«ایران» از چرایی عدم انتشار لیست ساختمان‌های پرخطر تهران گزارش می دهد
معمای پنهانکاری 119 ساختمان پرخطر
گروه اجتماعی / بهشت‌نشینان در پارلمان شورای شهر تهران به شهرداری تهران فرصت داده‌اند که تا امروز لیست ساختمان‌های پرخطر پایتخت را علنی کند. این مهلت البته تا چهارشنبه هفته گذشته بود که تا به امروز تمدید شد. شورایی‌ها معتقدند که انتشار لیست، یک حق شهروندی است و این مردم هستند که باید تصمیم بگیرند به ساختمان ناایمن وارد شوند یا نه! در آن طرف، اما این شهرداری تهران است که اصرار دارد این لیست معروف به این زودی‌ها منتشر نشود. استدلال «علیرضا زاکانی»، شهردار تهران هم این است که اگر لیست منتشر شود، کسی در شهر نمی‌ماند، بنابراین علنی کردن ساختمان‌های ناایمن از اساس کار اشتباهی است! درباره این لیست البته حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد. عده‌ای معتقدند تعداد ساختمان‌های ناایمن که در این لیست حدوداً 129 ساختمان معرفی شده، دقیق نیست و تغییر کرده است و در مقابل برخی دیگر بر این باورند که در تهران ما بیش از این ساختمان ناایمن داریم که در این لیست مختصر شده است. واقعیت اما این است که حتی همین لیست نصفه و نیمه منتشر شده هم قابل اتکا نیست و ممکن است تغییر کرده باشد زیرا اساساً معیار سنجش برای پرخطر دانستن یک ساختمان، فقط ضوابط و معیارهای آتش‌نشانی را هدف قرار داده و خبری از شاخص‌های فنی ساختمان نیست! بنابراین چطور می‌توان به چنین لیستی اعتماد کرد؟
آنطور که ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران به «ایران» می‌گوید: «تعداد ساختمان‌های ایمن در حال حاضر به عدد 119 رسیده است و در واقع با ایمن‌سازی 10 ساختمان از عدد 129 پایین‌تر آمده‌ایم. اما این فقط تعداد آن ساختمان‌هایی است که از نظر حریق مشکل دارند و وضعیت ایمنی سازه و مهندسی احصا نشده است که البته این کار هم وظیفه سازمان نظام مهندسی است و شهرداری دخالتی ندارد. اینکه نظام مهندسی تاکنون چنین لیستی آماده کرده یا اصلاً چنین بررسی انجام شده است، برای ما هم جای سؤال دارد، چون تاکنون چنین گزارشی به شورا ارائه نشده است. اما بهتر است که اول چنین لیستی آماده یا ارائه شود تا ما بتوانیم دقیق‌تر درباره ساختمان‌های پرخطر اظهارنظر کنیم.»
با این همه، امانی جزو موافقان انتشار همین لیست آماده شده است، او می‌گوید: «اینکه بگوییم مردم می‌ترسند بروند، حرف درستی نیست. اتفاقاً انتشار این لیست مردم را هوشیارتر می‌کند، بالاخره ممکن است کسی کار ضروری نداشته باشد و ترجیح دهد که به آن ساختمان وارد نشود، اما وقتی اسامی منتشر نشود، مردم همین حداقل احتیاط را هم نمی‌کنند، چون نمی‌دانند که کدام ساختمان ایمن است یا نیست و از طرفی مالک وقتی اسم ساختمانش را در لیست ببیند برایش ضروری می‌شود که زودتر اقدامات لازم را انجام دهد تا از این لیست خارج شود، به هرحال وجهه خوبی برای مالک یا بهره‌بردار هم ندارد.»
او اتفاقاً از تجربه میدانی خود در سطح شهر هم می‌گوید و معتقد است که هم‌اکنون نیز این رویه در مورد برخی ساختمان‌ها و مراکز اجرا می‌شود؛ مثلاً شهرداری با نصب تابلوی هشداردهنده، توجه ساکنان را به خطر آن ساختمان جلب کرده است. امانی می‌گوید: «مثلاً در مناطق مرکزی بویژه 11 و 12 ممکن است شما هم با این علائم هشداردهنده روبه‌رو شده باشید. شخصاً چند نمونه از این هشدارها را دیده‌ام که اتفاقاً خوب بوده و باعث شده تا حواسم بیشتر جمع شود. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم این هشدارها بیشتر هراس ایجاد می‌کند.»
