در گفت‌وگوی «ایران» با دو نویسنده مجموعه داستانی «ترانه‌های بیشه» عنوان شد
توجه به فرم، راهکاری برای پرهیز از تکرار
گروه فرهنگی/ «ترانه‌های بیشه» از تازه‌های نشر در زمینه داستان‌نویسی است؛ مجموعه داستان‌های کوتاه هفت نویسنده جوان که به همت اصغر شاهرویی گردآوری و از سوی نشر مایا روانه کتابفروشی‌ها شده‌اند. جزئیاتی از این کتاب را در گفت‌وگوی «ایران» با سمیه آقایی و هستی امیدیانی، دو نفر از نویسندگان این مجموعه داستان می‌خوانید.
مصداقی برای اثربخشی کارگاه‌های نویسندگی
این مجموعه داستان را می‌توان یکی از مصداق‌های اثربخشی دوره‌های آموزشی دانست؛ بیست‌ودو داستان کوتاه که حاصل برگزاری کارگاه‌های آموزشی رنگمایه هستند. سمیه آقایی یکی از نویسندگانی است که نوشته‌اش در این مجموعه جای گرفته است.
او درباره مضامین داستان‌های کوتاه خود به «ایران» می‌گوید: «بیشتر از دغدغه‌های شخصی‌ام و پیوند دادنشان با آنچه در جهان در جریان است، می‌نویسم. از سوی دیگر سراغ انتخاب موضوعاتی می‌روم که قابلیت تبدیل به داستانی خوب از نظر فرم را داشته باشند.»او درباره اینکه چه عاملی در انتخاب تعدادی از داستان‌هایش برای انتشار در این مجموعه مؤثر بوده است، تصریح می‌کند: «اینها به هم نزدیک‌تر بودند و جهانی که در پی تألیف‌شان ساخته شد هم مورد علاقه‌ام بود. ناگفته نماند که اینها بارها در جلسات کارگاهی بررسی و بازنویسی شده بودند.»
آقایی ادامه می‌دهد: «برای خلق راوی‌ها تلاش زیادی به خرج می‌دهم. از سوی دیگر زبان، واژه و ایجاد فرم‌های تازه و جذاب نیز دغدغه‌ام است. در این بین برای درآوردن نثری بی‌پیرایه، با توجه به کارکردهای زمان هم کوشیده‌ام.»
این نویسنده در پاسخ به اینکه چرا شکل داستان کوتاه را برای تألیف آثارش انتخاب کرده است، می‌گوید: «در مجال اندکی که داستان کوتاه در اختیار می‌گذارد، نویسنده باید به بهترین نحو ماجرایی که می‌خواهد را روایت کند و به عقیده‌ام فرمی قوی‌تر و سریع‌تر از سایر اشکال ادبی را دارد. داستان کوتاه مناسب زندگی فشرده شده امروز است.»
او در پاسخ به اینکه چقدر به فرم در داستان‌نویسی اهمیت می‌دهد، تصریح می‌کند: «در تجارب و آموزه‌هایی که تا امروز داشته‌ام فرم را اساسی‌ترین نکته در داستان‌نویسی یافته‌ام. معتقدم اگر فرم مورد توجه و اصل نوشتن نباشد، اثر به تکرار داستان‌های پیش از خودش بدل می‌شود.»
آقایی درباره اینکه تجربه کتاب مشترک چه دستاوردی برای او داشته است، می‌گوید: «باعث شد اهداف بزرگ و کوچک بیشتری برای مسیر داستان‌نویسی‌ام در نظر بگیرم و سبب شد نگاهم به جهان ادبیات ارتقا پیدا کند، از طرفی مصمم‌تر شدم تا داستان‌نویسی را جدی‌تر ادامه بدهم.»
در ایران عمده نگاه‌ها معطوف به رمان است
هستی امیدیانی نویسنده دیگری است که آثاری از او در این مجموعه پیش‌روی علاقه‌مندان قرار گرفته است. وی درباره اینکه داستان‌های خود را با چه نگاهی نوشته است به «ایران» می‌گوید: «همه این ایده‌ها برآمده از تلاشی است که برای مواجهه‌ای تازه با اشخاص و وقایع روزمره به خرج داده‌ام. به نظرم یک ایده خوب باعث می‌شود مخاطب از وقایع به ظاهر ساده زندگی راحت نگذرد و حتی برای لحظه‌ای هم که شده درنگ کند.»
او ادامه می‌دهد: «هر پنج داستانی که از من در این مجموعه قرار گرفته حاصل کار در کارگاه داستان‌نویسی است. داستان‌های منتشر شده در این مجموعه بی‌اغراق در حکم سکوی پرشی بودند برای انتشار اثر مستقل تازه‌ام که بزودی منتشر می‌شوند.»
امیدیانی درباره سبک نوشتاری‌اش در این داستان‌ها می‌گوید: «خاستگاه هر نویسنده‌ای او را به سمت انتخاب سبک نوشتن مناسب راهنمایی می‌کند. طرح‌ها و ایده‌های داستانی من اغلب شیوه و بیانی مینیمال و رئالیستی را پیدا کرده‌اند.»
او همچنین در پاسخ به جایگاهی که برای داستان کوتاه قائل است، تصریح می‌کند: «در ایران نگاه نویسندگان، مخاطبان و ناشران عمدتاً معطوف به رمان است. از این نظر داستان کوتاه مورد کم‌لطفی قرار گرفته است.
بنابراین وقتی نویسندگان در این عرصه کم‌کاری کنند و انتظارات مخاطب را برآورده نکنند، مخاطب‌سازی هم صورت نمی‌گیرد و بازار نشر از این ژانر رو برمی گرداند.»
امیدیانی درباره اینکه چقدر به فرم در داستان‌نویسی اهمیت می‌دهد نیز می‌گوید: «هر داستانی در جست‌و‌جوی فرم تازه و مناسب برای بیان خودش است که این جست‌و‌جو و ظهور از دریچه ذهن نویسنده اتفاق می‌افتد. به نظر من پیدا کردن این فرم مناسب و تفکر به آنچه تا به حال وجود نداشته، مهم‌ترین وظیفه هر نویسنده‌ای در قبال داستان و داستان‌نویسی است.»