تأکید معاون وزیر در واکنش به توسعه مدارس هیأت امنایی در کشور

مدارس هیأت امنایی کاملا رایگان است

اکرم رضایی ثانی / پس از اظهار نظرهای رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی مبنی بر اینکه قرار است مدارس هیأت امنایی از 7 درصد به 25 درصد افزایش پیدا کند، بار دیگر بحث خصوصی‌سازی و آموزش رایگان که جزو اصول اساسی قانون اساسی است بحث روز شد تا جایی که احمد محمودزاده در رسانه ملی حضور پیدا کرد و توضیحاتی درباره اظهار نظرهایش داد با این همه ابهام‌ها همچنان باقی ماند. موضوع اصل 30 قانون اساسی و تأکید بر آموزش رایگان در حالی که این روزها برای تحصیل هر دانش آموز در مدرسه دولتی، دولت مبلغی حدود 14 میلیون تومان هزینه می‌کند و این در حالی است که شمار زیادی از دانش آموزان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند و در مقاطع متوسطه اول و دوم مدارس سمپاد نیز هزینه‌ای از والدین دریافت می‌شود. تقریباً علیرغم هزینه‌های دولت در بخش آموزش و پرورش این روزها تحصیل آن طور که در قانون ذکر شده، رایگان نیست. بخشی به خاطر اینکه انتظارات والدین از تحصیل با وجود گره خوردن آن به آینده شغلی دانش آموزان متفاوت شده است. در مقابل سایر هزینه‌های زندگی نیز والدین مشتاق هستند برای آینده فرزندانشان و بخش آموزش هزینه کنند اما این مسأله باعث می‌شود موضوع تمکن مالی و تفاوت‌ها به وجود بیاید و عملاً موضوع عدالت آموزشی مطرح شود. اما اینها همه چیزی نبود که  رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی از هیأت امنایی شدن مدارس دولتی گفته بود. مدارس هیأت امنایی گرچه این روزها ذیل مدارس دولتی تعریف می‌شود اما مبالغ اندکی نیز از والدین می‌گیرند، اما بیشتر به مدارسی گفته می‌شود که مشارکت والدین در گرداندن امور مدرسه در آن بیش از مدارس دولتی است که بخشی از آن هم مالی است. با این همه هر جا بحث مالی در میان باشد، تخلفاتی نیز رخ می‌دهد. احمد محمودزاده اعلام کرده بود: در راستای مردمی‌سازی نظام حکمرانی آموزش و پرورش و شعار دولت مردمی، کیفیت بخشی، تقویت و ارتقای مشارکت عوامل سهیم و مؤثر و گسترش متوازن مدارس هیأت امنایی در دستور کار قرار گرفته است. این طرح با هدف تمرکززدایی و حرکت در مسیر مردمی‌سازی نظام حکمرانی آموزش و پرورش و افزایش نقش و عوامل سهیم و مؤثر همه ذینفعان از جمله معلمان، اولیای دانش آموزان، معتمدین محلی و... صورت می‌پذیرد.
وی در واکنش به اینکه اولین قدم برای هیأت امنایی شدن یک مدرسه این است که از والدین می‌خواهند به مدرسه کمک مالی کنند، گفت: خیر، این گونه نیست و این ناشی از نگاه‌ها و رویکردهای غلط سال‌های گذشته است. در این دولت چنین رویکردی نداریم. در سند دولت به مردمی‌سازی حکمرانی در آموزش و پرورش اشاره شده و ۲۲ محور دارد که دو محور مربوط به این حوزه است. ما به دنبال آن هستیم که مدرسه محوری شکل بگیرد. نگاه ما نگاه فکری و تربیتی و مشارکت چندوجهی است و اصلاً نگاه ما مشارکت مالی نیست.
افزایش مشارکت های غیرمالی مردمی
با این همه نگرانی‌های زیادی از سوی والدین که فرزندانشان در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند ایجاد شد که با گسترش مدارس هیأت امنایی هزینه برای والدین  بیشتر خواهد شد. در حال حاضر مدارس دولتی نیز از والدین هزینه می‌گیرند و قطعاً این موضوع در مدارس هیأت امنایی در ازای امکانات که کاملاً بدیهی هستند، بیشتر است. این را هم در نظر داشته باشیم که آنچه که خانواده‌ها و والدین در کف میدان نسبت به مدارس هیأت امنایی احساس می‌کنند با آنچه که در قانون آمده بسیار متفاوت است. به طور کلی خصوصی‌سازی به طرق مختلف موجب افزایش هزینه برای دانش آموزان و خانواده‌های آنان شده است. احمد محمودزاده رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی در گفت‌وگو با «ایران» به تشریح این موضوع پرداخت و اظهار داشت: صحبت‌های من این گونه نبوده است. در این باره باید بگویم که مدارس هیأت امنایی کاملاً رایگان است. ما دولت جدید هستیم و این طرح هم یک طرح کاملاً رایگان است. طبق سند دولت مردمی ما با این طرح به دنبال ارتقای عدالت تربیتی و افزایش دسترسی افراد به آموزش رایگان و با کیفیت هستیم. همچنین پیگیر مشارکت‌های اجتماعی، تربیتی، استفاده از ظرفیت معلمان، اولیا، نهادهای دولتی، عمومی، مردمی، نهادهای غیردولتی برای بهسازی آموزش و پرورش هستیم.
