روزمرههای یک پرستار
از آکادمی پرستاری پهلوی تا پرستاری در جنگ
مهدیه جاهد
خبرنگار
«چند حبه قند» نوشته خانم طاهره امامی است که خاطرات خانم رفعتالسادات نعمتاللهی از پرستاران دوران دفاع مقدس است.
ایشان در خاطراتش از لحظه ورود به آموزشگاه پرستاری در دوره پهلوی و چالشهای ماندن در این شغل بهدلیل اجبار عدم حجاب برای پرستاران میگوید. سپس از خاطراتش از دوران انقلاب میگوید و درنهایت عمده خاطراتش از زندگی را که با شغلش در هم تنیده و در دوران جنگ تحمیلی میگذرد روایت میکند.
در عین حالی که ادبیات پایداری باید قسمتی ازسهمیه کتابش را به خاطرات پرستاران دفاع مقدس اختصاص دهد، باید این موضوع را هم در نظر گرفت که این کتابها و این خاطرات حرفی هم برای گفتن داشته باشند. درواقع چون مخاطب این کتابها نسل جدید هستند باید طوری در آن به مسائل پرداخته شود که قابل درک و تأثیرگذار روی این نسل باشد.
«چند حبه قند» بهرغم پتانسیلی که در خود داشت کتابی است خشک از خاطران خطی راوی. زندگی روزمره و عادی از خاطرات کاملاً عادی یک پرستار است. خاطراتی که هیچ فراز و فرودی ندارد و اگر هم دارد نویسنده نتوانسته هیجان آن اتفاقها را بخوبی منتقل کند، هیچ تلاشی برای قوت قلم نکرده و شاید نوشته شدن یا نشدنشان چندان با هم فرقی نداشت. به نظر وقتی قرار است خاطراتی نوشته شود باید حداقل پیام اخلاقی برای نسل جدید داشته باشد. اما تنها چیزی که به آن در این دست کتابها توجه نمیشود نسل جدید است. نسل جدیدی که قرار نیست با سبک زندگی عجیب مردم در دهههای پنجاه و شصت اقناع شود و علت انتخابهای آدمها در آن زمان برای نسل جدید نهتنها جذاب نیست بلکه شاید از سر احساسات و جبر زمانه تفسیر شود. درواقع چون مخاطب این کتابها نسل جدید هستند باید طوری در آن به مسائل پرداخته شود که قابل درک و تأثیرگذار روی این نسل باشد. مگر اینکه کماکان مخاطب این کتابها همنسلان و همدورهایهای راویان باشند.
اینکه دائم و به هرطریقی یک سری اصول و رفتارها فقط تکرار شود باعث تأثیرگذاری نیست بلکه یک جایی مخاطب را خسته میکند. مخاطب کتاب «یک حبه قند» با بیاهمیتترین روزمرههای خانم پرستار دفاع مقدس روبهروست. خواندن این کتاب هیچ دستاوردی از فهم عمیق جنگ و نقش پرستاران در دفاع مقدس به مخاطب نمیدهد. شاید زندگی شخصی خود راوی کمی نظر را جلب کند اما همان هم چون تحت تأثیر انتخابهای شخصی و سلیقهای اوست چندان نمیتواند الگوسازی مناسبی را در بر داشته باشد که به خاطر آن کتابی چاپ شود.