زور ذی‌نفعان فراتر از قانون!
برخی دیگر از شورایی‌ها ابراز امیدواری می‌کنند تا این لیست منتشر شود. مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران هم معتقد است که این تکلیف قانونی شهرداری تهران است تا لیست را به‌روز کرده و درباره آن گزارش دهد.
فارغ از اینکه موافقان چه می‌گویند و چرا شهرداری تهران تاکنون به انتشار این لیست تن نداده است، می‌توان به نظرات مشابهی رسید که در دوره قبل مدیریت شهری هم بارها اعلام شده است، اما مسأله اینجاست که بر فرض مثال لیستی هم آماده و منتشر شد، آیا مسأله ایمنی در شهر حل خواهد شد؟ آیا صرف انتشار این لیست از سازمان‌های ذی‌ربط رفع مسئولیت می‌کند؟ آن هم در شرایطی که آمار دقیقی از تعداد ساختمان‌های ناایمن وجود ندارد و معلوم نیست که این حوادث احتمالی در شهر آیا فقط به حریقی ختم خواهد شد که در این لیست مبنای کم‌خطر یا پرخطر قرار گرفته است یا باید منتظر حوادث دیگری هم باشیم؟ برخی حالا صورت مسأله را به انتشار یا عدم انتشار لیست تقلیل داده‌اند، اما واقعیت این است که چه بخواهیم یا نخواهیم ساختمان‌های ناایمن در تهران وجود دارد و هر کدام مثل یک بمب ساعتی در کمین شهروندان نشسته و ممکن است هر لحظه خالق یک اتفاق دلخراش باشد. ضمن آنکه اگر قرار به پیشگیری است، چرا به وضعیت ساختمان‌هایی که دقیقاً مالک و موقعیت جغرافیایی‌شان مشخص است، مراجعه نمی‌کنید تا دستور قانونی اجرا شود. شاید هم زور ذی‌نفعان بیشتر از قانون است! طبق گزارش‌هایی که منتشر شده، بیشترین تعداد ساختمان‌های پرخطر در 6 منطقه تهران یعنی 12، 18، 15، 2، 1 و 20 است. در بین این ساختمان‌ها می‌توان ردپای اماکن تجاری و اداری و آموزشی و درمانی را هم دید.
33 هزار ناایمن، 119 پرخطر
به‌رغم آمارهای متناقضی که از تعداد ساختمان‌های ناایمن در پایتخت منتشر می‌شود، اما آتش‌نشانی لیست مشخصی از آمار ساختمان‌هایی دارد که از سال 95 مورد پایش قرار گرفته است. براین اساس، تعداد ساختمان‌های ناایمن 33 هزار مورد اعلام شده است. هم‌اکنون فقط 119 ساختمان در لیست پرخطر‌ها قرار می‌گیرند و مابقی در لیست میان‌خطر و کم‌خطر قرار دارند.
قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با اشاره به 119 ساختمان پرخطر تهران به ایسنا می‌گوید: «مالکان این ساختمان‌ها احضار شده و توصیه‌های لازم به آنان داده شده است. این افراد باید ایمنی در ساختمان‌های خود را ارتقا دهند و اگر به آن توجه نکنند، بار اول انشعابات ساختمان قطع خواهد شد و در صورت عدم ارتقای ایمنی، این‌بار ساختمان با دستور قضایی پلمب خواهد شد.»
او ادامه می‌دهد: «اینطور نیست که مردم تصور کنند این ۳۳ هزار ساختمان ناایمن است و دیگر کسی نباید وارد آن شود. ما اقدامات‌مان را برای ایمن‌سازی ساختمان‌ها آغاز کرده‌ایم و خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده و ورود دستگاه قضا به موضوع، تعداد ۱۰ ساختمان از ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر ایمن‌سازی شدند که تا پایان سال تعداد آنها به ۱۰۰ ساختمان کاهش پیدا می‌کند، اما مردم باید توجه کنند که فرایند ایمن‌سازی زمانبر است، بخصوص اینکه این موضوع سال‌ها رها شده بود.»