سرگردانی مسافران نوروزی در آژانس‌های فروش بلیت
بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس برای نوروز افزایش قیمت ندارد اما بلیت در بسیاری مسیرها نایاب است
با شروع پیش‌فروش بلیت سفرهای نوروزی، بلیت قطار و هواپیما برای مسیرهای پرتقاضا کم است و به همین دلیل تقاضا برای بلیت اتوبوس افزایش دارد اما مشخص نیست مسافران بتوانند در این بخش نیز برای مسیرهایی مانند تهران- مشهد، بلیت خریداری کنند.
با فروکش کردن کرونا، متولیان بخش حمل و نقل افزایش تقاضای سفر در نوروز امسال را پیش‌بینی کرده بودند اما برنامه‌ای برای پاسخ به این تقاضا تدوین نشده است و با اینکه بخش‌های مختلف حمل و نقل از افزایش صندلی سفر خبر داده‌اند، متقاضیان بسیاری نتوانسته‌اند برای روزهای پایانی سال بلیت تهیه کنند. مشکل کمبود بلیت در بخش هوایی و ریلی بیشتر از بخش جاده‌ای است. در بخش هوایی بلیت برای نوروز پیش فروش نمی‌شود ولی کمبود بلیت در این بخش بیش از دو ماه است که چشمگیر است و متقاضیانی که حتی قبل از اسفند برای خرید بلیت هواپیما اقدام کرده بودند نتوانستند برای برخی مسیرها مانند مشهد، کیش، قشم، شیراز و... بلیت رزرو کنند و اکنون نیز با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال بسیاری از مسافران هنوز نتوانسته‌اند بلیت هواپیما تهیه کنند. در بخش ریلی و جاده‌ای هر سال بلیت به‌صورت اینترنتی و حضوری پیش فروش می‌شود. پیش‌فروش بلیت قطار از شنبه همین هفته شروع و فروش بلیت اتوبوس هم از ۷ اسفند شروع شده اما بسیاری از مسافران می‌گویند با اینکه در همان لحظات آغاز فروش بلیت به سایت، آژانس یا پایانه‌ها مراجعه کرده‌اند به آنها گفته شده که ظرفیت تکمیل شده است. مشکل برخی مسافران نیز این است که مثلاً بلیت هوایی مسیر رفت به کیش را توانسته‌اند خریداری کنند اما برای برگشت هیچ بلیتی عرضه نمی‌شود.
محمدمحمدی‌بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری کمبود بلیت در بخش هوایی را تأیید کرده و علت آن را کمبود ناوگان اعلام کرده است. به گفته محمدی بخش «با توجه به اینکه حدود ۱۱۵ فروند هواپیمای فعال در بخش هوایی وجود دارد بنابراین به طور قطع با کمبود بلیت بخصوص در روزهای پیک روبه‌رو هستیم.» کمبود ناوگان هر چند عامل اصلی نایاب شدن بلیت هوایی در روزهای نوروز است اما برخی فعالان این بخش معتقدند بسیاری شرکت‌ها به فروش چارتری با قیمت‌های بیشتر اقدام می‌کنند. شرکت‌های هوایی از تابستان امسال تقاضای افزایش قیمت را داشتند اما دولت مخالف افزایش قیمت‌ها بود و قیمت بلیت هواپیما برای نوروز نیز افزایشی نخواهد داشت. ایرلاین‌ها نیز برای کسب درآمد بیشتر ترجیح داده‌اند که بلیت‌های خود را به‌صورت چارتری بفروشند. فروش چارتری زمانی که تقاضای بالایی برای خرید بلیت وجود دارد فقط در شرایطی خاص به‌صورت محدود مجاز است. با وجود این در پیک سفر در کشور، بلیت‌ها از قبل به‌صورت چارتری فروخته شده است.
فروش بلیت قطار شروع نشده تمام شد
فروش حضوری و غیر حضوری بلیت قطار‌های مسافری از روز شنبه شروع شده اما بلیت قطار همه مسیرهای منتهی به مشهد به غیر از تهران- مشهد، تهران- خواف و تهران- طبس و بالعکس از روز گذشته و بلیت قطار‌های مسافری مسیر تهران ــ مشهد و بالعکس از امروز عرضه خواهد شد. بسیاری از مسافران گله دارند که بلیت قطار از همان لحظه‌های اولیه آغاز فروش به اتمام رسیده است. بلیت قطار نیز مانند بلیت هواپیما از ماه ها قبل کمبود داشت و در پیش فروش نوروزی هم بلیت برای مسیرهایی مانند اهواز، مشهد، بندرعباس و... موجود نیست.
در خصوص کمبود بلیت حمل و نقل مسافری در ایام نوروز، تلاش کردیم علت آن را از معاونت حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی جویا شویم، اما این معاونت به سؤال «ایران» پاسخی نداد. در روزهای اخیر نشست‌های مختلفی برای تسهیل و افزایش ایمنی سفرهای نوروزی برگزار شده و مسئولان برنامه‌های مختلفی برای افزایش رفاه و ایمنی مسافران ارائه کرده‌اند اما درباره کمبود بلیت و راهکارهای جبران این کمبودها، متولیان بخش حمل و نقل توضیحی نداده‌اند.
