جزئیات عفو گسترده محکومان و متهمان اغتشاشات اخیر از زبان رئیس قوه قضائیه

«عفو» سیاسی نیست، جزو ذات انقلاب ماست

رئیس قوه قضائیه در گفت‌و‌گویی پیرامون جزئیات و فرایند منتهی به موافقت رهبر معظم انقلاب با بخشودگی و عفو تعدادی از متهمان و محکومان اغتشاشات پاییز ۱۴۰۱ با اشاره به این توصیه‌های مکرر رهبر انقلاب که «حواستان جمع باشد طبق قانون باید با مجرم رفتار کنید، از آنچه مقررات و قانون گفته تعدی نشود؛ مراقب باشید خدای ناکرده کوچک‌ترین توهین و تحقیری نسبت به مجرم صورت نگیرد»، گفت: این رفتار رحمانی با مجرم و متهم که الان صورت می‌گیرد، یک مسأله سیاسی مقطعی نیست؛ این جزو ذات انقلاب ما است.
حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای با بیان اینکه در وقایع اخیر دشمن هزینه‌های فراوانی کرد، پشتیبانی کردند، تعلیمات جدید دادند، امکاناتی در اختیار اغتشاشگران قرار دادند و بخصوص وعده‌هایی به آنها دادند که این کارها را بکنند؛ با جریان‌های مختلف اپوزیسیون تماس گرفتند و سعی کردند اینها را باهم متحد بکنند؛ جریان‌هایی در داخل و خارج از کشور با تبلیغات پرفشار شبانه‌روزی، هر لحظه با اخبار و مسائل ناامیدکننده و دروغ و افترا ذهن مردم را هدف قرار دادند، اظهار داشت: بعضی از افراد، واقعاً تحت تأثیر این القائات قرار گرفتند و برای اینکه عقب نیفتند یک حرفی می‌زدند یا کاری می‌کردند؛ بعضی از اینها فکر می‌کردند که کار انقلاب تمام شد دیگر، مثلاً بیاییم بیانیه بدهیم که عقب نیفتیم. بعضی از همان هفته‌های اول وقتی دیدند که مثلاً اغتشاشگران قرآن و پرچم ایران و مسجد را آتش می‌زنند، گفتند ما چنین چیزی نمی‌خواستیم.
تبیین دلایل عفو گسترده متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر
رئیس عدلیه در تبیین دلایل عفو گسترده انجام شده، افزود: دشمن می‌خواست نظام اصلاً نباشد، کشور تجزیه شود و یک جنگ مسلحانه‌ای در بعضی از مناطق کشور به‌وجود بیاید که مطلقاً به این اهداف نرسید. در این شرایط، مهم بود که نظام هزینه کم پرداخت کند و صف کسانی را که فریب خوردند، اعتراض و‌ نقد دارند از آن کسانی که خدای ‌ناکرده در داخل کشورند ولی با دشمن همراه و همدست هستند و خیانت می‌خواهند بکنند کاملاً جدا بکند؛ بحمدالله این انجام شد. درصد بسیار بالایی از این کسانی که آمدند در خیابان و احیاناً شعاری دادند یا کاری کرده بودند، گفتند که ما چنین رفتار و اقداماتی را قبول نداریم، ما اعتراض داشتیم، انتقاد داشتیم فکر می‌کردیم که حالا از این طریق می‌توانیم اعتراض و انتقادمان را بیان کنیم. نمی‌خواهم بگویم همه ولی یک تعداد کثیری از اینها به محض اینکه برایشان مسأله و صحنه توضیح داده می‌شد، صف‌شان را از خائنین جدا می‌کردند؛ اینها قبل از این بود که عفو اخیر اعلام شود.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به اینکه این عفو آن‌طور که بعضی‌ها تعبیر کردند عفو عمومی نبود زیرا عفو عمومی از نظر قانون اساسی و مقررات یک تعریفی دارد، گفت: این پیشنهاد عفو هم با استنباط و شناختی بود که ما از مبانی رهبر انقلاب داشتیم. بر اساس آن نکاتی بود که ایشان صراحتاً یا در جلسات علنی یا به صورت خصوصی به ما سفارش کرده بودند و با جمع‌بندی‌ای که با کارشناسان مختلف کردیم آن پیشنهاد را تنظیم کردیم.
وی افزود: حدوداً چهل روز قبل از اینکه نامه پیشنهاد عفو را خدمت رهبر انقلاب تقدیم کنم، زمانی بود که اغتشاشات خیابانی تقریباً تمام شده و شکست دشمن مشخص شده بود. ما پیشنهاد دادیم طبق معیارهای خاصی، کسانی که در اغتشاشات مرتکب خطا یا جرمی شده‌اند، پرونده‌شان در هر مرحله‌ای که قرار دارد بسته شود؛ این پیشنهاد فقط کسانی را که حکمشان قطعی شده بود شامل نمی‌شد. قبلاً چنین عفوی را فقط به صورت موردی داشتیم اما این بار گفتیم کلیه کسانی که در اغتشاشات حضور داشتند و الان می‌گویند که اشتباه کردیم و پشیمان هستیم، آزاد بشوند.
محسنی اژه‌ای با بیان اینکه بستن پرونده به این معناست که دیگر ادامه فرایند رسیدگی به آن دنبال نمی‌شود، گفت: این طور نیست که اگر فرد در آینده تعهدش را نقض کرد بی‌تأثیر باشد؛اما درصورتی که کارش را تکرار نکند و بخواهد برود جایی یک شغلی بگیرد، نمی‌گویند این سابقه کیفری مؤثر دارد.
عفو بیش از 90 هزار متهم و محکوم
وی با اعلام اینکه بر اساس گزارش‌ها تعداد کسانی که مشمول عفو شدند، اعم از دستگیرشدگان اغتشاشات و غیر اغتشاشات، اعم از آنهایی که حکمشان تقلیل پیدا کرده و تخفیف گرفتند از مرز هشتاد هزار نفر گذشته است و پیش‌بینی این است که با آن قسمتی که رضایت شاکی را می‌گیرند تا 90 هزار نفر و حتی بیشتر هم شامل عفو بشوند، در پاسخ به این پرسش که در مورد افراد متهم به توهین به رهبری چگونه رفتار شده است، اظهار داشت: رهبر انقلاب هم به‌شکل موردی، هم غیرموردی، سفارش‌های زیادی کرده‌اند که کسی صرفاً به خاطر اسائه ادب به ایشان محکوم نشود. بخصوص در این فضاها، در این شرایط و جاهایی که جو یک مقداری مسموم و ملتهب است، افراد تحت تأثیر فضا و جو قرار می‌گیرند.
وی در همین رابطه افزود: سفارش مکرر کردم که در این زمینه‌ها حتی‌الامکان سعی کنید که کسی را محکوم نکنید مگر آدم‌های جسورِ شروری که دارای اتهامات مختلفی باشند و یکی از اتهاماتشان این باشد. اگر کسی صرفاً این اتهام را داشته باشد، چه محاکمه شده، چه نشده باشد، حتماً مشمول این عفو شده است.
جستجو
آرشیو تاریخی