ابهام همیشگی در تعیین نرخ نظافت و ضوابط نظافت خانه
خانه تکانی بدون در و پیکر
حمیرا حیدریان
خبرنگار
شماره شرکت خدمات نظافت خانه را در محل نزدیک خانه گرفتم و منشی با کلی منت برای فرستادن یک کارگر مناسب آدرس خانه را گرفت. کارگری که قرار بود ساعت هشت و نیم صبح زنگ خانه را بزند با کلی تماس و پیگیری من بالاخره نزدیک 11 شرفیاب شد. بعد از 20 دقیقه معطل کردن، رفت صدر مجلس روی مبل نشست و گفت از کجا شروع کنم؟ من که از بی‌نظمی و بی‌توجهی کارگر معرفی شده از سوی شرکت خدمات نظافت خانگی بهم ریخته بودم در نهایت گفتم از همین سالن شروع کنید. کوتاه گفت: دستکش؟ گفتم مگه وسیله همراه ندارید گفت: خیر وظیفه شماست نه من. هنوز اعصابم آروم نگرفته بود که این جملات مثل پتک به سرم زده می‌شد. وسایل را فوراً آوردم تا شاید زودتر به نتیجه برسیم. مجدد گفت از کجا شروع کنم؟ گفتم شیشه‌های پنجره‌های سالن خوبه؟ گفت: فقط یک طرف داخل را تمیز می‌کنم و سمت بیرون با خودتان چون ممکنه آسیب ببینم. دستمال رو از دستش گرفتم و شروع کردم به تمیز کردن و گفتم اینطور تمیز می‌کنند و آسیب هم نمی‌بینید. دیدم دست به کمر ایستاده و در حال تشویق من است و می‌گوید: اون طرف‌تر، کمی برو جلو هنوز لک مانده، حالا بهتر شد. دیگرتحملم طاق شد. گفتم بفرمایید بیرون، بفرمایید. با خونسردی گفت: چرا مگر کارگر نمی‌خواستید حالا که نمی‌خواهید 350 هزارتومان باید بابت آمدنم بدهید. بعد دست در جیب کتش کرد و کارت ویزیت در آورد و گفت: این خدمت شما؛ من مترجم زبان انگلیسی و فرانسه هستم و تدریس خصوصی هم می‌کنم. یک فنجان چای دارید؟ قهوه باشد بهتراست. دیگر تحمل نداشتم و به سمت در هدایتش کردم اما با خونسردی به طرف مبل رفت و پا روی پا انداخت و نشست. ناچار با شرکت تماس گرفتم و گفتم من مدرس زبان نخواستم نظافتچی لازم دارم.
***
قدیمی‌ها به رعایت چله‌ها حساس بودند و می‌گفتند کار خانه تکانی اگر زودتر از چله دوم زمستان انجام شود، سخت و کم خیر می‌شود. خانه تکانی برای آنان از نیمه دوم بهمن ماه شروع می‌شد که معتقد بودند اینطور بهتر و با خیر و برکت‌تر است. چنین اعتقادی برمی گردد. برخی از هواداران طب سنتی هم در توجیه این زمان برای خانه تکانی می‌گفتند از نیمه دوم زمستان خون آدمی و کلاً شرایط حیات موجودات رو به تازگی و به اصطلاح فاصله گرفتن از خواب و خمودگی زمستان می‌رود.
حال این روزها همان روزهای تازه ونو شدن است.روزهایی که هرچه به نوروز نزدیک‌‌تر می‌شود خانه‌ها حال و هوای شست‌وشو و گردگیری به‌خود می‌گیرد. اما خانه‌تکانی‌ها دیگر مانند گذشته نیست. حالا هر کار کوچکی در خانه را میتوان به متخصص خود سپرد و برای اینکه در آستانه نوروز خانه‌تان را بتکانید تا رنگ و روی تازه‌ای در عید به خود بگیرد، باید حسابی دست به جیب شوید. این را با یک مرور در آگهی‌های جور واجور روی در و دیوار و رنگ و لعاب دار در سایت‌ها...می بینید. آگهی‌ها، ماهرترین نیروهای خدماتی را با حداقل و حداکثر ساعت به شما معرفی می‌کنند. در برخی سایت‌ها آگهی‌ها این خدمات را به سه دسته عادی، نظافت ویژه و لوکس تقسیم کرده است و تنها تفاوت آنها در سابقه 6 تا یک ساله کارگر و تأیید فرد است و جالب‌تر آنکه برخی را به عنوان متخصص نقره‌ای به مشتریان معرفی می‌کند. اما مهمتر از آن، ساعت است که از عوامل تأثیرگذار در قیمت نظافت خانه محسوب می‌شود. به‌طور معمول حداقل ساعت کاری نیروهای نظافتچی 4ساعت است و شما می‌توانید با توجه به حجم کار مورد نیاز خود و لیست قیمت نظافت خانه، دستمزد نظافتچی را محاسبه کنید. اما انجام ۸ساعت نظافت خانه در مناطق مختلف شهر به گفته یکی از مدیران سایت شرکت خدمات نظافتی خانه، بین 390 هزارتومان تا یک میلیون و200 هزارتومان متغیر است.این در حالی است که برای این میزان ساعت، دستمزد نظافتچی خانم حدود 50 تا 100هزار تومان بالاتر از نظافتچی مرد است.