با اینکه بلیت‌های ارائه شده در بخش ریلی پاسخگوی تقاضا نیست اما سید حسن موسوی، معاون مسافری از افزایش ظرفیت بخش مسافری ریلی خبر داده است. معاون مسافری راه‌آهن گفت: ظرفیت صندلی که امسال ایجاد کردیم نسبت به سال گذشته در مسیرهای مختلف به طور متوسط ۱۰ درصد رشد داشته است که این رشد با توجه به تقاضای سفر در برخی از مسیرها ۳۰ درصد هم بوده است.
وی با اشاره به اینکه پیش فروش بلیت قطار‌های مسافری برای ایام نوروزی ۲۳ اسفند تا ۱۵ فروردین سال ۱۴۰۲ از شنبه آغاز شده است، افزود: بلیت قطار‌های همه مسیرهای ریلی به غیر از قطار‌های مسافری محور خراسان به فروش رسیده است و روز گذشته بلیت قطار‌های همه مسیرها به مقصد مشهد مقدس و بالعکس به غیر از مسیر تهران ــ مشهد عرضه شد و امروز بلیت قطار‌های مسافری مسیر تهران - مشهد و بالعکس عرضه خواهد شد.
وی ادامه داد: ۵۰ درصد سهم ظرفیت ایجاد شده از ساعت ۸ صبح فقط از طریق ۲ هزار و ۲۰۰ مرکز مجاز فروش و به صورت حضوری عرضه می‌شود و از ساعت ۱۴ همان روز به صورت غیر حضوری و اینترنتی ۵۰ درصد سهمیه ظرفیت ایجاد شده برای مسافران عزیز پیش‌بینی شده است.
معاون مسافری شرکت راه آهن گفت: پرتقاضاترین مسیر ریلی، مسیر مشهد مقدس است که از ۲۱ شهرستان قطار مسافری به مشهد مقدس داریم و صندلی ایجادی بین شهری به مشهد مقدس حدود ۷۰ درصد کل بلیت‌هایی است که اختصاص داده شده است.
موسوی با بیان اینکه در سال‌های گذشته به صورت اینترنتی فقط ۲۰ درصد و در آخرین سال ۳۰ درصد از کل سهم را به صورت اینترنتی عرضه می‌کردیم، افزود: با ارتقای سیستم یکپارچه فروش بلیت قطار‌های مسافری این عدد را به ۵۰ درصد رساندیم که هرگونه تصمیم‌گیری برای بیش از این عدد مستلزم ارتقای سیستم فروش یکپارچه بلیت از طریق شرکت‌های حمل و نقل ریلی مسافری است که خوشبختانه در دستور کار سال ۱۴۰۲ است که با ارتقای سیستم، این امر هم اتفاق خواهد افتاد.
افزایش تقاضا در بخش جاده‌ای
بیشترین جابه‌جایی مسافران در بخش جاده‌است و 90 درصد سفرهای نوروزی نیز از همین بخش انجام می‌شود. بیشترین تقاضای ناوگان حمل و نقل عمومی نیز مربوط به بلیت اتوبوس است. با اینکه مسئولان سازمان راهداری از ظرفیت بالای این بخش برای پاسخ به تقاضای بلیت سفرهای نوروزی خبر داده‌اند اما مدیر عامل شرکت اتوبوسرانی اعلام کرده که تعداد اتوبوسهای برون شهری از 14 هزار به حدود 7 هزار اتوبوس کاهش یافته است. به گفته حسین ورپشتی برخی شرکت‌های خصوصی اتوبوس‌ها را با قیمت بالاتری برای خود اجاره می‌کنند که خروج اتوبوس‌ها از چرخه حمل و نقل برون شهری را به دنبال دارد. سازمان راهداری و معاونت مسافری این سازمان در خصوص کاهش تعداد اتوبوسهای مسافری، حاضر نشدند به سؤالات ما پاسخ دهند.
اما پیشتر، داریوش باقرجوان، معاون مسافری سازمان راهداری تأکید کرده بود که هیچ گونه افزایش نرخ بلیت در دستور کار نبوده و با متخلفین در این زمینه برخورد قاطع خواهد شد.
ثبات قیمت بلیت در بخش حمل و نقل برای ایام نوروز، با هدف حمایت از مسافران و کاهش هزینه آنان مورد استقبال متقاضیان قرار گرفته است اما کمبود بلیت در برخی مسیرها، نگرانی آنان را افزایش داده است. یکی از تبعات کاهش سفر با ناوگان عمومی افزایش استفاده از خودرو شخصی است که در نتیجه آن افزایش مصرف سوخت، افزایش تردد در جاده‌ها و احتمال افزایش تصادفات و همچنین مخاطرات ترافیکی، زیست محیطی و... اتفاق خواهد افتاد. بنابراین تقویت ناوگان عمومی در بخش مسافری بویژه در روزهای پرتقاضا و نوروز، مطالبه‌ای است که آثار امنیتی و اقتصادی آن را نمی‌توان نادیده گرفت.
بــــرش
ظرفیت تکمیل شد
با وجود مزیت‌های بسیار استفاده از حمل و نقل عمومی برای سفرهای نوروزی، اما کمبود بلیت و ناوگان در این بخش، مسافران را به استفاده از خودروی شخصی برای مسافرت ترغیب می‌کند، بسیاری مسافران نتوانستند از پیش‌فروش، بلیت سفر خود را تهیه کنند.