دانش‌بنیان شدن شرکت‌های بزرگ ساخت وسایل نقلیه
منوچهر منطقی
معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی روز شنبه از نمایشگاه توانمندی‌های داخلی که در حوزه‌های مختلف چون صنایع معدنی و اکتشافی، الکترونیکی و مخابرات، هوافضا و ماهواره، خودرو، کشاورزی و غذایی، حمل و نقل ریلی، جاده‌ای، دریایی و هوایی، بخش مسکن، نفت و پتروشیمی، لوازم خانگی، نساجی، صنایع آبزی‌پروری، آبخیزداری، صنایع برق و نیروگاهی و سدسازی و طرح‌های مدیریت آب، فناوری اطلاعات و ارتباطات
برپا شده بود، بازدید کردند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به گستردگی فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، الکترونیکی و... در موضوع استفاده و بهره‌گیری از توان مجموعه‌های داخلی و بخصوص دانش‌بنیان نقش پررنگی دارد. راهبردهای اساسی در وزارت صمت، ارتقای تحقیق و توسعه در شرکت‌های بزرگ، توسعه ماشین‌سازی پیشرفته، نوسازی خطوط تولید، بین‌المللی شدن بنگاه‌ها، ایجاد بازارهای تجمیعی برای بازیگران دانش‌بنیان، گذر از مونتاژکاری، خلق توانمندی و نوآوری در بنگاه‌های کوچک و متوسط، ورود به محصولات پیچیده و دارای ارزش‌های بالا و غیره است. در کنار این راهبردها یک سری از حوزه‌ها به عنوان فناوری‌های پیشران در نظر گرفته شده است که اگر تمرکز و پروژه‌هایی در این حوزه‌ها تعریف شود به طور قطع کمک می‌کند زنجیره فناوری و نوآوری در سایر بخش‌ها توسعه پیدا کند. به این دلیل وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای استفاده و به‌کارگیری از توان داخلی و مجموعه‌های دانش‌بنیان در بخش صنایع حمل و نقل دو مسیر را برگزیده است؛ مسیر اول، طراحی و ساخت قطعات با فناوری پیشرفته است که عمدتاً در بخش‌های قوای محرکه و سیستم‌های الکتریکی و میکروالکترونیکی هستند. در این بخش شرکت‌های دانش‌بنیان در زنجیره ارزش شرکت‌های بزرگ ساخت وسایل نقلیه خودرویی، ریلی، دریایی و هوایی قرار می‌گیرند. کل شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه 1042 شرکت هستند که از ابتدای مهرماه سال 1400 تاکنون بخش عمده‌ای از قطعات با فناوری پیشرفته را نمونه‌سازی کرده و آنها را تولید کرده یا در حال تولیدی کردن آنها هستند. مسیر دومی که در این بخش وجود دارد دانش‌بنیان کردن شرکت‌های بزرگ ساخت وسایل نقلیه است. در این بخش شرکت‌های بزرگ به سمت طراحی محصول می‌روند، به بیان دیگر طبق بیانات مقام معظم رهبری، از مونتاژ محصول به سمت نوآوری محصول حرکت می‌کنند. در برنامه‌ریزی تحولی انجام شده تمام شرکت‌های سازنده وسایل حمل و نقلی تا سال 1404 وارد این عرصه شده یا اینکه حداکثر سبد محصولات تولیدی آن برمبنای طراحی محصول بومی است. همکاری‌های فناورانه بین شرکت‌های بزرگ داخلی یا شرکت‌های همکار بین‌المللی در طراحی و ساخت محصول برمبنای بن‌سازه‌های (پلتفرم) مشترک خواهد بود. به این علت بن‌سازه مشترک باعث می‌شود محصول‌های متفاوت از دیدگاه مشتری تا 70 درصد اشتراک در قطعات داشته باشند و در نتیجه دارای مقیاس اقتصادی از نظر صرفه‌جویی در قیمت و ارتقای کیفیت باشند.
