نفیسه امامی
خبرنگار

طبق اعلام وزارت صمت از ابتدای سال 1401 تا پایان دی ماه ۶ میلیون و ۲۵۵ هزار و ۹۳۷ تن محصولات کشاورزی، شیلاتی، دامی و غذایی به ارزش سه میلیارد و ۹۹۸ میلیون و ۸۹۲ هزار و ۴۱۳ دلار صادر شده که پنج میلیون و ۸۰۸ هزار و ۳۹۹ تن به ارزش سه میلیارد و ۲۵۵ میلیون و ۷۹۱ هزار و ۹۲۶ دلار به 15 کشور همسایه بوده است. در این میان عراق با خرید یک میلیارد و ۲۵۵ میلیون و ۳۳۰ هزار دلار بیشترین میزان واردات را داشت و پسته با پوست جزو ارز آورترین کالاهای صادراتی کشور در گروه مواد غذایی بوده است.
این در حالی است که آمارهای گمرک حاکی از آن است که در 12 ماه سال گذشته 8 میلیون و 502 هزار تن محصول کشاورزی به ارزش 5 میلیارد و 258 میلیون دلار روانه دیگر کشورها شد.
طبق اعلام روح الله لطیفی سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صمت درباره میزان خرید محصولات غذایی و کشاورزی از سوی کشورهای همسایه، عراق با خرید یک میلیارد و ۲۵۵ میلیون و ۳۳۰ هزار دلار، امارات با ۴۸۶.۶ میلیون دلار، پاکستان با ۳۵۰میلیون دلار، روسیه با ۳۱۷.۴میلیون دلار و افغانستان با ۲۵۲میلیون و ۱۱۰هزار دلار پنج مقصد اول صادرات محصولات کشاورزی و غذایی ایران به همسایگان بوده است.
به گفته لطیفی، پسته با پوست، گوجه فرنگی زراعی، سیب، مغز پسته، هندوانه، خرمای مضافتی، شیرینی‌های بدون کاکائو، کیوی، شیر خشک صنعتی، گوجه فرنگی گلخانه‌ای، آب میوه، پنیر، بیسکوئیت، نان، سیب زمینی، خمیرهای غذایی، انواع انگور، میگو، زعفران، رب گوجه، فلفل دلمه‌ای، روده دام، پیاز، خامه و...به ترتیب ارز آورترین کالاهای صادراتی کشور در دسته‌بندی غذایی، شیلاتی، دامی و کشاورزی بوده است.
کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان، قطر، قزاقستان، ترکمنستان، ارمنستان، کویت، عمان، بحرین و عربستان مقاصد ششم تا پانزدهم محصولات کشاورزی و دامی را در بین ۱۵ کشور همسایه ایران به خود اختصاص داده‌اند. سالانه حدود 14 میلیون هکتار از اراضی کشور به زیر کشت محصولات زراعی و باغی کشاورزی می‌رود که از این میزان سالانه حدود 125 میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌شود. با توجه به ظرفیت بالای کشور در تولید محصولات کشاورزی و بازار بزرگ کشورهای هدف صادراتی، حجم صادرات به روسیه و چین هم به این بازار گسترده اضافه شده است.
مشوق‌های صادراتی مختلفی از جمله رفع تعهد بازگشت ارز حاصل از صادرات برخی محصولات کشاورزی، کاهش و حذف تعرفه‌های صادراتی، پرداخت یارانه‌های صادراتی و غیره در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد. همچنین با شناسنامه‌دار شدن باغ‌های کشور، شناسنامه تولید محصولاتی مانند سیب، کیوی، خرما و پرتقال در ۶ ماه آینده برای صادرات محصولات ایرانی امکان‌پذیر می‌شود.
تسهیل صادرات محصولات کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی با تسهیل صادرات، محدودیت در صادرات را به کشورهای روسیه و اوراسیا رفع کرده است به نحوی که مجوزها به صورت آنلاین میان کشورها صادر می‌شوند. به طور عمده صادرات محصولات سبزی تازه خوری به پنج کشور عضو اوراسیا انجام می‌شود که روسیه در صدر آنها قرار دارد. اکنون عمده صادرات سبزی و صیفی‌جات ایران به روسیه است و 85 درصد تبادلات اقتصادی ایران و روسیه مربوط به حوزه کشاورزی است. این درصد در سال ۲۰۲۱ میلادی در حدود ۸۱ درصد بود که رشد داشته است.
صادرات به چین نیز طی ۱۰ماهه اول سال با رشد بسیار خوبی به ۳۵۰ میلیون دلار رسید که این میزان نسبت به چهار سال قبل به ۵ برابر رسیده است. از سوی دیگر سفر اخیر رئیس جمهور به کشور چین نیز با دستاوردهایی برای بخش کشاورزی همراه بود به طوری‌که در فاز اول 100 هزار تن سیب به عنوان یکی از مهمترین محصولات باغی کشور به چین صادر شد. کشور چین به‌اندازه سه و چهار برابر تولید ۵.۵ میلیون تن ما مرکبات نیاز دارند که صادرات مرکبات به چین هم آغاز شده است.