وی در ادامه اظهار داشت: در راستای همین موضوع دولت چرخش‌های تحولی دارد؛ اول تصمیم‌گیری متمرکز دولتی به افزایش تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری اجتماعی و مردمی است. دوم مشارکت صرفاً مالی نیست یعنی باید خانواده، مردم، نهادهای عمومی و غیرعمومی با مشارکت چند وجهی در ابعاد تربیتی و اجتماعی نقش داشته باشند. سوم یکسان نگری، مدیریت آموزشی و ایجاد تنوع و نوآوری در الگوهای مدیریتی و برنامه‌ریزی‌های آموزشی و پرورشی است. رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی تأکید کرد: در راستای این تحولات، برنامه‌ای داریم که به صورت تلاش مشترک، جامعه نقش حمایتی در آموزش و پرورش داشته و به کمک توسعه برنامه درسی و مواد آموزشی دانش آموزان خواهد آمد. شناسایی و مورد توجه قرار دادن مشکلات موجود در کیفیت بخشی آموزش و پرورش از جمله اهداف ما برای این طرح است. با این هدف مدارس هیأت امنایی را برای سال‌های آتی طبق آنچه مورد انتظار سند دولت است برنامه‌ریزی می‌کنیم.
وی در واکنش به این پرسش که آیا همین اقدام را نمی‌توان در مدارس دولتی اجرا کرد و همین ظرفیت معلمان و والدین را به مدارس دولتی برد، گفت: قانون به ما اجازه نمی‌دهد که به مسائل مدارس دولتی ورود کنیم اما ما خیرین، گروه‌های جهادی و والدین را پای کار می‌آوریم تا برای مدارس فکری کنند. تشکیل هیأت امنا بخاطر این است که گروه‌های واقفین، گروه‌های جهادی و... به کمک مدارسی که ضعیف‌تر هستند بروند.
نیاز حاشیه شهرها به مدارس هیأت امنایی
محمودزاده با انتقاد به اینکه مدارس دولتی ضعف دارند، ادامه داد: ما در مدراس دولتی ضعف داریم بنابراین هیأت‌هایی که نام برده شد، به کمک مدارس دولتی می‌آیند. این کمک‌ها هم کاملاً اریگان است. به عنوان مثال ما در حاشیه شهر‌ها این نیاز را بیشتر احساس می‌کنیم و به آن اولویت داده‌ایم. سال‌های گذشته یک ذهنیت منفی از مدارس هیأت امنایی وجود داشت ولی این مربوط به سال‌های قبل است و حالا طرح مذکور در راستای عدالت آموزشی است.
وی در واکنش به این پرسش که با اجرای طرح مذکور و کاهش هزینه‌های دولت، سرانه دانش آموزان مناطق محروم چقدر افزایش پیدا خواهد کرد، گفت: دولت در این موضوع دنبال کاهش هزینه‌های خودش نیست. این سخنی از سر اضطرار و ناتوانی نیست بلکه دولت می‌خواهد عوامل صحیح و مؤثر را در ارکان تربیت مشارکت دهد.
معاون وزیر آموزش و پرورش درخصوص اینکه سرانه هر دانش آموز طبق گفته شما ۱۴ میلیون تومان است و این مبلغ دقیقاً شامل چه مواردی می‌شود، گفت: تمامی تجهیزات موجود در مدارس از جمله میز و صندلی، حقوق، نیروی انسانی و... جمعاً در سرانه دانش آموزی لحاظ شده است. البته عددها بیشتر از ۱۴ میلیون تومان است و ما فاکتورهایی مانند فضا و هزینه‌های جانبی را حساب نمی‌کنیم. دولت می‌خواهد کیفیت مدارس دولتی را با این طرح بالا ببرد، آن هم با حمایت‌های خود و استفاده از ظرفیت والدین نه با بحث پول.
رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی تأکید کرد: بنابراین مشارکت‌هایی که من به آنها اشاره کردم مالی نبوده بلکه مشارکت‌ها چند وجهی، اجتماعی، تربیتی، مدیریت مدرسه، مدیریت برنامه درسی و استفاده از مدرسه به عنوان کانون تربیتی محله است.
محمودزاده در پایان در پاسخ به این سؤال که با افزایش مدارس هیأت امنایی که زیرمجموعه مدارس غیردولتی هستند قطعاً این سازمان حجیم‌تر شده و کم کم مدارس دولتی ضعیف‌تر خواهند شد و به طور کلی به لحاظ ساختاری دچار مشکل می‌شویم، گفت: این طور نیست، ما سیاستگذاری‌ها را انجام می‌دهیم و در ما بقی کارها سایر سازمان‌ها با ما مشارکت می‌کنند. به طور طبیعی کیفیت آموزش به معاونت آموزشی و بُعد پرورشی به معاونت پرورشی مربوط می‌شود.