همچنین یادتان باشد طبق گفته این ارائه کننده خدمات؛ برای هر ساعت اضافی نیز 70هزار تومان به مبلغ در نظر گرفته شده باید اضافه کنید.البته اگر بخواهید نیروی خود را وارد راهرو و درگیر نظافت ساختمان کنید، درنظر داشته باشید از 290 تا 450 هزارتومان دیگر نیز باید به هزینه‌های قبلی اضافه کنید.
از هزینه‌های چهاردیواری که فاکتور بگیریم می‌ماند هزینه‌های هر یک از وسایل داخل خانه که خودقصه پرغصه‌ای دارد.
به گفته مریم کریمی یکی از مسئولان یک شرکت خدمات نظافتی درمرکز شهر نظافت هریک از وسایل قیمت‌های مشخص خود را دارد که اتحادیه آن را تعیین کرده است. او می‌گوید: به طور مثال شست و شوی یک مبلمان 7 نفره 450 هزار تومان هزینه دارد و شست و شوی فرش ماشینی در محل متری 24 و برای فرش دستی متری 30 هزارتومان هر قیمت‌گذاری شده است. برای شست و شوی پرده نیز اگر نیاز به خدمات باشد از متری 50 تا 170 هزارتومان بنا به جنس آن متغییر است.
از کنارصدها شرکت خدماتی که با مجوز یا بدون مجوز در حال فعالیت هستند بگذریم هستند افرادی که به صورت شخصی آگهی خدمات‌رسانی و نظافت خانه داده‌اند و با یک جست وجوی کوچک میتوان شماره‌های تماس بسیاری از آنان را در سایت‌های مختلف دید، حتی برخی افراد با ذکر مشخصات شخصی خود نظافت خانه را پیشنهاد داده‌اند.
"محمد» یکی از آنان است که به شرکت خاصی وابسته نیست و حتی اطلاعی از نرخ این خدمات ندارد. او می‌گوید: من با توجه به اینکه شوینده‌ای همراه نمی‌برم برای هر روز نظافت خانه 800هزار تومان دریافت می‌کنم که با توجه به حجم کار به نظرم رقم مناسبی است برای 8 ساعت کار. من 15 سال است این کار را انجام می‌دهم ومشتریان ثابت خودم را دارم که توسط یکدیگر به من معرفی شده‌اند و شب عید که می‌شود اصلاً مشتری جدید نمی‌توانم قبول کنم و در واقع از حدود دی ماه مشتریان برای اسفندماه وقت می‌گیرند.
او ادامه می‌دهد این مبلغ برای نظافت است و تأمین وسایل نظافت برعهده صاحبخانه است و اگر بخواهند خارج از آپارتمان یعنی راهرو و... نظافت بشود هم خب همان مبلغ هر ساعت 100 هزارتومان اضافه می‌شود.
«علی» دیگر نیروی خدماتی است که مستقل کار می‌کند. او می‌گوید: چون تعرفه خاصی از سوی اتحادیه تعیین نمی‌شود، پس از دیدن خانه و حجم کار به صورت توافقی با مشتری قیمت را تعیین می‌کنم. ضمن اینکه چون مستقل کار می‌کنم و زیر نظر شرکتی نیستم بنابراین درصدی از دستمزدم به شرکت داده نمی‌شود و اینطوری دریافتی بیشتری دارم تا اینکه 30درصد به شرکت بدهم.
اما بحث نظارت بر شرکت‌های ارائه خدمات نظافت، تعیین تعرفه‌ها، رسیدگی به شکایت مشتریان و... حکایت دیگری دارد. شرکت‌های خدمات نظافت خانه در زیر مجموعه اتحادیه تزئینات داخلی ساختمان تعریف شده است.خارج از جای سؤال بودن این رسته؛ برای تعیین تعرفه‌های متفاوت خدمات نظافتی خانه با این اتحادیه تماس گرفتم تماسی که یکی از مسئولان آن درحالی که پاسخ می‌داد از ذکر نام خود ممانعت کرد. به گفته او این اتحادیه بیشتر کارهای اجرایی از دریافت مجوز و مراحل اداری صدور مجوز را تعیین تکلیف می‌کند تا تعیین میزان تعرفه و نظارت.
او می‌گوید: تعیین قیمت و تعرفه خدمات بر عهده تعزیرات است و حتی نظارت و شکایت هم مربوط به تعزیرات و شورای حل اختلاف می‌شود.
اما این داستان به اینجا ختم نمی‌شود حادثه‌هایی که در پی شور و حال خانه تکانی پاگیر برخی از شهروندان می‌شود خود قصه تلخی است که شیرینی روزهای باقیمانده به سال جدید را تلخ‌تر می‌کند. به یاد دارم همسایه‌ای را که دوسال قبل برای پاک کردن یک شیشه، جان خودرا از دست داد و ساعت‌ها کسی از مرگ او که در حیاط خلوت سقوط کرده بود خبردار نشد. حوادث ناگوار فراوان همچون سقوط از ارتفاع، خفگی، بروز بیماری‌های تنفسی و پوستی ناشی از کار با شوینده‌ها و… از جمله مواردی است که سالانه دهها نفر را ناکام و این ایام را به کام خانواده‌ها تلخ می‌کند.