان تجارت جهانی و نه سازمان گردشگری جهانی این اخبار را تأیید یا رد نکردهاند.
غافلگیری امارات
در حالی که عربستان با ویزا ندادن به هیأت رژیم صهیونیستی شک و تردیدها را نسبت به روند عادیسازی روابط این کشور با تل آویو بیشتر کرده است، امارات نیز که تابستان سال 2020 توافق عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی را به امضا رسانده بود، در اقدامی باعث غافلگیری مقامات این رژیم شد. به گزارش میدل ایست مانیتور، به نقل از شبکه 12 رژیم صهیونیستی، امارات اعلام کرده است، خرید سامانه دفاعی از رژیم صهیونیستی را تعلیق کرده است؛ اقدامی که حاکی از وقوع یک بحران جدی در روابط تازه از سر گرفته شده امارات با رژیم صهیونیستی است. بنا بر این گزارش، آنچه باعث عصبانیت امارات از رژیم صهیونیستی شده است، اقدامات اخیر دولت افراطی نتانیاهو است. این عصبانیت بویژه بعد از حضور ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی رژیم صهیونیستی در مسجد الاقصی و حمله شهرک نشینان صهیونیست به روستای حواره و در پی آن اظهارات تند و نژادپرستانه بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی این رژیم که خواهان محو فلسطینیان شده بود، فوران کرده است. شبکه 12 رژیم صهیونیستی خبر داده، شیخ محمد بن زاید، رئیس امارات متحده عربی به مقامات رژیم صهیونیستی اعلام کرده است: «تا زمانی که مطمئن نشویم، نتانیاهو قادر به کنترل دولت خود است، نمیتوانیم با هم کار کنیم.» با این حال بنا بر گزارش این شبکه همکاری اطلاعاتی و امنیتی بین امارات و اسرائیل ادامه دارد. شبکه 12 رژیم صهیونیستی همچنین در گزارش خود تأکید کرده است، تصمیم امارات برای تعلیق خریدهای تسلیحاتی خود از تل آویو، پس از به تعویق افتادن سفر نتانیاهو به امارات گرفته شده است. این شبکه اعلام کرده است، این اتفاقات بعد از آن صورت گرفت که این هفته ریاض و تهران روابط خود را بعد از 7 سال احیا کردند. با این حال دفتر نخستوزیری رژیم صهیونیستی بلافاصله این گزارش را رد کرد و آن را بیاساس خواند و گفت: «اسرائیل و امارات تماسهای مداوم دیپلماتیک دارند.»
گروکشی ریاض
واکنشهای عربستان و امارات به سیاستهای افراطی رژیم صهیونیستی در حالی است که از سال 2020 که رژیم صهیونیستی در قالب توافقنامه ابراهیم با امارات و بحرین، توافق عادیسازی روابط امضا کرد و پس از آن نیز توافق با مراکش و سودان، این رژیم بسیار امیدوار شد تا بتواند با تعداد بیشتری از کشورهای عربی و بویژه عربستان توافقنامه عادیسازی روابط امضا کند. در این مسیر ریاض در نشانههایی از علاقهمندی به چنین توافقی به هواپیماهای رژیم صهیونیستی اجازه داد از حریم هوایی این کشور برای پرواز به سمت شرق آسیا استفاده کنند. علاوه بر آن به شهروندان این رژیم نیز برای انجام سفرهای گردشگری و تجاری اجازه ورود داد. البته تعداد اندک گردشگران رژیم صهیونیستی که به عربستان سفر کردند، کسانی بودند که گذرنامه دومی از اروپا یا امریکا داشتند. اما از نزدیک به 4 ماه قبل به این سو که راستگراترین دولت رژیم صهیونیستی بر سر کار آمده و تنشها در داخل سرزمینهای اشغالی و همچنین کرانه باختری بالا گرفته و 80 فلسطینی در حملات نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدهاند، عربستان و امارات در موضعگیریهای خود نسبت به تل آویو تغییراتی ایجاد کردهاند. در بین این دو کشور، عربستان علاوه بر دغدغههایی که اعلام کرده بابت فلسطینیان دارد، در تب و تاب مسائل مورد علاقه خود، یعنی برنامه هستهای دلخواهش، است. هفته پیش یک دیپلمات ارشد خاورمیانه به وال استریت ژورنال گفته بود که ریاض شروطی را برای عادیسازی روابط با اسرائیل مطرح کرده است که به تلاش این کشور برای دستیابی به انرژی هستهای بر میگردد. در واقع ریاض خواهان آن است با استفاده از علاقه تل آویو به عادیسازی روابط با ریاض و حمایت امریکا از چنین چیزی، برنامه هستهای خود را که اعلام کرده، صلحآمیز خواهد بود، پیش ببرد. بنا بر این گزارش عربستان سال قبل در مذاکراتی که با کاخ سفید داشت، اعلام کرده بود، رسیدن به توافق عادیسازی روابط با تل آویو بسیار دور از دسترس است و این کشور عجلهای برای عادیسازی روابط با تل آویو ندارد. پادشاهی عربستان با این حال تأکید کرده بود، ریاض تنها در صورتی میتواند عادیسازی با رژیم صهیونیستی را بپذیرد که امریکا شروط این کشور را برآورده سازد. اولین شرط ریاض توسعه برنامه هستهای صلحآمیز عربستان بود. علاوه بر این عربستان با درسی که از خروج امریکا از برجام گرفته بود، از واشنگتن خواسته بود، در قراردادهای امنیتی که با این کشور امضا میکند، تضمینی داده شود که بر مبنای آن با تغییر دولت در امریکا، توافق به دست آمده اجرا شود و به دور انداخته نشود.