«ایران» در پی حواشی برنامه «رویانیوم» گزارش میدهد
فرامتنهای مخرب یک رؤیا
گروه فرهنگی/ پخش مسابقه «رویانیوم» که این روزها با حاشیهای از حضور دو شرکتکننده خانم روی استیج در حال دیده شدن در شبکههای اجتماعی است، از چهارم آبانماه در تلویزیون آغاز شد.
حاشیهای که پس از دوماه از شروع پخش این برنامه، مخاطبانش را به سنینی بیش از مخاطبان هدف برنامه توسعه داده و البته باز هم نام «سید بشیر حسینی» چهره حاشیهساز تلویزیون را روی زبانها انداخته است. اما ماجرای مسابقهها و ریلیتیشوهای شبکه سه تنها به همین حاشیهها ختم نمیشود.
برنامه علمی برای نوجوانان در شبکه جوان!
برنامه «رویانیوم» برنامهای است که طبق شعارش تلاش میکند «رؤیاها را غنیسازی کند». برنامهای که روی مخاطب هدف نوجوان تمرکز کرده و اولین مسابقه در نوع خود در شبکه سوم سیما محسوب میشود. این برنامه اما تعریفی از مخاطب نوجوان ارائه میدهد که تا پیش از این هم در دستگاه فرهنگی تنها همین یک تلقی از او مسبوق به سابقه بوده است؛ درس بخواند و آن هم صرفاً در علوم تجربی!
در واقع نه تنها هدفگذاری برنامه با توجه به مخاطب نوجوان است بلکه آموزشهای منتخب از دروس علوم تجربی، تلاش میکند عبارت «دانشگاه تلویزیون» را با این سبک از برنامهسازی توضیح دهد. عبارتی که تا پیش از این تلقیهای متفاوت دیگری از آن وجود داشت و انتظار میرفت به مثابه شأنیت تلویزیون در آموزش عمومی به عنوان بستری برای رشد افکار عمومی نگریسته شود.
اما حالا همان طور که خود دانشگاههای کشور در تعریف بستهای از «دانش» به دام علوم تجربی افتادهاند، برنامه «رویانیوم» هم صرفاً روی این وجه از دانش تمرکز کرده است. دربخش اول با مشارکت دادن مخاطب حاضر در استودیو، یک قانون عموماً فیزیکی را با آزمایشهای جذاب و بازیگونه در ذهن مخاطب جا میاندازد و در بخش دوم، تبلیغ شرکتهای دانشبنیان با حضور مدیران جوان آنها، مورد توجه قرار میگیرد.
مدیر شبکه آموزش ،مجری برنامه شبکه سه!
حضور علی عبدالعالی که همزمان مدیریت شبکه آموزش را بر عهده دارد، به عنوان مجری در کنار سید بشیر حسینی، بیش از پیش تلاش شبکه سوم برای تبدیل شدن به این معنای خاص از دانشگاه را نشان میدهد. عبدالعالی هرچند معلمی موفق است و در سالهای اخیر تنها رکن برنامهسازی علمی در رسانه ملی محسوب میشود و البته در این رویه هم موفق و پرمخاطب بوده است، اما معلوم نیست با وجود موانع قانون حضور مدیران شبکهها در مقام مجری و تهیهکننده و عدم تطابق هدف «رویانیوم» با برند شبکه سه، چرا باید در این برنامه و این شبکه حضور داشته باشد.
آخرین طراحی او برای آموزش قانون ظرفیت گرمایی و بالاتر بودن ظرفیت گرمایی آب از برخی دیگر از اجسام مانند بادکنک، حالا دردسرساز شده است. سوراخ شدن بادکنک پر از آب آویزان از سقف روی سر دو دختر نوجوان و محجبه داوطلب برای حضور روی استیج، بیش از آنکه این قانون را به مخاطبان آموزش دهد فرامتنهای غیرفرهنگی و ضدهنجار به لحاظ اجتماعی را در ذهن مخاطبان بزرگسال پررنگ کرده و واکنشهای منفی را برانگیخته است.
باز هم بشیر حسینی و حاشیهای جدید
سیبل این واکنشها اما بیشتر «سید بشیر حسینی» است؛ کسی که از آغاز مسابقه «عصر جدید» بود به عنوان رکن رسانهخوانده و دانشگاهی تلویزیون در طراحی و اجرای مسابقات تلویزیونی و ریلیتیشوهای شبکه سوم سیما، نقش محوری پیدا کرد. او با ادبیات خاص و متفاوتش در میان داوریهای عصر جدید بهسرعت دیده شد و هرچند بخشی از مخاطبان این ادبیات و لحن را نمیپسندیدند اما حواشی سید بشیر حسینی او را به چهرهای متفاوت در اجرای تلویزیونی بدل کرد.صمیمیت او با دوربین، گاهی بیش از اندازه برای او دردسر درست کرد و مخاطب را هم از او خشمگین نمود. آخرین مورد از این دست کنایه اشتباه او به مجری خانم دیگری بود که مدتی منجر به ممنوعالتصویری خودش هم شد. حالا حضور او در چنین بافتی بار دیگر خواسته و ناخواسته او را هدف حاشیهها کرده است.
از یک سو باید گفت که پخش برنامههای رؤیاپرداز خصوصاً برای نوجوانان البته با تعریف «رؤیا» و «دانشگاه» در افقی فراتر از آموزش علوم تجربی اتفاق مثبتی است و از سوی دیگر باید به خاطر داشت که شبکههای دیگر تلویزیون به صورت تخصصی برای این مخاطب هدف، آنتن اختصاصی دارند.
جداسازی اهداف برنامهها متناسب با مخاطبان میتواند مانع از حاشیههای بیمورد شود و البته دقت در قرار دادن داوطلبان و مشارکتکنندگان در موقعیت متناسب فرهنگی با توجه به زیرمتنها و فرامتنهای طبیعی رسانهها، حداقل انتظاری است که میتوان از رسانه ملی داشت.